اینترنت تاریک در انتظار کودکان با ترویج فیلترشکن‌ها
وزیر ارتباطات چندی پیش در مورد فراگیر شدن فیلترشکن‌ها پس از فیلترینگ تلگرام، و خطرات آنها هشدار داده بود اما اکنون «علیرضا رحیمی» نماینده مجلس و عضو هیات رییسه فراکسیون امید، از زاویه دیگری به موضوع نگاه کرده و ترویج استفاده از فیلترشکن‌ها در ایران را برای قشر نوجوان مخرب دانسته است.
رحیمی در همین رابطه گفته است:
«استفاده از فیلترشکن ضمن افزایش حس کنجکاوی در نوجوانان، آنها را برای ورود به حریم‌های خاکستری در فضای مجازی وسوسه می‌کند. فیلترینگ مهم‌ترین عامل سوق دادن مردم به سمت فیلترشکن‌هاست. اکثر مردم کاربر عادی فضای مجازی هستند، آنها تخصصی در حوزه نرم‌افزار و بدافزار مخرب به لحاظ فنی ندارند به همین دلیل با استفاده از فیلترشکن ممکن است در معرض آسیب و خسارت قرار گیرند.»
وی با اشاره به در دستور کار قرار گرفتن لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان در فضای مجازی می‌گوید که والدین هم به این مسائل فنی لزوما آگاه نیستند و فیلترشکن‌ها در اختیار افراد کم سن قرار گرفته است: «ممکن است این موضوع زمینه‌ساز کنجکای نوجوانان و دسترسی آنها به سایت‌های غیرمجاز شود که این عملا مسئولیت والدین را بیشتر خواهد کرد.»
«پویا صفری فراهانی»، کارشناسی ارشد روانشناسی و متخصص حوزه کودکان از نگرانی والدین به دیجیاتو می‌گوید که از بچه‌هایشان کمتر مسائل فنی را می‌دانند و نمی‌توانند هیچ کنترلی روی رفتار فرزندشان در فضای مجازی داشته باشند:
«قبل از موضوع فیلترشکن‌ها هم این مساله یکی از دغدغه‌های والدین نسبت به کودکانشان بود ولی حالا با افزایش حجم این موارد، تشدید این دغدغه را شاهد هستیم. والدینی به من مراجعه می‌کنند و سوال فنی می‌پرسند تا بتوانند نظارتی بر رفتار فرزند خود داشته باشند! ما متخصص این موضوع نیستیم ولی پرسیده شدن این قبیل سوالات، نشان از ضعف والدین در این حیطه دارد و متاسفانه در مدارس کشور هم هیچ چیزی در این رابطه به والدین دانش‌آموزان توصیه نمی‌شود.»
فراهانی به گفته خودش کاری با ابعاد فنی و حقوقی دیگر ماجرا ندارد و از منظر روانشناسی نسبت به فراگیر شدن فیلترشکن‌ها دلواپس است. او باور دارد که محتوای ناسالم در اینترنت بسیار بیشتر از محتوای ناسالم در پیام‌رسان‌هاست و وسوسه ورود به سایت‌های غیراخلاقی در کودکان به طور غریزی طبیعیست:
«اگر کودک را از مسواک زدن منع کنید، او مخفیانه نیمه شب پا می‌شود و مسواک می‌زند. منع شدن همیشه باعث جذب انسان به ویژه در سنین پایین بوده و حالا وقتی هرکسی در کوچه و خیابان و شبکه‌های ماهواره‌ای و… روش‌های استفاده از فیلترشکن را یاد می‌دهد، کودک کنجکاو هم به واسطه قدرت زود یادگیری‌اش آن را سریعا درک می‌کند. مشکل اینجاست که والدین ناآگاه هم از بچه‌ها درخواست می‌کنند تا این موارد را فرا گیرد و ناخواسته خودشان کودک را وارد یک مسیر ترسناک می‌کنند.»
این روانشناس در نهایت ضمن تایید نگرانی دولت در رابطه با پیام رسان‌ها، مدعیست که باز کردن کل فضای وب به مراتب تهدیدآمیزتر از باز کردن یک اپلیکیشن است:
«مشکلاتی همچون انزوا طلبی، افت عملکرد درسی و ایجاد مشکلات رفتاری همچون پرخاشگری و اعتیاد و… نتیجه این مساله است و ناآگاهی والدین هم در این میان، تمامی مشکلات را دوچندان می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد که درصد بزرگی از نوجوانان به والدین خود در رابطه با دسترسی خود به وب سایت های غیر اخلاقی دروغ می گویند و نمی‌توان با روش‌های ساده هم آنها را نسبت به این مطالب برحذر داشت. اعتیاد اینترنتی در ایران وجود داشته و دارد، نگذاریم این اعتیاد به جاهای باریک‌تر کشیده شود.»
/دیجیاتو
