عکس| تصویر نجومی روز ناسا: ستاره‌فشانی در خشن‌ترین رویداد عالم

به گزارش خبرآنلاین، یکی از پدیده‌های زیبایی که هنگام برخورد کهکشان‌ها اتفاق می‌افتد، زایش ستارگان جدید است. با برخورد کهکشان‌ها به یکدیگر، آرامش توده‌های عظیم ابرهای میان‌ستاره‌ای و سحابی‌ها به هم می‌ریزد و چگالی یکنواخت آن دست‌خوش تغییر می‌شود. نقاط چگال‌تری که طی این تغییرات پدیدار می‌شوند، به‌تدریج رشد می‌کنند و درنهایت ستاره‌ای در دل تک‌تک آن‌ها متولد می‌شود.

اما ستارگان تازه در چه بخش‌هایی از کهکشان‌های برخوردی پدیدار می‌شوند؟ پژوهشگران با تلسکوپ فضایی هابل، نگاهی دقیق‌تر به یکی از نزدیک‌ترین کهکشان‌های برخوردی انداخته‌اند تا با بهره‌گیری از توان تفکیک فوق‌العاده بالای آن، پاسخی برای پرسش فوق بیابند.

این کهکشان برخوردی با نام NGC 2623 -برخی آن را Arp 243 نیز می‌نامند- حدود ۵۰ هزار سال‌نوری پهنا دارد و با فاصله ۲۵۰ میلیون سال‌نوری از زمین در صورت‌فلکی خرچنگ واقع شده است. از نظر اندازه، این کهکشان برخوردی تقریبا نصف کهکشان خودمان، راه‌شیری است.

برای مشاهده عکس در ابعاد بزرگ‌تر، این‌جا را کلیک کنید.

پژوهشگران با بررسی این تصویر، دیگر تصاویر تلسکوپ فضایی هابل در نور مرئی و هم‌چنین مطالعه تصاویری که تلسکوپ فضایی اسپیتزر در نور فروسرخ، تلسکوپ ایکس‌ام‌ام-نیوتن در طول‌موج ایکس و تلسکوپ گالکس در نور فرابنفش از همین کهکشان ثبت کرده‌اند، به این نتیجه رسیده‌اند که NGC 2623 حاصل برخورد دو کهکشان مارپیچی است که نیمی از مراحل ادغام خود را پشت‌سر گذاشته‌اند و هسته‌هایشان به هم ملحق شده، هسته کهکشانی فعالی (AGN) را پدید آورده‌اند. گردش مواد خام به‌دور سیاه‌چاله مرکزی آن، انرژی عظیمی را تولید می‌کند که درخشش عظیم AGN را تأمین می‌کند.

از آن‌جایی‌که ستارگان جوان‌تر، داغ‌ترند و پرتوهای پرانرژی‌تری می‌تابانند، با مقایسه نمای کهکشان در طول‌موج‌های مختلف می‌توان موقعیت آن‌ها را تشخیص داد. در کهکشان NGC 2623 نیز فرآیندهای ستاره‌زایی در اطراف هسته (تقریبا مرکز تصویر) کماکان ادامه دارد و در دو دنباله جزرومدی‌ای که از اطراف هسته به بیرون کشیده شده است هم می‌توان آثار ستاره‌زایی را به شکل توده‌های آبی‌رنگ تشخیص داد. از همه عجیب‌تر اما ناحیه‌ای در سمت بالا-چپ نسبت به مرکز این کهکشان است که مملو از خوشه‌های ستاره‌ای جوان و آبی‌رنگ است. کهکشان‌هایی مانند NGC 2623 که فعالیت‌های ستاره‌زایی در آن‌ها با نرخ بسیار زیادی اتفاق می‌افتد، «کهکشان‌های ستاره‌فشان» خوانده می‌شوند.

برخوردهای کهکشانی در تحول کهکشان‌ها نقش مهمی دارند و چنین تصور می‌رود که کهکشان‌های بزرگ‌تر از برخورد و به هم پیوستن کهکشان‌های کوچک پدید می‌آیند. این برخوردها صدها میلیون سال طول می‌کشند و در طول آن می‌توان شاهد چندین برخورد نزدیک با اثرات گرانشی ویرانگر بود.

جالب است بدانید که کهکشان ما -راه‌شیری- و همسایه‌اش، آندرومدا نیز سرنوشتی مشابه خواهند داشت. هم‌اکنون این دو کهکشان با سرعت ۱۰۰۰ کیلومتر بر ثانیه به یکدیگر نزدیک می‌شوند و طی چند میلیارد سال آینده به هم برخورد خواهند کرد.

۵۴۵۴