«نوعی مبارزه مدنی»/ در حاشیه اکران عمومی عصبانی نیستم

نمایش موفق «عصبانی نیستم» و استقبال مخاطبین از این فیلم یک بار دیگر نشان داد مکانیسم نظارت در سینما و هنر این ملک تا چه حد با سلیقه و خواست توده‌های جامعه در تعارض است و در این زمینه بیشتر هدفش نه نظارت بر مبنای قوانین مدون که مصون ماندن در برابر اعتراض احتمالی غوغاسالاران است، وگرنه به عینه در موارد بسیار و همین مورد «عصبانی نیستم» شاهدیم که فیلم از پس چند سال محاقِ بی دلیل سرانجام به نمایش در آمد و حتی برگی هم بر درخت نجنبید.

فقط مردم آن را پسندیدند و ازش استقبال کردند تا نشان دهند چه شکاف عمیقی است میان خواست و نیاز مردم با مدیران و البته ثابت شود به رغم همه ادعای مردمی بودن چه فاصله وسیعی است میان توده‌ها و تمامیت خواهانی که در جلد اصولگرایی فرو رفته‌اند. آیا مجریان این حبس ناعادلانه اندیشه و سرمایه یک هنرمند نباید در برابر چنین تصمیمات نابخردانه‌ای که با خواست و نیاز آحاد جامعه تعارض دارد و فقط از سر مصلحت اندیشی یا ضعف در برابر اعتراضاتی ناشی از تعارضات سیاسی از سوی نیروهایی غیر مردمی گرفته می‌شود پاسخگو باشند.

نمایش موفق «عصبانی نیستم» برای سینمای ایران دستاورد مهمی است. فیلم محصول بخش خصوصی و جریان مستقل سینما بود بنابراین نشد که با وعده یا تهدید یا پرداخت مبلغی پول سازنده‌اش را از پیگیری مطالبه حق نمایش عمومی فیلمش منصرف کنند، به مرور اکران این فیلم تبدیل به مطالبه‌ای عمومی از سوی جامعه سینمایی شد و سرانجام دستگاه ممیزی بعد از پنج سال تسلیم یک خواست قانونی شد.

به نظرم رضا درمیشیان در تمام این پنج سال دست به کار نوعی مبارزه مدنی برای به دست آوردن حق قانونی‌اش بوده و در این مسیر از تمام ظرفیت‌های قانونی جوری استفاده کرده که در نهایت دستگاه متفرعن نظارت را وادار به تمکین نموده. پیروزی در این مبارزه مدنی پنج ساله، گام بلندی برای سینمای ایران و جامعه هنری در مبارزه با نظارت‌های دلیخواه و مصلحت اندیشانه است و چقدر حیف که تیغ این نظارت البته توانست بخش‌هایی از پیکر فیلم را مجروح و حذف کند. اما چه باک مهم برداشتن گامی بلند و شکست دادن اراده‌ای بود که نمایش این فیلم در هر شکل را خط قرمز خود قرار داده بود و حالا در مواجهه با استقبال گسترده مردم منفعل شده.

چقدر خوب است اگر مدیران سازمان سینمایی همین تجربه را مدنظر قرار دهند و تا دیر نشده امکان نمایش عمومی سایر آثار در محاق را فراهم کنند. لیست توقیفی‌ها پر تعداد است.

به امید نمایش، «خانه پدری»، «کاناپه»، «آشغال‌های دوست داشتنی»، «خرس»، «اردتمند نازنین، بهاره و تینا» و همه فیلم‌هایی که بر اساس مصلحت اندیشی‌ها اجازه نمایش ندارند. به امید روزی که فیلم هیچ فیلمسازی و هنر هیچ هنرمندی در محاق و توقیف نباشد.

۵۷۲۴۳