مبارزه با تحریم ها با تکیه بر توان محققان ایرانی
با وجود اینکه پیشینه اعمال انواع تحریم ها بر علیه ایران دستکم به ۴ دهه می رسد، اعمال دو مرتبه تحریم های اتمی توسط آمریکا سوال هایی را در راستای های متفاوت من جمله درباره چشم انداز روند فعالیت های علمی کشور، ارتباطات بین المللی علمی، تبادل استاد و دانشجو یا سمینار های علمی پدید آورده هست.
***سابقه طولانی تحریم ها بر علیه ایران و نقض عهد آمریکا
استاد دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی نقض عهد را اصولا رویه دولتمردان آمریکا دانست و در اظهار کرد وگو با خبرنگار علمی ایرنا اضافه کرد: دولت (دونالد) ترامپ درباره توافق پاریس مسائل و چالش هایی را مطرح نموده و گفته هست که به آن پایبند نخواهد بود. در همین رابطه شاهدیم دولت آمریکا تعرفه های سازمان جهانی تجارت با دولت چین را نیز درباره واردات فولاد نقض کرده هست.
سخنگوی کمیسیون تعلیم و تحقیقات مجلس شورای اسلامی نیز با یادآوری دوران طولانی تحریم ها در کشور نیز اظهار کرد: کشور ما از ۴۰ پارسال تحت تحریم های متفاوت بوده هست.
سید پشتیبانی میرزاده تاکید کرد: محافل علمی و دانشمندان ما فولاد آبدیده شده اند و در همین شرایط توانسته اند ضمن تولید علم ارتباطات دوسویه را با دانشمندان کشورهای متفاوت ایجاد کنند.
*** ***بازگشت تحریم ها باعث سختی هایی می گردد؛ اما…
ریاست دانشگاه صنعتی شریف درباره اینکه آیا تحریم ها باعث کاهش ارتباطات بین المللی دانشگاه می گردد یا خیر، به ایرنا اظهار کرد: قبل از برجام و در زمان تشدید تحریم ها نیز فعالیت ها و ارتباطات بین المللی دانشگاه ادامه داشت، هر چند در مواقعی با سختی مواجه می گردد؛ بویژه وقتی که بخواهیم مبلغی را از بانک ها جابجا کنیم.
دکتر سیدمحمود فتوحی اضافه کرد: با وجود این دانشگاه به همه فعالیت ها و ارتباطات خود ادامه می دهد و جدیدا هم گروه های دانشگاهی و پژوهشی از دانشگاه های متفاوت اروپایی مهمان دانشگاه شریف بودند.
دانشیار پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران نیز می گوید: با برهم خوردن برجام دسترسی به امکانات و مواد تا حدودی پیچیده تر و رابطه علمی ما با جهان خارج سخت تر خواهد گردید؛ اما اینها تجربه تازه ای نیست.
دکتر بهزاد قره یاضی اضافه کرد: در این صورت نه فقط آهنگ پیشرفت علمی کشور کند نخواهد گردید، لکن به شرط تزاحم نداشتن نهادهای داخلی مطمئنا پیشرفت چشمگیری هم در حوزه های علمی خواهیم داشت.
معاون امور بین الملل دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی نیز می گوید: هر چند زین پس دانشمندان ایرانی با سختی هایی من جمله اخذ ویزا برای شرکت در دوره ها و سمینار های برخی کشورها مواجه می شوند؛ اما این تنگنا ها نباید مانع پیشرفت و ارتباطات علمی ما گردد.
دکتر حمیدرضا تقی راد با بیان اینکه زین پس رابطه با برخی کشورها دشوار خواهد بود، دنبال کرد: اما کشورهای اروپایی، روسیه و برخی کشورهای هدف تمایلی به مشارکت های علمی می باشند.
در همین رابطه، میرزاده نیز با تاکید بر روند تولیدات علمی مستمر و پرشتاب دانشمندان ایرانی قبل از رسیدن به توافق برجام افزود: طبیعی هست هر چه ارتباطات سیاسی با کشورهای متفاوت دنیا زیادتر باشد، فعالیت های متفاوت؛ من جمله فعالیت های علمی ساده ر انجام می گردد و در غیر اینصورت کُندی هایی در مسیر علمی روی می دهد.
وی افزود: اما دانشگاه ها و جایگاه ها پژوهشی و تحقیقاتی ما توانمند می باشند و توان دارند این سختی ها را حل نمایند.
***ضرورت تکیه به توان برتر دانشمندان ایرانی
چگونگی پر کردن خلا قطع رابطه احتمالی با دانشمندان بیگانه به دنبال اعمال تحریم های ضدایرانی پرسشی هست که دکتر بهزاد قره یاضی در جواب به آن اظهار کرد: باید به سمت دانشمندان خود در منطقه های متفاوت کشور برویم. ایران کشور کوچکی نیست و دانشمندان اندکی ندارد که اگر از آمریکا ناامید شدیم، بخواهیم به سوی اروپا برویم.
وی با اشاره به این که مرزهای دانش با مرزهای جغرافیایی تطابق ندارد، اضافه کرد: اگر دانشمندان خود را تقویت کنیم، علم را در همه منطقه های دنیا به دست می آورند. امروز ممکن نیست کشوری علم را پشت میله های آهنین به انحصار خود درآورد.
وی با اشاره به شعار سال کنونی یعنی پشتیبانی از کالای ایرانی، خواستار پشتیبانی از دانش داخلی توسط مسئولین کشور گردید و اظهار کرد: مسئولین باید دانش نزد ایرانیان را صدر اولویت های خود قرار داده و صاحبان این کالا و مولدان آن را که پژوهشگران و دانشمندان می باشند، نرانند. دانشمندان ما با وجود مزاحمت های آمریکا به طور مستمر با انرژی، داعیه و خلاقیت در مسیر تولید علم راه رفته اند و به قله های دانش رسیده اند.
دکتر صادق زاده نیز با اشاره به وجود مراجع انسانی تحصیلکرده و خلاق در کشور اضافه کرد: دانشمندان ایرانی در همه زمینه ها در تولید علم و مبدل آن به فناوری پیشتاز می باشند و خارج شدن احتمالی آمریکا از برجام و اعمال تحریم ها هیچ خللی در انتشار و تولید دانش نخواهد داشت.
وی درباره سازوکارهای حمایتی دولت از دانشمندان و فناوران نیز توضیح داد: بستر قانونی خوب و نهادهای شایسته ای برای پشتیبانی از محققان وجود دارد.
ریاست کمیسیون صنایع، معادن و فناوری اطلاعات و ارتباطات شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری(عتف) با اشاره به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اظهار کرد: دولت باید متناسب با درآمدها در قوانین بودجه هر ساله توجه بیشتری به محققان و نیازهای مالی دانشمندان دارا باشند تا در روال تولید علم و فناوری های نوین خللی ایجاد نشود؛ علاوه بر این محققان با داعیه بیشتری فعالیت نمایند.
***لزوم نگاه به اروپا، روسیه و شرق
میرزاده معتقد هست: محافل علمی در آمریکا و دیگر کشورهای جهان فعالیت خود را از محافل سیاسی جدا کرده اند و به این شکل مرزهای علم از بین رفته هست. از دیگر سو ارتباطات به اشکال حضوری و غیرحضوری و مستقیم و غیرمستقیم بین اساتید دانشگاه و دیگر علما وجود دارد و موثر هست.
وی اضافه می کند: غیر از چند کشوری که تحت تاثیر آمریکا می باشند و انتظار می رود از این کشور پیروی کنند، کشورهای دیگر از قبل نیز با ما رابطه داشته و پس از این هم رابطه خواهند داشت؛ بنابراین خارج شدن آمریکا از برجام تاثیر آنچنانی در روند تولیدات علمی ما نخواهد داشت.
««علم در انحصار آمریکا نیست، کشورهای همسایه ما، خاورمیانه و کشورهایی از اوراسیا و اروپا نیز توانمندی هایی در اختیار دارند که با رابطه با آنان توان داریم به روند پرشتاب علمی کشور ادامه دهیم».
دکتر تقی راد نیز راه حل سختی هایی را که زین پس در روند تولیدات علمی پدید می آید، توجه به کشورهای اروپایی، روسیه و برخی کشورهای هدف می داند و می گوید: برخی از این کشورها در فناوری های خاص من جمله کشورهای مطرح می باشند.
وی علاوه بر این با اشاره به اقرار دانشمندان بویژه در آمریکا به سطح برتر دانش همتایان ایرانی آنان اظهار کرد: در سمینار های بین المللی شاهدیم که این دانشمندان به همتایان ایرانی خود نزدیک شده و علاقمند به مفاهمه علمی و اطلاع از چگونگی پیشرفت ها در ایران می باشند.
میرزاده نیز می گوید: علم در انحصار آمریکا نیست، کشورهای همسایه ما، خاورمیانه و کشورهایی از اوراسیا و اروپا نیز توانمندی هایی در اختیار دارند که با رابطه با آنان توان داریم به روند پرشتاب علمی کشور ادامه دهیم.
علمی**۹۱۵۷* ۲۰۱۷
