ماراتن سودآوری در چهار بازار سرمایه‌گذاری

زهرا علی اکبری: ارزیابی چهار بازار مسکن، سکه ، دلار و همچنین بازار سود بانکی حکایت از آن دارد که در یک سال گذشته ورود سرمایه به این بازارها هر چند با زیان همراه نبوده ،با این حال سود حاصله در این بازارها به شدت با یکدیگر متفاوت است.

مسکن، کم بازده ترین

مسکن در ایران سال هاست در رکودی سخت و سنگین به سر می برد. سود اندک سرمایه گذاری در این بازار ساخت و ساز را نیز در یک دهه گذشته با کاهش روبرو کرده است.

بررسی ها نشان می دهد 200 میلیون تومان در مهر ماه سال گذشته ، امکان خرید 45 متر مربع واحد مسکونی در مرکز شهر تهران را به طور متوسط فراهم می کرد. بانک مرکزی متوسط افزایش قیمت مسکن در این دوره زمانی یعنی یک سال اخیر را کمتر از نرخ تورم ارزیابی کرده است.
در مهر ماه سال گذشته متوسط قیمت مسکن در تهران برابر با 4 میلیون و 440 هزار تومان بوده است اما طبق آخرین آمار ارائه شده به 4 میلیون و 600 هزار تومان رسیده است.
به این ترتیب این واحد مسکونی در صورت وجود مشتری ممکن است به قیمت 207 میلیون تومان به فروش برسد. سود سرمایه گذاری در این بازار نزدیک به 3.5 درصد محاسبه می شود. 

این سود اندک ، سرمایه گذاری در این بازار را نسبت به سایر بازارها فاقد ارزش و توجیه اقتصادی می کند.

سکه بهار آزادی

سکه یکی از مهمترین بازارهای جذب سرمایه های خرد در ایران است. هر چند بازار سکه در چهار سال گذشته با ثبات روبرو بوده، اما با این حال تفاوت قیمت این کالا در مهر ماه سال گذشته با شرایط کنونی قابل توجه است.

متوسط قیمت سکه در مهرماه سال گذشته طبق آمار بانک مرکزی برابر با یک میلیون و 101 هزار تومان بود ،این درحالی است که در شرایط کنونی هر قطعه سکه بهار آزادی طرح جدید حداقل به یک میلیون و 310 هزار تومان، افزایش یافته است.

به این ترتیب 200 میلیون تومان در مهر ماه سال گذشته با 181.6 قطعه سکه برابری می کرد، در حالی که این تعداد سکه در شرایط کنونی حداقل 237 میلیون و 900 هزار تومان قیمت دارد. سود سرمایه گذاری در این بازار نزدیک به 19 درصد برآورد می شود. 

دلار

هر چند سایر ارزها ممکن است در بازار ایران حتی رشدی بیش از دلار داشته باشند، اما دلار مرجعی برای سرمایه گذاران خردی است که قصد دارند نقدینگی خود را از تورم مصون داشته و افزایش بدهند.

در مهر ماه سال گذشته متوسط قیمت دلار 3 هزار و 590 تومان از سوی بانک مرکزی محاسبه شده است. به این ترتریب 200 میلیون تومان امکان خرید 55 هزار و 694 دلار را فراهم می کرد که این قیمت حجم دلار در شرایط کنونی با توجه به نرخ 4017 تومانی دلار در شرایط کنونی به 223 میلیون و 727 هزار تومان می رسد.

سود سرمایه گذاری در این بازار 11.5 درصد است. به این ترتیب تفاوت سرمایه گذاری در دو بازار اخیر اعلام شده با بازار مسکن به شدت قابل توجه است . 

سود بانکی

بسیاری از کارشناسان معتقدند سود بانکی نباید یک بازار برای سرمایه گذاری محسوب شود.در بسیاری از کشورهای جهان نیز سود بانکی رقیبی برای سایر بازارها نیست اما در سال های اخیر در ایران سود بانکی خود به رقیبی جدی برای بازارها تبدیل شده است.

سود بانکی در ایران طی سال های اخیر حتی بالاتر از نرخ تورم بوده است. در حالی که متوسط نرخ تورم در ایران در سال گذشته و سال جاری تک رقمی بوده اما سود بانکی حتی بالاتر از 23 درصد گزارش شده است. 

در مواردی برخی موسسات و بانک ها که مجوزهای رسمی فعالیت از بانک مرکزی را نیز داشته اند، در این دوره زمانی سودهایی بالاتر از این رقم را به سپرده گذاران پرداخت کردند.

آشفتگی بازار پولی در ایران سبب شد،بالاخره بانک مرکزی دست به کار شود و بخشنامه ای که پیش تر برای رسیدن نرخ سود بلند مدت به 15 درصد را در شورای پول و اعتبار به تصویب رسیده بود را اجرایی کند و این چنین شد که نرخ سود بانکی از یازدهم شهریور سال جاری به 15 درصد برای سپرده های یک ساله و 10 درصد برای سپرده های کوتاه مدت کاهش یافت.

اگر کسی در مهر ماه سال گذشته نسبت به افتتاح سپرده با نرخ سود 23 درصد اقدام کرده باشد، در این یک سال سودی برابر با 46 میلیون تومان دریافت کرده است.همان گونه که اشاره شد نرخ بازده سرمایه در این بازار حداقل 23 درصد برآورد شده است.

این نرخ در صورتی حاصل شده که سپرده گذار سود سرمایه خود را از بانک خارج کرده باشد در غیر این صورت سودی بر سود سپرده بلند مدت نیز به سپرده گذاری تعلق گرفته است. به این ترتیب سپرده گذاری در بانک سودده ترین بازار برای سرمایه گذاران خرد و مسکن کم بازده ترین برای این دسته از افراد بوده است .

وضع ناخوش بورس

حال و روز بورس در این یک سال اما چندان خوشایند نبوده است؛ حتی کاهش نرخ سود بانکی نیز رشد این بازار را آن چنان که انتظار می رفت به همراه نداشت، از این رو سرمایه گذاری در این بازار، در برخی سهم ها حتی زیان هایی را متوجه سهام داران کرده است. 

برای تحلیل این بازار لازم است آمارهای مربوط به مهر ماه این بازار منتشر شود تا مبنای تحلیل قرار گیرد.بسیاری از کارشناسان معقتدند سیمای رنگ پریده بورس واقعیات اقتصادی را بازنمایی می کند چرا که بورس پیشانی اقتصاد هر کشوری است و با توجه به مشکلات کنونی اقتصاد به نظر می رسد حل بحران های فعلی پیش نیاز جهش بورس و رشد واقعی در این بازار مهم کشور است. این وضعیت بورس را از میان گزینه های مطرح برای بسیاری از سرمایه گذاران خارج کرده است.

35223