دلار به کانال ۱۵ هزار تومان باز می‌گردد؟
تدبیرشرق/رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین می‌گوید سه عامل اصلی بر قیمت دلار در اقتصاد ایران تاثیر دارد که با کنار هم قرار دادن آنها می‌توان آینده این نرخ را پیش بینی کرد.
مجیدرضا حریری اظهار کرد: در این تردیدی نیست که جایگاه ریال و ارزش پول ملی ایران در قیاس با ارزهایی مانند دلار، تاثیری قابل توجه در قیمت تمام شده کالاها و تورم و میزان هزینه‌های ثابت زندگی مردم دارد؛ از این رو نرخ دلار و ثبات آن اهمیت زیادی در برنامه ریزی اقتصادی و مدیریت زندگی دارد.
سه عامل تعیین کننده قیمت دلار در ایران
وی با بیان اینکه در سطح کلان سه عامل بر تعیین قیمت دلار در اقتصاد ایران نقش اساسی دارند، توضیح داد: عامل نخست به شرایط کلان اقتصادی ایران بازمی‌گردد. وضعیت تورم، ارزش افزوده، رشد اقتصادی، سرمایه گذاری و بسیاری از عوامل دیگر در کنار یکدیگر ارزش ذاتی ریال را تعیین می‌کنند که در مقایسه با دلار نرخی را مشخص می‌کند.
رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین ادامه داد: عامل دوم، در رابطه با میزان دسترسی به دلار و عرضه آن از سوی بانک مرکزی است. ما در دهه ۹۰ دو شوک قیمتی دلار داشتیم که هر دو آنها پس از شکل گیری تحریم‌ها و تشدید آنها ایجاد شد. یک بار دلار از ۱۰۰۰ تومان به حدود ۴۰۰۰ تومان و بار دوم به مرز ۳۰ هزار تومان رسید و دوباره بازگشت. حال اگر بانک مرکزی دسترسی بیشتری به ارز داشته باشد و عرضه را در برابر تقاضا افزایش دهد، بخشی از افزایش قیمت دلار در سال‌های گذشته متوقف خواهد شد. البته اجرای این سیاست پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و نمی‌توان به راحتی از افزایش دسترسی به ارز و تزریق آن به بازار سخن گفت.
حریری سومین عامل تاثیرگذار بر قیمت ارز را شرایط روانی جامعه دانست و گفت: هرچه ناامیدی نسبت به آینده اقتصاد افزایش یابد، این تصور به وجود می‌آید که ریال در حال از دست دادن ارزش خود است و برای جلوگیری از زیان بیشتر، باید ثروت را به ارزهای دیگر بدل کرد که همین اقدام در کنار شرایط روانی جامعه منجر به افزایش جدی نرخ ارز می‌شود که ما آن را در طول سال‌های گذشته بارها مشاهده کرده ایم.
دلایل کاهش اخیر نرخ دلار
وی با اشاره به روند کاهشی قیمت دلار در روزهای گذشته، بیان کرد: آنچه که باعث شد نرخ دلار آزاد از ۲۵ هزار تومان به مرز ۲۰ هزار تومان برسد و در نهایت کاهشی نزدیک به ۲۰ درصدی را تجربه کند، فروکش کردن فضای منفی جامعه و امید به لغو تحریم‌ها و بهبود نسبی شرایط بود. هرچند در عمل هیچ اتفاقی نیفتاده و حتی زمان بندی مشخصی نیز در این زمینه وجود ندارد اما صرف بهبود فضای روانی جامعه بر قیمت دلار چنین تاثیری گذاشته است.
رئیس اتاق ایران و چین با بیان اینکه گام دوم برای کاهش قیمت دلار، لغو تحریم ها و بهبود واقعی شرایط است، بیان کرد: اگر عرضه ارز در مقایسه با تقاضا افزایش پیدا کند و دسترسی ما به دلار گسترش یابد، می‌توان انتظار داشت که قیمت دلار کاهش یابد اما در این بین سیاست بانک مرکزی و نحوه مدیریت بازار اهمیت فراوانی دارد.
احتمال کاهش قیمت دلار تا ۱۵ هزار تومان
حریری با تاکید بر اینکه کسی نمی‌تواند قیمت دقیقی برای دلار مشخص کند، اظهار کرد: در صورتی که دو عامل فضای روانی و کاهش فشار تحریم‌ها رخ دهد، می‌توان انتظار داشت که نرخ دلار به کانال ۱۵ هزار تومان نیز نزدیک شود اما این توقع که دلار دوباره ۴۰۰۰ یا ۵۰۰۰ تومان شود، در کوتاه مدت ممکن نیست و اگر چند سال اقتصاد ایران حرکت رو به رشد داشته باشد و مختصات کلان خود را بهبود بخشد، آنگاه باید دید که آیا شرایط، مناسب کاهش بیشتر قیمت دلار خواهد بود یا خیر. تا آن زمان، چنین انتظاری دور از واقعیت خواهد بود.
نرخ دلار از ابتدای سال ۱۳۹۷ و همزمان با بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه ایران روند افزایشی به خود گرفت و در تابستان سال قبل حتی از مرز ۳۰ هزار تومان نیز گذشت اما با پیروزی بایدن در انتخابات، این نرخ به ۲۵ هزار تومان رسید. در روزهای گذشته و همزمان با از سرگیری مذاکرات هسته‌ای، نرخ دلار بار دیگر کاهشی شد و حتی به کانال ۲۰ هزار تومان نیز رسید.
