از آمدن دبیر با کلاه صمد بهرنگی تا تشویقِ ممتد بالابان‌نوازِ غمگین
از آمدن دبیر با کلاه صمد بهرنگی تا تشویقِ ممتد بالابان‌نوازِ غمگین
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، آخرین روز از چهارمین فستیوال موسیقی نواحی و آیینی ایران، «آینه‌دار» شامگاه جمعه اول دی در تالار رودکی برگزار شد تا شرکت‌کنندگان در این فستیوال و علاقه‌مندان به موسیقی نواحی امروز شنبه دوم دی ساعت 21:30 شاهد برگزاری اختتامیه آن در تالار وحدت باشند.
تالار رودکی در آخرین شب از فستیوال «آینه‌دار» از تماشاگران و علاقه‌مندان موسیقی شمال غرب ایران؛ اردبیل، آذربایجان‌شرقی، آذربایجان‌غربی و زنجان که چهارمین دوره این رویداد به آن اختصاص داشت پر بود.
در نوبت اول با عنوان «عاشیق افسانه‌سی» (افسانه عاشق‌ها) که ساعت 18:30 شروع شد، در بخش «عاشیقی زنجان»، عاشیق یارمحمد عیسی‌بیگلو، نوازنده قوپوز و ساکن خدابنده زنجان به تنهایی روی صحنه آمد و روایتی تک‌سازی اجرا کرد.
پس او نوبت «عاشیقی آسوری» و اجرای عاشیق یوسف اوحانس دیگر نوازنده قوپوز شد. علی مغازه‌ای، دبیر این فستیوال پیش از شروع اجرای این عاشیق آسوری گفت: «زمانی 16000 روستای ارمنی‌نشین در ارومیه بود و الان محدود شده است به یک روستا و آن هم با 25 خانواده. آسوری‌ها، ارمنی‌ها و قره پاپاغ‌های ساکن ارومیه زیر ابهت زبان ترکی، به همین زبان صحبت می‌کنند اما عاشیق یوسف، هم آسوری می‌خواند و هم ترکی.»
سپس نوبت به «عاشیقی میانه» رسید و اجرای عاشیق عباس ستاری، نوازنده قوپوز و عشقلی سلیمی، نوازنده بالابان. قرار بود محرم پیری دیگر نوازنده بالابان این دو هنرمند را همراهی کند که با نیامدنش روی صحنه مغازه‌ای گفت: «عاشیق ستاری مسئولیت آوردن این دو بالابان‌نواز برجسته را بر عهده داشت. عشقلی سلیمی بیماری‌های مختلفی و از جمله قند دارد و محرم پیری هم می‌گفت نمی‌تواند بزند. پیری می‌گوید هیچ کس دوستش ندارد و وضع زندگی‌اش در میانه چیزی نیست که بخواهم توصیفش کنم و باید به چشم ببینید. امیدوارم حضور در این برنامه، موجب اتفاقات خوبی برایش شود.»
پس از اجرای عاشیق عباس ستاری و عشقلی سلیمی، مغازه‌ای از ستاری درخواست کرد که برای آوردن محرم پیری به پشت صحنه برود و مخاطبان در این فاصله شاهد اجرای «عاشیقی هشترود» یا هشت‌دری باشند.
گروه «عاشیقی هشترود» تشکیل شده بود از عاشیق علی کریمی، نوازنده قپوز که بینایی‌اش را تا حدود زیادی از دست داده است و با کمک دیگر همراهانش روی صحنه آمد، اسماعیل خدایی، نوازنده بالابان و محسن رزمی زنگ‌آباد، نوازنده قاوال.
مغازه‌ای اشاره کرد که عاشیق کریمی اکنون ساکن تبریز است و اصالتا متعلق است به نوجه‌ده در شبستر. او به شوخی گفت: «وقتی عاشیق کریمی را دعوت کردیم گفت برای اجرا 40 دقیقه وقت می‌خواهد اما الان فقط می‌توانیم 20 دقیقه زمان در اختیار او بگذاریم.»
سپس عاشیق عباس ستاری با محرم پیری به صحنه برگشت. حضور پیری، نوازنده بالابان روی صحنه به واسطه آن‌چه علی مغازه‌ای پیش‌تر گفته بود با تشویق حاضران که از جای خود بلند شدند همراه بود و مغازه‌ای از مسئولین سالن درخواست کرد نور تماشاگران را بدهند تا پیری بتواند کسانی را که به احترامش ایستاده بودند و تشویقش می‌کردند، ببیند.
از چپ؛ محرم پیری، نوازنده بالابان در کنار عاشیق عباس ستاری، نوازنده قپوز
در ادامه علی مغازه‌ای با کلاهی شبیه به کلاه صمد بهرنگی، معلم، منتقد اجتماعی، مترجم، داستان‌نویس و محقق در زمینه فرهنگ فولکلور آذربایجان و خالق اثر معروف «ماهی سیاه کوچولو» روی صحنه آمد. او گفت: «در تبریز به عاشیق‌های سن و سال‌دار و پیشکسوت می‌گویند دده، صمد بهرنگی هر چند در 29 سالگی و در اوج جوانی غرق شد ولی دده فرهنگ فولکلور آذربایجان است.»
علی مغازه‌ای، دبیر فستیوال «آینه‌دار» با کلاهی شبیه به کلاه صمد بهرنگی بر سر
او سپس به عنوان سورپرایز و خارج از آن‌چه در جدول آمده بود از عاشیق آیت قنبری دعوت کرد تا روی صحنه برود و از او خواست قطعه موسیقی فولکلور «بچه‌ها صمد رفت و نیامد» را بخواند. قنبری قبل از اجرای این قطعه از حاضران به خاطر حرمتی که به محرم پیری گذاشته بودند تشکر کرد.
آیت قنبری، نوازنده سمت راست، در حال اجرای «بچه‌ها صمد رفت و نیامد»
پس از آنتراکی کوتاه و با شروع نوبت دوم اجراها در ساعت 20:30 با عنوان «موسیقی بیرلیک دیلی» (موسیقی زبان مشترک) مغازه‌ای گفت: «در چهارمین دوره فستیوال «آینه‌دار» تلاش ما بر این بود که تمام اشکال و گونه‌های موسیقی شمال‌غرب را جمع کنیم منهای کردزبانان آن منطقه را که می‌شود فستیوالی جداگانه به آن‌ها اختصاص داد. عاشیق‌ها تنها در محدوده زنجان نیستند و کوه‌های طارم به سمت گیلان، شرق اردبیل و خلخال و جنوب زنجان تا تاکستان را هم شامل می‌شوند. حتی زمانی در همدان هم عاشیق داشته‌ایم که متاسفانه امروزه نداریم.»
او در مورد ناحیه‌ای که فستیوال «آینه‌دار» برای سال آینده و در پنجمین دوره خود به آن خواهد پرداخت از سه استان در شمال ایران یاد کرد.
اولین گروهی که در نوبت دوم روی صحنه آمد «قره‌پاپاغ نقده» بود شامل عاشیق محمدعلی محمودی، خواننده اکبر یزدانی، نوازنده 91 ساله توتک و یعقوب ولیزاده، نوازنده تمبک.
علی مغازه‌ای با اشاره به اکبر یزدانی به شوخی گفت: «یک بار دیدمش که لباس کُردی پوشیده بود، گفتم چرا کردی؟! گفت این جا همه کرد شده‌اند، من هم کردی پوشیدم که شبیه‌شان شوم. البته دوزله را هم بهتر از خود کردها می‌زند.»
بعد از آن نوبت به «عاشیق پارس‌آباد و گِرمی» رسید شامل استاد نادر قیاسی، خواننده، عاشیق کریم نیک‌خو، نوازنده قوپوز و علی عباسی، نوازنده بالابان. گروه بعد که طبق گفته مغازه‌ای، آنسامبلی بود که صرفا برای حضور در این فستیوال شکل گرفته بود «موغامات آذری» بود متشکل از استاد نعمت جوانشیر، خواننده، سعید محمودیان، نوازنده کمانچه، سینا جوانشیر، نوازنده قاوال و حسین عطاپور، نوازنده تار.
آخرین بخش، اجرای پسرِ عاشیق یارمحمد عیسی‌بیگلو بود و عاشیق ذوالفقار عیسی‌بیگلو، نوازنده قوپوز همراه با عاشیق معروف کریمی، نوازنده بالابان روی صحنه آمدند.
مغازه‌ای که از ابتدا در فواصل اجراها بخش‌هایی از مقاله‌ای از صمد بهرنگی در مورد عاشیق‌ها و منظومه «کوراوغلو» – مقاله‌ای که در مجله «خوشه» در مهر 1346 چاپ شده است- را می‌خواند، در پایان گفت که باقی این مقاله را که یکی از مهمترین و بهترین منابع در مورد عاشیق‌هاست در اختتامیه خواهد خواند.
اختتامیه چهارمین فستیوال موسیقی «آینه‌دار» امروز شنبه دوم دی، ساعت 21:30 در تالار وحدت برگزار خواهد شد.
58242
