تحلیل و تفسیر انحرافی درباره «رفراندوم» ممنوع!

طبق اصل ۵۹ قانون اساسی می توان درباره مسائل مهم سیاسی، اجتماعی و اقتصادی از رفراندوم و مراجعه به آرای مستقیم مردم استفاده کرد بنابراین حرف رئیس جمهور متن قانون اساسی است و مطلب جدیدی نیست. در واقع رفراندوم طبق قانون اساسی ظرفیتی است که برای تصمیم گیری درباره مسائل ملی می توان به نظر افکار عمومی توجه کرد تا فقط نگاه یک گروه یا جناح خاص مبنا قرار نگیرد.

معتقدم اکثریت قریب به اتفاق صحبت ها و اظهارنظرهایی که بعد از سخنرانی ۲۲ بهمن رئیس جمهور مطرح شد، درباره اصل رفراندوم نیست بلکه روی تعیین مصداق، نگاه های متفاوتی وجود دارد. به عبارت دیگر این سئوال مطرح می شود چه مسائل مهمی هستند که قابلیت تبدیل شدن به موضوع رفراندوم را دارند؟ معتقدم همکاری های استراتژیک با کشورهای مختلف همچون برجام مربوط به همه مردم و مسئله ای ملی محسوب می شود که عده ای موافق و عده ای مخالف آن هستند، مراجعه به آرای عمومی نشان خواهد داد که نظر اکثریت جامعه چیست. در واقع قانون اساسی راه را باز گذاشته تا حاکمیت برای تصمیم گیری درباره موضوعات مهم از نگاه مردم مطلع شود. البته برگزاری رفراندوم شرایطی دارد و نخستین شرطش این است که ۲ سوم نمایندگان با موضوع رفراندوم موافقت کنند.

متأسفانه تفسیر و تحلیل برخی افراد درباره رفراندوم خلاف قانون اساسی است، هرچند آنها داعیه دفاع از انقلاب و نظام را دارند. مثلا برخی رفراندوم را به مثابه نفی اسلام، ولایت فقیه، انقلاب و نظام دانستند که این دیدگاه آنها خلاف قانون اساسی است. وقتی مقام معظم رهبری درباره مردم‌سالاری دینی صحبت می کنند، یعنی در چارچوب قانون و اسلام می توان در بعضی مسائل مهم رفراندوم برگزار کرد. منظور رئیس جمهور هم نفی اسلام، ولایت فقیه و قانون اساسی نیست بلکه اعتقاد دارد، اگر مصداقی مهمی پیدا شد می توان درباره آن از راهکار رفراندوم استفاده کرد.

نکته دیگر آنکه قانون اساسی اصولی دارد و همه این اصول قانون اساسی برای ما محترم و متقن هستند. پس نباید روی استفاده از اصل ۵۹ تحلیل و تفسیرهای انحرافی گذاشت.

*استاد حوزه و دانشگاه

۲۹۲۱۴