فاجعه «VAR» بدتر از معضل داوری
در فوتبال ایران در همین ابتدای راه که هنوز تمام ورزشگاه‌ها نتوانستند به VAR مجهز شوند، این تکنولوژی نتوانسته امتحانش را پس دهد و اعتماد‌ها را جلب کند، شاید، چون همانطور که بسیاری معتقدند، آنچه در فوتبال ایران استفاده می‌شود، بیشتر ویدئوچک است تا VAR.
به گزارش تدبیرشرق، استفاده از تکنولوژی در فوتبال سال‌هاست متداول شده، هر چند بسیاری هنوز نمی‌توانند به جمع‌بندی درستی برسند که آیا کمک داوری ویدئویی به رشد فوتبال کمک می‌کند و قاضی عادلی خواهد بود یا صرفاً یک تکنولوژی دست و پاگیر، غیرضروری و قاتل روح ورزش محبوب دنیاست!
اما در فوتبال ایران در همین ابتدای راه که هنوز تمام ورزشگاه‌ها نتوانستند به این تکنولوژی مجهز شوند، می‌توان گفت VAR نتوانسته امتحانش را پس دهد و اعتماد‌ها را به خود جلب کند و برعکس، صدای زمین و زمان را درآورده است، شاید، چون همانطور که بسیاری معتقدند، آنچه در فوتبال ایران استفاده می‌شود، بیشتر ویدئوچک است تا VAR.
فوتبال ایران سال‌ها در حسرت استفاده از این تکنولوژی بود تا اینکه اجبار کنفدراسیون فوتبال آسیا به استفاده از VAR در لیگ قهرمانان پای این تکنولوژی را به کشورمان باز کرد، هرچند در ابتدای کار تکنولوژی فرستاده شده به ایران قرضی بود، اما بعد از مدت‌های طولانی و وعده‌های بسیاری که در این زمینه داده شد، تاج برخی ورزشگاه‌های ایران را به تکنولوژی VAR مجهز کرد؛ تکنولوژی‌ای که بسیاری بر این باور بودند می‌تواند از حجم اشتباهات بحث‌برانگیز داوری بکاهد، اما طولی نکشید که نظر‌ها تغییر کرد چراکه اتاق VAR رسماً اختیار را از دست داور میدان گرفت تا کار بیخ پیدا کند و اوضاع داوری ایران به مراتب آشفته‌تر از زمانی باشد که این تکنولوژی نتوانسته بود مجوز ورود به ایران را بگیرد!
هفته نخست رقابت‌های لیگ برتر (فصل جاری) حضور نوبرانه VAR در فوتبال ایران بود؛ تکنولوژی که سال‌هاست در فوتبال جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد و تقریباً تمامی کشورهای دنیا از جمله همسایه‌های ایران در لیگ‌های داخلی خود جهت کاهش خطا‌های انسانی از آن بهره می‌برند، سرانجام در فصل جاری با هزار و یک ضرب و زور پایش به فوتبال ایران باز شد. با بازشدن پای کمک‌داور ویدئویی به فوتبال ایران تصور می‌شد مسابقات با آرامش خاصی دنبال خواهد شد چراکه هر تصمیمی ولو اشتباه، جای تصحیح دارد، البته کار خوب آغاز شد و نخستین دیدار این فصل سرخابی‌های پایتخت که با استفاده از VAR برگزار شده بود، جنجال‌های همیشگی فصل‌های قبل را نداشت، اما طولی نکشید ورق برگشت و کمک‌داور ویدئویی نه تنها نتوانست باری از مشکلات داوری ایران بردارد که بر حجم آن افزود!
اشتباهات فاحش با وجود کمک‌داور ویدئویی
اوضاع از همان هفته دوم به هم ریخت، به طوری که در بازی استقلال و ملوان با وجود VAR دو پنالتی اشتباه برای استقلال گرفته شد! دقیقه 29 بازی برخوردی بین سعید کریمی و آرمان رمضانی صورت می‌گیرد که کوپال ناظمی بعد از مشورت با اتاق VAR، نقطه پنالتی را به سود استقلال نشان می‌دهد. این در حالی است که اکثر کارشناسان تأکید داشتند نگاه و حرکت مدافع ملوان به سمت توپ بود و مهاجم هم باتوجه به فضای موجود به قصد توپ، به سمت مدافع حرکت می‌کند و برخورد صورت گرفته بدون هیچ‌گونه اعمال فشار و یک صحنه کاملاً طبیعی فوتبالی است و نه بیشتر. دقیقه 81 همین بازی، بار دیگر برخوردی در محوطه جریمه ملوان صورت می‌گیرد این بار بین نیما انتظاری و آرمین سهرابیان. بعد از ضربه ارسالی کرنر، مدافع و مهاجم همزمان برای توپ می‌روند. در این چلنج، مدافع به جهت کنترل مهاجم حریف، دستش را درگیر کمر او می‌کند و مهاجم استقلال نیز با دست چپ سر و گردن مدافع را می‌کشد که در چنین صحنه‌ای به زعم اکثر کارشناسان کوپال باید دستور به ادامه بازی می‌داد، اما هر دو بار پنالتی اعلام کرد تا هر دو بار استقلال بازی باخته را به تساوی بکشاند و دست آخر هم روی تأثیر مستقیم داوری، یک امتیاز از این دیدار خانگی به جیب بزند، آن هم با وجود کمک‌داور ویدئویی.
بودن مساوی با نبودن!
هفته سوم هم بدون داستان پیش نرفت و فولادی‌ها به شدت از قضاوت پیام حیدری شاکی بودند. برخی کارشناسان نیز بر این باور بودند دقیقه 4 این دیدار مدافع پرسپولیس در نزدیکی محوطه جریمه خودی مرتکب خطا شد که هم از چشم داوران دور ماند و هم داوران اتاق VAR نتوانستند تشخیص دهند. همچنین دقیقه 16 مسعود ریکی روی بازیکن فولاد مرتکب خطا شد، اما آنقدر صحنه‌های تلویزیونی نامشخص بود که نمی‌شد گفت این بازیکن باید با دریافت کارت قرمز اخراج شود یا نه چراکه داوران اتاق VAR هم کمکی نکردند.
پنالتی نادرست با وجود VAR
یکی از جنجال‌های داوری این فصل پنالتی‌ای بود که علی صفایی دقیقه 63 دیدار نساجی- استقلال (هفته پنجم) برای آبی‌پوشان پایتخت می‌گیرد تا بازی باخته را از سوی رامین رضاییان به تساوی بکشد؛ تصمیمی که باوجود بازبینی صحنه و استفاده از کمک‌داور ویدئویی گرفته شد و تمامی کارشناسان آن را اشتباه خواندند و تأکید کردند هیچ پنالتی‌ای رخ نداده بود و بهترین تصمیم، دستور به ادامه بازی بود. چرا مدافع، پای خود را روی زمین قرار می‌دهد و این پای مهاجم است که به مدافع برخورد می‌کند و در ادامه سرنگون می‌شود و از قسمت بالاتنه نیز خطایی رخ نمی‌دهد، اما یک برخورد طبیعی در فوتبال، از سوی داور و با استفاده از کمک‌داور ویدئویی به یک پنالتی برای استقلال تبدیل شد تا آبی‌پوشان پایتخت به واسطه تأثیر مستقیم داور در نتیجه بازی از شکست فرار کنند.
آخرین پرده!
آخرین پرده نمایش مضحک VAR نیز در مصاف نساجی مازندران برابر خیبرخرم آباد رخ داد تا علاوه بر سرمربی و بازیکنان، صدای مالک سفیدپوشان قائمشهری نیز درآید! در این دیدار که به لطف سوت‌ها و تصمیمات عجیب و غریب داور با تساوی بدون گل به پایان رسید، امیر عرب‌براقی بعد از اخراج محسن سفیدچغایی در آغاز نیمه دوم و 10 نفره کردن خیبر، در سه صحنه پس از مشورت با اتاق VAR سه تصمیم عجیب گرفت! نساجی در این دیدار دو مرتبه در دقایق 63 و 90 از سوی امیرمحمد هوشمند و سیامک نعمتی دروازه خیبر را گشود، اما داور میدان هر دو بار بعد از مشورت با کمک‌داور ویدئویی، رشته‌های نساجی را با مردود اعلام کردن گل‌ها پنبه کرد. نساجی در این دیدار سه مرتبه تا پای پیروزی پیش رفت، اما بعد از دو گل مردود شده، عرب‌براقی در یک صحنه نیز بعد از مشورت با اتاق VAR تصمیم خود مبنی بر پنالتی (به سود نساجی) را تغییر داد تا دست آخر بازی با تساوی بدون گل پایان یابد.
بازی همچنان ادامه دارد!
به زعم بسیاری از کارشناسان، اشتباهات داوری با وجود VAR در چند هفته‌ای که از رقابت‌های لیگ می‌گذرد، فاحش بوده است، البته اکثر آنها بر این باورند تعداد دوربین‌های کم و نبود برخی سخت‌افزار‌های VAR در ایران، این سیستم را شبیه سیستم ویدئوچک والیبال کرده است! از سوی دیگر افراد حاضر در اتاق VAR نه تنها نتوانستند کمک قابل توجهی به داوران بکنند که با راهنمایی‌های اشتباه، آنها را با تردید مواجه کرده است و زمینه‌ساز اخذ تصمیمات اشتباه شده‌اند.
اما آمار گرفته شده تا هفته هشتم (با توجه به چند بازی معوقه) بسیار عجیب و جالب توجه است. در بازی‌های هشت هفته نخست که با استفاده از تکنولوژی کمک‌داور ویدئویی برگزار شده، 29 تصمیم داوران از طریق VAR بررسی شده که از این تعداد 16 تصمیم داوران را VAR تغییر داده و در هشت صحنه نیز تصمیم داوران تأیید شده، اما در پنج صحنه با وجود VAR، داوران اشتباه کرده‌اند که سه پنالتی اشتباه در بازی‌های استقلال- ملوان و استقلال- نساجی از جمله آنهاست، هرچند حیدر سلیمانی، کارشناس داوری معتقد است خطای سیلوا، مدافع استقلال روی بازیکن هوادار در مصاف این دو تیم نیز به کلی دیده نشد که با وجود استفاده از VAR در آن بازی اصلاً قابل قبول نبوده است!
