آفریقا فرصتی جدید برای تاجران ایرانی
سفر رئیس جمهور به سه کشور آفریقایی کنیا، اوگاندا و زیمبابوه میتواند فصل جدیدی از روابط اقتصادی با کشورهای آفریقایی را باز کند.
به گزارش تدبیرشرق، سفر رئیس جمهور به سه کشور آفریقایی کنیا، اوگاندا و زیمبابوه میتواند فصل جدیدی از روابط اقتصادی با کشورهای آفریقایی را باز کند و این در حالیست که طبق گفته مقامات تجاری ایران این بازار 600 میلیارد دلاری ظرفیت بسیار خوبی برای توسعه صادرات ایران دارد که تاکنون در سیاستگذاری تجاری ایران مغفول مانده است.
بازار آفریقا همیشه یکی از بازارهایی بوده که ایران میتوانسته با وجود تحریمهای سنگین غرب روی آن حساب ویژهای باز کند به ویژه اینکه این بازار طبق گفته مقامات ظرفیت 10 میلیارد دلاری برای کالاهای ایرانی دارد.
وضعیت تجارت خارجی ایران با آفریقا در سال 1401
در سال 1401 از کل مجموع تجارت مجموع تجارت غیرنفتی، صادرات به کشورهای آفریقایی به دو میلیون و ۴۵۲ هزار و ۱۲ تن کالا به ارزش یک میلیارد و ۱۸۳ میلیون و ۲۲۴ هزار و ۸۷۳ دلار رسید که یک درصد کاهش را نسبت به سال ۱۴۰۰ نشان می دهد و واردات از این قاره با رشد ۵۹ درصدی به ۹۲ هزار و ۸۹۸ تن کالا به ارزش ۹۵ میلیون و ۳۱۶ هزار و ۴۴۰ دلار رسیده است.
مقاصد صادراتی ایران در سال گذشته به آفریقا هفت کشور اصلی بودند که شامل آفریقای جنوبی با خرید ۳۰۵ میلیون و ۴۱۱ هزار دلار (رشد ۲۰ درصدی)، موزامبیک با ۱۹۰ میلیون و ۵۱۷ هزار دلار (رشد ۹۴ درصدی)، غنا با ۱۶۵ میلیون و ۱۴ هزار دلار (کاهش ۵۳درصدی) ، سودان با ۱۴۲ میلیون و ۷۰۲ هزار دلار ( رشد ۹۶ درصدی)، نیجریه با ۱۲۹ میلیون و ۳۳۲ هزار دلار (رشد ۳درصدی)، کنیا با ۵۳ میلیون و ۲۰۳ هزار دلار (کاهش ۳۱درصدی) و ساحل عاج با ۴۱میلیون و ۶۰۵ هزار دلار (رشد ۱۸۳درصدی )، هفت مقصد نخست کالاهای ایرانی به قاره آفریقا در سال ۱۴۰۱ بودند.
همچنین هفت کشور از کشورهای آفریقایی بیشترین کالا را به ایران فروختهاند. از ۲۳ کشور آفریقایی فروشنده کالا به ایران ، تانزانیا با فروش ۲۰ میلیون و ۸۹۹ هزار دلار (رشد ۴۳ درصدی) ، کنیا با ۱۷ میلیون و ۲۷۷ هزار دلار (رشد ۱۷۴ درصدی) ، آفریقای جنوبی با ۱۶ میلیون و ۶۳۷ هزار دلار (رشد ۱۵۸ درصدی) ، غنا با ۹ میلیون و ۱۳۶ هزار دلار (رشد ۲۲ درصدی)، سیشل با هفت میلیون و ۲۸۵ هزار دلار (رشد ۸۲ درصدی) ، مصر با پنج میلیون و ۷۲۷ هزار دلار ( رشد ۶۰ درصدی ) و کنگو با چهار میلیون و ۷۴۲ هزار دلار (رشد هزار و ۴۲۴ درصدی ) به ترتیب هفت کشور نخست فروش کالا به ایران در سال ۱۴۰۱ بودند.
طبق آمارهای منشتر شده بروندی، بوتسوانا ،جمهوری دموکراتیک کنگو و سیرالئون چهار مقصد صادراتی است که در سال ۱۴۰۰ در لیست مقاصد صادراتی ایران نبودند که در سال ۱۴۰۱ به آنان کالای ایرانی صادر شده است.
از سوی دیگر با وجود اینکه آفریقا جزو قارههای پرجمعیت بوده و در آینده بیش از ۴۰ درصد جمعیت جوان و زیر ۱۸ سال دنیا را خواهد داشت، پتانسیلهای بسیاری برای سرمایهگذاری و توسعه تجارت با این قاره وجود دارد.
به عنوان مثال کشورهای آفریقایی به لحاظ صنعتی بسیار ضعیف هستند؛ بنابراین عمدتا تولیدات خود را چه در حوزه کشاورزی و چه منابع معدنی به صورت خام صادر می کنند. راه اندازی خط تولید ایرانی علاوه بر کمک به فعالان اقتصادی ایرانی می تواند با ایجاد اشتغال برای جمعیت جوان کنیایی به بهبود وجهه ایران در کنیا کمک کند.
در این میان در هر سه کشوری که رئیس جمهور به آنها سفر خواهد کرد پتانسیلهای بسیاری وجود دارد که میتوان به ظرفیتهای تجاری (صادرات و واردات) در حوزه انرژی، صنعتی، معدنی، کشاورزی و غیره اشاره کرد.
تجارت ایران و کنیا؛ چای و قهوه و فرآوردههای نفتی در بازارهای دو کشور
بررسی جزییات صادرات ایران به کنیا نشان میدهد که این کشور آفریقایی عمدتا مشتری محصولات و فرآوردههای نفتی بوده است.
«قیرنفت» در رتبه نخست کالاهای صادر شده به کنیا قرار گرفته و سهم ۷۵.۹۹ درصدی را در این فهرست بلند بالا دارد.
پس از آن «روغن پایه معدنی» دومین محصول صادراتی به کنیا است که تاجران این کشور برای خرید آن بیش از ۳.۴ میلیون دلار هزینه کردهاند.
«سایر خمیرهای غذایی پخته نشده وپر نشده» نیز در رتبه سوم در این جدول جزو عمده کالاهای صادراتی به کنیا است.
«مستعمل» نیز چهارمین کالایی است که ایران به کنیا فروخته است. این عنوان در ردیف ماشینآلات و وسایل مکانیکی قراردارد و منظور از آن ارابههای صفاف (لیفتراک چنگالدار) مجهز به تجهیزات بلند کردن یا جابجاکردن است که در دو نوع مستعمل و نو به کشورهای مختلف صادر میشود و این شریک تجاری برای خرید این کالا ۱.۴ میلیون دلار هزینه کرده است.
تجارت متنوع ایران و اوگاندا از قهوه تا عطر و کفش
بررسی جزئیات صادرات ایران به اوگاندا نشان میدهد که این کشور آفریقایی عمدتا مشتری محصولات و فرآوردههای نفتی، واکسن، ماشینآلات کشاورزی، محصوات معدنی مانند مس و غیره بوده است. «سایر وازلینها بجز گرید دارویی و ژله کابل» در رتبه نخست کالاهای صادر شده به اوگاندا قرار گرفته و سهم ۲۴.۲۵ درصدی را در این فهرست بلند بالا دارد.
پس از آن «سایر واکسنها برای دامپزشکی» دومین محصول صادراتی به اوگاندا است که تاجران این کشور برای خرید آن بیش از ۱۷۵ هزار دلار هزینه کردهاند. «سایر هادیهای برق برای ولتاژ بیش از ۱۰۰۰ ولت» نیز در رتبه سوم در این جدول جزو عمده کالاهای صادراتی به اوگاندا است.
زیمبابوه و ایران؛ تجارتی مختصر اما مفید
بررسی جزییات صادرات ایران به زیمبابوه نشان میدهد که این کشور آفریقایی مشتری سه محصول بوده است. «سایر دستگاه های فرستنده رادیویی بجز میکروفون بی سیم توام شده با فرستنده» در رتبه نخست کالاهای صادر شده به زیمبابوه قرار گرفته و سهم ۹۸.۵۰درصدی را در این فهرست دارد.
پس از آن «کف پوشهای غیرمخملی باف، از مواد نسجی سنتتیک یامصنوعی آماده مصرف» دومین محصول صادراتی به زیمبابوه است که تنها ۳۱۵۱ دلار برای تاجران این کشور آفریقایی هزینه داشته است. «سایر کف پوش ها بجز گبه از پشم یا از موی نرم (کرک) حیوان» در رتبه سوم در این جدول و آخرین کالای صادراتی ایران به زیمبابوه است.
واردات ایران از زیمبابوه نیز محدود به سه محصول با ردیف تعرفههای مختلف میشود. «توتون و تنباکو با برگ دور نبریده و ساقه نبریده» نخستین کالای وارداتی است که برای تاجران ایرانی بیش از ۸۲۷ هزار دلار خرج برداشته و ۵۷.۹۴ درصد واردات زیمبابوه به کشورمان را شامل میشود. بعد از آن «ورق و رول چند لایه جهت تولید ظروف لوله ای (تیوپ) » در این فهرست قرار دارد که ارزشی حدود ۳۷۲ هزار دلار داشته و سهم ۲۶.۰۹درصدی را به خود اختصاص داده است.
/برنا