چرا ترامپ از سیاست فشار بر ایران عقب نشست و به ۸ کشور معافیت داد؟ / اگر دست ترامپ زیر ساطور نبود، آیا صفر کردن صادرات نفت ایران، ممکن بود؟
تدبیرشرق/نیک کانینگهام در اویل پرایس نوشت: دولت ترامپ سرانجام با حقیقتی روبرو شد که بسیاری از قبل پیش بینی کرده بودند: نمی‌توان صادرات نفت ایران را به صفر رساند. ایالات متحده به هشت کشور برای ادامه خرید نفت از ایران معافیت داده است البته با این شرط که در طول ماه‌های آتی، خرید خود را تدریجا به صفر برسانند. این فهرست شامل چین، هند، ژاپن و کره جنوبی است که بزرگترین خریداران نفت ایران هستند.
در ادامه این مطلب آمده است: پیتر کیرنان، تحلیلگر بازار انرژی در این باره می‌گوید: “خبر اعطای معافیت مشروط توسط آمریکا به هشت کشور خریدار نفت ایران نشان می‌دهد که دست کم در کوتاه مدت ترامپ باید آرزوی به صفر رساندن نفت ایران را از سر بیرون کند.”
متقاعد کردن کشور‌ها به قطع خرید نفت از ایران همواره کار پرچالشی بوده است. از یک طرف حتی اگر دست ترامپ زیر ساطور نبود، حصول این هدف از لحاظ فنی بسیار دشوار بود چرا که ایران با ارائه تخفیف، پیشنهاد معاملات تهاتری، استفاده از ارزی غیر از دلار و نقل و انتقال محموله‌ها به روش‌های مبتکرانه قادر است به صادرات ادامه دهد. اما از آن مهم‌تر اینکه بازار نفت به اندازه‌ای تحت فشار هست که قادر نیست از نفت ایران صرف نظر کند. علی رغم کاهش ۱۵ درصدی بهای نفت نسبت به ماه گذشته هنوز بازار در تنگناست.
آمریکا و اوپک در حال افزوندن به عرضه هستند، اما معلوم نیست که این روند بتواند ادامه پیدا کند. تولید مازاد نفت در آمریکا سال آینده به بار می‌نشیند و اوپک با افزایش تولید به استقبال ریسک عرضه مازاد می‌رود.
هنوز فضای بازی برای مانور دادن کاخ سفید وجود ندارد. کرینان معتقد است “اگرچه این نگرانی وجود دارد که تقاضای نفت در سال ۲۰۱۹ فروکش کند، اما این هراس وجود دارد که قطع ناگهانی جریان نفت ایران، منجر به جهش قیمت شود و کشور‌های خریدار نتوانند به راحتی فروشنده دیگری بیابند. ممکن است عربستان سعودی بخشی از کاهش عرضه ایران را جبران کند، اما قادر نخواهد بود آن را کاملا پوشش دهد که نتیجه آن آسیب پذیری بازار از خلا عرضه خواهد بود؛ بنابراین با توجه به بی رغبتی خریداران بزرگ مانند چین و هند به قطع ناگهانی خرید، ایالات متحده ناچار بود کمی انعطاف به خرج دهد”.
موسسه وود مکنزی انتظار دارد نسبت به ماه سپتامبر با اعمال تحریم ها، هشتصد هزار بشکه دیگر از صادرات ایران کاسته شود که مجموع صادرات را به یک میلیون بشکه در روز می‌رساند. آن لوییز هیتل، مدیر بازار نفت این موسسه می‌گوید: “ما معتقدیم به اندازه کافی منابع عرضه کننده در بازار وجود دارد تا به تقاضای زمستانی پاسخ دهد و روند جهش قیمت را متوقف کند. قیمت نفت برنت حدود ۷۸ دلار به ازای هر بشکه باقی خواهد ماند که سقف خوبی است. دو سال پیش مازاد عرضه اوپک حدود چهار تا پنج میایون بشکه در روز بود. اکنون طی سی روز تنها ۰.۷ میلیون بشکه مازاد وجود دارد. این یعنی بازار در مقابل تقاضای بیشتر زمستان و کاهش عرضه بسیار آسیب پذیر است”.
اگر دولت ترامپ موفق شده بود صادرات نفت ایران را به صفر برساند، اکنون بهای نفت بسیار بالاتر رفته بود و این اتفاق در داخل آمریکا پیش از انتخابات مشکلاتی برای دولت فعلی پدید می‌آورد. دولت ترامپ حاضر به تقبل هزینه آن نیست. در عوض با اطمینان یافتن بازار از ادامه صادرات ایران، بهای نفت کمی هم افت کرد.
با این وجود علی رغم معافیتی که دولت ترامپ موقتا داده است، موضع محکم خود و عزم به صفر رساندن صادرات نفت ایران را حفظ کرده است. رابرت پالادینو، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا پنجشنبه در جمع خبرنگاران گفت: “ما کاملا مطمئنیم که اقدامات اتخاذی اخیر دولت در سیاست اعمال فشار حداکثری بر ایران همچنان موثر خواهند بود”. لیکن این سیاست دولت ترامپ تا حدی موفق خواهد بود که بهای نفت را بتواند در محدوده‌ای قابل تحمل برای بازار حفظ کند. در غیر این صورت اعطای معافیت های بیشتر برای مدت طولانی‌تر مورد نیاز خواهد بود.
