گاردین: چگونه موسیقی برای ۲۷۰۰ سال با عالم گیری‌ها مبارزه کرده است؟ / تجربه موفق موسیقی درمانی میلانی‌ها در مبارزه با طاعون تابستان سال ۱۵۷۶ میلادی
افرادی که از بالکن‌های خانه خود هنگام قرنطینه ناشی از کروناویروس آواز می‌خوانند، بخشی از یک سنت دیرینه استفاده از موسیقی برای مبارزه با ترس هستند. قدمت این فرهنگ به پیش از زمان مرگ سیاه و قرن هفتم قبل از میلاد می‌رسد. این صحنه را تصور کنید که بیماری مسری خطرناکی در حال پخش شدن در شهر است، در حالی که شهروندان پشت در‌های قفل شده پنهان شده اند و به سختی می‌توان ردپایی از حضور افراد در خیابان‌های سنگفرش میلان دید. قرنطینه‌ای دقیق اجرا می‌شود و کلیه تجارت و زندگی عمومی از بین رفته است. منطقه اطراف ایل دومو و کلیسای جامع شهر خالی است. از ترس بیماری مسری، همه اجتماعات مذهبی ممنوع شده است. مردم پس از فراخوان برای دعا کردن از خانه در یک اقدام جمعی در قرنطینه‌های خانگی موسیقی را اجرا می‌کنند. پنجره‌ها و قفل در‌ها باز می‌شوند و در بالکن‌ها هزاران مرد، زن و کودک شروع به آواز خواندن می‌کنند. نه! این تصویر مرتبط با قرنطینه فعلی به خاطر کرونا نیست بلکه این تصویری از تابستان سال ۱۵۷۶ میلادی است. زمانی که طاعون بخش اعظم شمال ایتالیا را ویران کرده است.
به گزارش تدبیرشرق, به نقل از گاردین، یک تاریخ دان درباره این ماجرا می‌نویسد: «هنگامی که همه ساکنان این شهر پرجمعیت و حدود ۳۰۰ هزار نفر با یکدیگر هماهنگ می‌شدند و اواز می‌خواندند، صحنه‌ای بسیار دیدنی خلق می‌شد. فقط به این فکر کنید که هنگام پیاده روی در میلان، چیزی جز آهنگ شنیده نمی‌شد و حتی برخی آرزو می‌کردند این سختی‌ها طولانی‌تر شوند تا موسیقی قطع نشود»
این تصویری موازی با عالم گیری فعلی است. مردم در ایتالیا، اسپانیا و جهان از موسیقی استفاده کرده اند تا اجتماعات خود را در یک مقیاس واقعاً چشمگیر کنار یکدیگر جمع کنند. شبکه‌های اجتماعی پر از فیلم‌هایی از کنسرت‌های بالکنی شده است که در آن نوازندگان قرنطینه شده برای سایر ساکنان خانه‌های اطراف خود اجرا می‌کنند. از موسیقی کلاسیک تا موسیقی امروزی از بالکن خانه‌ها شنیده می‌شود.
در شرایط طاعون سنت چارلز فرقی نمی‌کرد که شما یک موسیقیدان باشید یا بخواهید با دست زدن، فریاد زدن یا کوبیدن روی قابلمه با موسیقی همراهی کنید. حتی اکنون نیز چنین ژست‌های ارتباطی، تسلی خاطر بسیاری برای ما فراهم می‌کند. از زمان مصر باستان، یونان و بابل، موسیقی طی هزاران سال ابزاری مطمئن برای بهبود معنوی و پیوند‌های اجتماعی بوده است. هنگامی که در قرن هفتم قبل از میلاد طاعون به اسپارت حمله کرد، رهبران شهر از شاعر مشهور، تالتوس خواستند که سرود‌هایی را بسراید و بخواند. ترپاندر، یکی دیگر از شاعران یونان باستان، هنگام طاعون در لسبوس فراخوانده شد. حتی فیثاغوراس، خالق قضیه ریاضی مورد علاقه همه دانش آموز مدرسه‌ای نیز، از موسیقی به عنوان یک وسیله درمانی استفاده می‌کرد.
در ایتالیای قرون وسطایی، موسیقی فراتر از آواز خواندن از پنجره نیز بود. پیش از آگاهی از بیماری مسری گسترده طاعون، پیاده روی و آواز خوانی، منظره‌ای مکرر در خیابان‌های اروپا بود. تمام شهر‌ها شاهد راهپیمایی، آواز خواندن و دعا در زیر نماد‌های مقدس محلی بودند. رمی چیو، موسیقی شناس دانشگاه لویولا، می‌گوید شعار “ووهان جیائو! ” یا همان قوی بمان ووهان بی شباهت به همان رسوم دیرینه نیست. رسومی که در ماه ژانویه در شهر ووهان چین شروع شد و پس از عالم گیری به ترانه‌های میهنی محلی در بالکن‌های ایتالیا تبدیل شد.
چیو می‌گوید توانایی موسیقی برای غلبه بر بر خاستگاه‌های ما ابزاری “بسیار قدرتمند” در قرنطینه است. وقتی موسیقی می‌سازید، ذهن و بدنتان را تنظیم می‌کنید. وقتی شما موسیقی را به صورت جمعی می‌سازید، یا حتی با یک موسقی پاپ در کنار همسایگان خود آواز می‌خوانید و ورزش می‌کنید، به طور همزمان مشارکت می‌کنید و خود را به هدف بزرگتر یعنی تشکیل گروه می‌رسانید. “فناوری می‌تواند این ارتباط را گسترش دهد و از طریق توییت یا پست فیس بوک، آنچه که رخ داده را به اشتراک گذاشته و الهام بخش همبستگی جهانی می‌شوید.
در عین حال مذهب نیز نقشی مهم دارد. گرچه اهمیت دین از کشوری به کشور دیگر و شهری به شهر دیگر متفاوت است، اما لوئیس کپالدی معتقد است مذهب و موسیقی مذهبی می‌تواند یک چسب اجتماعی بسیار قوی در گروه‌های محلی باشد و موسیقی غیر مذهبی ممکن است با موانع کمتری در سیاست هویت جمعی ما روبرو شود. برای مثال تقریبا همه افراد از کاتولیک، یهودی، پروتستان و … برخی خواننده‌های سرشناس و آهنگ‌های آنان را می‌شناسند.
از زمان یونان باستان، با توجه به اهمیت ارتباط ذهن و بدن ادعا شده است که حفظ روحیه مثبت می‌تواند تأثیر مفیدی در درمان بیماری‌های جسمی داشته باشد. در دوران رنسانس، بیماران ترغیب می‌شدند که با دوستانشان آهنگسازی و مطالعه کنند، با دوستانشان شوخی کنند و بخندند، و همچنین موسیقی بخوانند، زیرا انرژی حاصل از آن به طرز مطلوب به سمت بهبودی آن‌ها جاری می‌شود.
در واقع، تصادفی نیست که هنگامی که طاعون به انگلیس نزدیک شد هنری هشتم نوازنده ساز محبوب خود را به عنوان یکی از ۵ مردی که با او قرنطینه می‌شد انتخاب کرد. حتی پزشکان رنسانس ادعا کردند برای بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی، سرطشان، مولتیپل اسکلروزیس و سایر بیماری‌ها و حتی بیماران تنفسی، موسیقی درمانی می‌تواند مفید باشد. درباره اضطراب و افسردگی نیز همین موارد ذکر شده است.
مکلین در این خصوص می‌نویسد: «موسیقی در زمان عالم گیری یک موضوع لوکس نبود. این یک ضرورت بود. اکنون که ما به فناوری، علم و هویت جهانی مجهز هستیم، ممکن است موسیقی از هر زمان دیگری با ارزش‌تر و ضروری‌تر باشد.»
/انتخاب
