تفاوت جنس ناآرامی های اخیر در استانهای مختلف

ارزیابی فضای کشور بعد از تجمعات و اعتراضات پراکنده که در برخی استان ها و شهر های کشور به وقوع پیوست در روزهای اخیر داغ و پررونق بود.گروهها و چهره های مختلف سیاسی و اقتصادی  بر اساس دیدگاه ها و اولویت های  خود سعی کردند یک بعد ، از ابعاد رویداد را برجسته و تببین کنند که  متاسفانه عمدتا با نگاهی تخت ،یک سویه و غفلت از سطوح مهم هم همراه بوده است .

در مواردی خلط حوزه ها و آشفتگی اولویت ها هم در این مواضع مشهود و مشخص است که به یک معنا ناکارامدی این تفسیر ها را به ذهن  می رساند.از طرفی در ریشه یابی این حوادث عمدتا دشمنان خارجی را مشارکت می دهیم و سعی می کنیم و همه عوامل را به آنان ارتباط دهیم هر چند کینه توزی و دشمنی بدخواهان ایران اشکار و روشن است و حد نهایت ندارد اما این مسئله سایر عوامل را بی اعتبار نخواهد کرد.

امروز ایران با چالش ها و بحران های مختلف و رنگارنگی روبه رو است که از چالش های قومی و نسلی تا اقتصادی و سیاسی دامنه دار است و یقینا در مواجه با این بحران ها نمی توانیم با ساده سازی و ساده انگاری تلاش کنیم که به صورت موقتی مسئله را جمع کنیم و بعد از فروکش کردن التهاب دلایل آن را به بوته فراموشی بسپاریم .

با نگاه صرف امنیتی و  نگاه سراسر  سیاسی بدون توجه به ماهیت و چرایی این رویداد نمی توان برای حل و برطرف شدن مسائل پیش رو  چاره جویی کرد .گام نخست برای غلبه بر چالش و بحران پذیرش آن و اجماع و اتفاق برای حل کردن آن است نه شکل دادن کوششی برای بهره برداری جناحی یا گروهی ،که شاید منافع گروهی را تامین کند اما قطعا منافع ملی  مردم و جامعه را تامین  نمی کند.متاسفانه به نظر می رسد هنوز بحران به رسمیت شناخته نشده است و در اولویت بندی آن اجماعی وجود ندارد،و تلاش می شود برای مجموعه  و گستره ای از چالش ها یک نسخه تجویز شود که البته به نتیجه ای هم نخواهد رسید که سهل است بحران ها را تشدید و متراکم می کند،همین رویکرد به جای حل و فصل چالش ها بستری برای امنیتی شدن و خطرناک تر  شدن بیشتر آن را  فراهم می کند.

به صورت موردی استان تهران ،ایلام  یا خراسان رضوی که شاهد این تجمعات هم بوده اند بحران های مختلفی وجود دارد که  مختص همان استان است و نمی توانیم و نباید نسخه واحد تجویز کنیم که اگر با این رویکرد پیش برویم عملا گام مثبتی برای توسعه و گشایش در مشکلات بر داشته نمی شود .استان ایلام عمدتا با بحران بیکاری ،ریزگرد ها ،نگاه های کلان حاکمیتی که تمرکز زدایی و مرکز گرایی آفت آن محسوب می شود،بحران آب و حقوق شهروندی مواجه است که بر اساس دیدگاه نخبگان و جامعه این استان بیکاری و نگاه مرکز گرا در رتبه بندی جایگاه نخست را دارد اما در استان تهران این دو چالش اولویت های ضروری و فوری مردم نیستند بلکه اصلاحات ساختاری و سیاسی از اهمیت بیشتر برخوردار است یا در استان خراسان ریزگرد ها در مقایسه با بحران آب اهمیت کمتری دارد .یا در استان اصفهان بحران آب در مقایسه با سایر شاخص ها اهمیت بیشتری دارد.بنابراین نباید بحران ها را یکپارچه نگاه کرد.

مرکز پژوهش های استراتژیک ریاست جمهوری در این راستا پژوهشی کلان و همه جانبه را در این حوزه ها انجام داده است که تداوم و الگو برداری از آن از سوی سایر مراکز پژوهشی به دولت و حاکمیت کمک خواهد کرد در راستای زندگی بهتر مردم ،معیشت و رفاه بیشتر و تامین حداکثری منافع ملی که قطعا با رضایت و مردم نسبت مستقیم دارد  گام بردارد.البته این نوع نگاه و کوشش در رهنمود های اولیا خدا و ائمه معصومین هم به کرات تاکید شده است .امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) در عهدنامه‌ٔ مالک اشتر در نهج البلاغه نامه ۵۳ می فرمایند ؛
وَ إِنْ ظَنَّتِ الرَّعِیَّهُ بِکَ حَیْفاً فَأَصْحِرْ لَهُمْ بِعُذْرِکَ وَ اعْدِلْ عَنْکَ ظُنُونَهُمْ بِإِصْحَارِکَ فَإِنَّ فِی ذَلِکَ رِیَاضَهً مِنْکَ لِنَفْسِکَ وَ رِفْقاً بِرَعِیَّتِکَ وَ إِعْذَاراً تَبْلُغُ بِهِ حَاجَتَکَ مِنْ تَقْوِیمِهِمْ عَلَى الْحَقِّ …
… هرگاه مردم (به‌درست یا غلط) بر تو گمان ستمکارى داشتند، آشکارا عذرت را برایشان توضیح بده و با شفافیت و روشنگری ذهنیت آنان را اصلاح کن؛ چراکه این پاسخگو بودن، نفس تو را تربیت و رام می‌کند و سبب مهربانى و نرمى با مردم می‌شود و راهی است برای آنکه به هدفت در واداشتن آنها بر حق برسی.

*فعال سیاسی اصلاح طلب

۱۷۱۷