سعودی‌ها به در بسته می‌زنند

نخست عدم مشروعیت اقدامی که بیش از هرچیز ناشی از حسادت و یا تنفر از رقیب منطقه‌ای خود است. دوم؛ خوی سلطه‌طلبانه رژیمی که اصولاً نزد دولت‌های عربی پسندیده نیست. ریاض در تعقیب سیاست‌های راهبردی‌اش، بیش از آنکه به دنبال متحد باشد، می‌خواهد به پشتوانه منابع مالی‌خود، دولت‌های عرب را به مثابه تحت‌الحمایه خود بنمایاند. سوم، قدرت و نفوذ منطقه‌ای ایران اکنون به عنوان واقعیتی انکار ناپذیر، ریاض را به رفتار انفعالی مجبور کرده و هرگونه هم‌پیمانی با آن علیه تهران، می‌تواند تبعات گران داشته باشد. چهارم، قانونمندی حضور و نفوذ ایران در سوریه، عراق و حتی لبنان، از قدرت مانور ریاض کاسته و انگیزه مخالفت‌ها با ایران را دچار تردید می‌کند. پنچم، دولت‌های عربی نمی‌خواهند آلوده به معرکه‌ای شوند که ریاض می‌خواهد آن را به درگیری یا جنگ عربی _ ایرانی تبدیل کند. به عبارت دیگر دولت‌های عربی نمی‌خواهند ابزار سیاست‌های ماجراجویانه‌ای شوند که نتایج آن مبهم و زیان‌بار است. ششم، نزدیکی ریاض _ تل‌‌آویو مشروعیت اقدام‌ها علیه ایران را نزد افکار عمومی منطقه بیش از پیش مورد پرسش جدی قرار می‌دهد. بنابراین هم‌سویی با این سیاست، الزاما ثبات دولت‌های عربی را درپی ندارد. هفتم، اگر “محمد بن سلمان” ولیعهد سعودی برای سیاست‌های بلند پروازانه خود و به در کردن رقیبان داخلی به دشمن بیرونی نیاز دارد، چرا دولت‌های عربی باید هزینه آن را بپردازند؟ و… .
ناکامی سعودی‌ها از آنچه در اجلاس فوق‌العاده وزیران امورخارجه اتحادیه عرب در قاهره می‌خواستند، مربوط به دلایلی است که بخشی از آنها در بالا اشاره شد. غیبت وزیران امورخارجه لبنان، عراق، قطر، امارات عربی متحده، سودان، الجزایر و مغرب در این اجلاس، حکایت از تردید روشن دولت‌های عربی به اهداف و انگیزه‌هایی دارد که دولت سعودی در تعقیب آن است. نباید سخنرانی‌های شدید و غلاظ ایراد شده در این اجلاس را ملاک قرار داد، بلکه آنچه به عنوان خروجی ملموس از این اجلاس شناخته می‌شود باید تفسیر و تحلیل کرد. همین که قرار است هریک از دولت‌های عربی در وسع خود بکوشند سیاست‌های ایران را در جامعه بین‌الملل مورد چالش قرار دهند، یعنی اینکه ریاض این بارهم به در بسته زد. همان‌گونه که استعفای “سعد حریری”، مخالفت با اصالت بنیادی حزب‌الله در لبنان، بهانه موشک‌پرانی حوثی‌ها به ریاض، حضور ایران در سوریه و عراق و بسیاری دیگر از ادعاهای ضد ایرانی تاکنون نتوانسته حریف قدرتی شود که سعودی‌ها یا به آن حسادت می‌کنند و یا از آن تنفر دارند.
گلایه صریح وزیران امور خارجه عربستان و بحرین در اجلاس قاهره از اعضای اتحادیه عرب، نشان داد که سعودی‌ها بیش از آنچه علیه ایران در چنته دارند، بزرگنمایی می‌کنند. اصالت سیاست‌های ضد ایرانی سعودی‌ها نزد دولت‌های عربی از آن‌رو مورد تردید است که نه توصیف واقعی از وضع موجود می‌کند و نه چشم‌اندازی جذاب و مشروع را از حیث منافع مشترک عربی در بردارد.
سعودی‌ها هرچه می‌کنند، به در بسته می‌زنند. ایراد از ریاض است، ایران جایگاه خود را دارد.