برنامه روزی معضل گردشگری

اختصاصی – سید محمد علوی// استان های شمالی را از قدیم الایام با سفرهای تابستان به ساحل و دریا می شناختند ، ولی امروزه با توسعه ، سفرهای ایمن هوایی و جاده ای و ریلی که منجر به افزایش سرعت شده ، در کنار تعطیلات دو روزه پایان هفته پایتخت نشینان ، این سفرها در همه ماهها بصورت مستمر و هفتگی جریان دارد . سفر به شمال بمانند رودخانه ای است که ماهی ها به آن روان است  و در جامعه میزبان هرکسی قلاب و تور خود را بر اساس  تفکر و توان و وسعش به این رودخانه انداخته ، اگر بر مبنای برنامه پیش نرویم علاوه بر آنکه از وجود این ظرفیت بی بهره خواهیم بود، بلکه داشته های خود را که همانا منظر و چشم انداز و طبیعت است را هم به خطر خواهیم انداخت. بنابر این نقش حلقه زنجیر این ارتباط که اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری بسیار پر اهمیت است، در ابتدای سال دکتر نجفی استاندار محترم محور اصلی توسعه استان گیلان را در سال 1396 گردشگری عنوان نمودند، که صد البته با توجه به ظرفیت های موجود و پتانسیلهای مغفول باقی مانده، یک حقیقت بدون انکار می باشد.

وجود جاذبه های تاریخی، طبیعی ،تنوع فرهنگی، پیشینه غنی در آداب و رسوم، هنرهای دستی، انواع خوراک و غذا، توریسم تخصصی از جمله گردشگری پزشکی و درمانی و در کنار قابلیت یک استان مرزی بودن، سالهاست که علیرغم وجودشان در بهره برداری نظام مند از آن شایسته و درخور عمل نشده است. و به عبارتی بی برنامه و بدون طرح ریزی همه گلیم خود را جمع کرده اند. می طلبید مسئولان گردشگری استان در راستای تحقق این  دستور کارهای عملیاتی(نه شعاری) فوق برنامه خود را به مردم و افکار عمومی اطلاع رسانی کنند. نباید در باد و مانور توریسم انبوه که همان تعداد خودروهای گذریست خوابید، که البته وجودش یک نعمت و موهبت است، ولی دستاورد  نیست و افتخار محسوب نمی شود، که اگر اینگونه بود باید از سنوات قبل تندیس طلایی شهردار “شهر آبیک قزوین”  بدلیل تردد میلیونی خودروها از کنار این شهر و بر سردر اتوبان تهران نصب می شد، همگی خوب می دانیم وجود  جنگل و دریا و مواهب طبیعی درکنار تولید میلیونی خودرو که منجر به دسترسی آسان تر مردم، با هزینه کمتر سوخت بدلیل نزدیکی به تهران  کلان شهر بیشتر مواقع آلوده کشور، و همچنین خط ترانزیت استانهای شمال غربی با هدف زیارت امام هشتم شیعیان جهان، در افزایش سالانه این تردد خودرویی موثر بوده و ما نقش بسزایی در این افزایش نداشته ایم.

این جمعیت وارده و گذری خدمات می خواهند و بابت تامین نیاز این مسافران ، مشاغل مختلفی شکل گرفته ، اما برای ساماندهی همین فضا بر اساس استانداردها نیز به درستی عمل نشده است و زیر ساخت مناسبی را برای رضایتمندی میهمانان فراهم نگردید . بجای ایجاد اقامتگاه های ارزان قیمت و استاندارد ، دهها سال است در قالب یک طرح ملی مدارسمان در مقاطعی از سال تبدیل به مهمانپذیر می شوند ، گیلان با داشتن پتاسیل های اشاره شده با یک استانی که فقط چند صباحی از سال موج گردشگری دارد متفاوت است ، شاید در بسیاری از استانها ایجاد اقامتگاه های ارزان توجیه اقتصادی نداشته باشد ولی برای استان گیلان احداث این مجموعه ها یک ضرورت است.

استفاده از مدارس بعنوان اقامتگاه خود دلیلی به عدم رقبت بخش خصوصی در این سرمایه گذاری در این حوزه  شده است ، چراکه در پیک سفر رقیبی دارند بنام مدرسه! در نبود این زیرسازی هاست که یک واحد آموزشی به نقش یک قهرمان عمل کند و هر ساله این نقش را تکرار می کند. اگر این کمبودها نبود آیا نیاز به اقامت مسافرین در مدارس منطقی بود؟  آیا عکس این قضیه امکان پذیر است؟ مثلاً یک هتل در ماه های کم مسافر  بعنوان یک مدرسه دانش آموز پذیرش کند؟ در تمام دنیا از ظرفیت مدارس و ورزشگاه ها ودیگر اماکن عمومی تنها در مواقع بحرانهایی چون سیل و زلزله و  … برای سایر کاربری ها مورد استفاده می شود. بنابر  موارد ذکر شده، وقتی گردشگری محور توسعه انتخاب می شود نیاز است به موضوع خارج از برنامه روزانه در دستور کار قرار گیرد و با حرکتی جهادی از “برنامه روزی” خارج شویم. بعنوان مثال می شد و می شود؛ با تنظیم برنامه سفر و تورهای یک و چند روزه  برای خودروهای گذری از استان ، از جمله تورهای زیارتی امامزادگان با هدف احیای گردشگری مذهبی کارهای زیبایی صورت گیرد.

چه اشکال دارد هموطن تبریزی ما در مسیر مشهد مقدس با یک هدفگذاری به زیارت اماکن مذهبی استان از جمله خواهر امام  رشت ، امامزاده ابراهیم شفت ، امامزاده محمد حنفیه رودبار ، آقا سید جلال الدین اشرف آستانه ، شیخ زاهد گیلانی لاهیجان و …. برود ، و با این رفت و گذار هم سفرش غنی تر و زیباتر شود و هم  گوشه ای از ریشه مذهبی استان ما را بهتر و بیشتر بشناسد و مبلغ استانمان در دیار خود گردد ، از طرف دیگر با برنامه ریزی صحیح با اقامتش در تاسیسات استان و خرید محصولات صنایع دستی و محصولات خانگی در چرخه مالی این صنعت هم کمک شایانی گردد. البته تعریف اینگونه تورهایی  فقط یک مورد مثال از وجود فرصت دراستانی چون گیلان است، بی شک با مشارکت افراد متخصص و حمایت قانونی از بخش خصوصی فعال این مهم با ممارست و تلاش دست یافتنی خواهد بود.

 هنوز در ایجاد بازارچه های تولید ، عرضه و فروش صنایع دستی ، احداث کمپینگ های اقامتی و مجتمع های خدمات رفاهی جاده ای ارزان قیمت در ابتدای راهیم (پروژهاهی کمپینگ استان علیرغم هزینه های میلیاردی چندین سال است نیمه تمام رها شده اند) و چون برنامه محور پیش نمی رویم. تاسیساتی که به دلیل ارزان قیمت بودن می توانست طیف گسترده ای از مسافران وارد شده به استان را پوشش دهد.  قطعاً با افتتاح کامل آزاد راه این ضعف وکمبودها نمایان تر خواهد شد، با همت دولتمردان تدبیر و امید امسال شاهد شروع فعالیت خط ریلی و قطار خواهیم بود ، که بی تردید تعداد ورودی گردشگران به استان جهش چشمگیری را بخود خواهد دید، گردشگرانی که خواسته ها و نیازهای شان با کسانی که با اتومبیل شخصی پا به استان خواهند گذاشت بسیار متفاوت خواهد بود ، نیاز است با صدور مجوز ، پرداخت تسهیلات ارزان یا استفاده از ظرفیت واردات ماشین از منطقه آزاد با امضای تفاهم نامه ، به دفاتر توریستی استان در قالب ماشین آلات ارائه خدمات ترانسفر ، کرایه اتومبیل های شخصی ، ون و مینی بوس های مخصوص گیلانگردی از امروز خود را آماده کنیم . بی شک تحول و توسعه بدون برنامه ریزی و هدفگذاری میسر نخواهد شد.