نابودگر خاموش/ تحلیلی بر آسیبهای اجتماعی
نابودگر خاموش/ تحلیلی بر آسیبهای اجتماعی
استان‌ها > قم – انسانها در گذر تاریخ همواره از ناهنجاریها و آسیبهای اجتماعی بسیاری رنج برده اند و در جستجوی یافتن علل و انگیـزه هـای رفـع این ناهنجاریها تلاش کرده اند تا جامعه ای داشته باشند عاری از آسیبهای اجتماعی.
کبری نظری‌افرا*
انسانها در گذر تاريخ همواره از ناهنجاريها و آسيبهاي اجتماعي بسياري رنج برده اند و در جستجوي يافتن علل و انگيـزه هـاي رفـع اين ناهنجاريها تلاش كرده اند تا جامعه اي داشته باشند عاري از آسيبهاي اجتماعي.
آسيبهاي اجتماعي ازجمله مسايل مهم جوامع بشري ست ، و دولتها و ملتها همواره بعنوان يكي از مهمترين موانع نظم و امنيت ، در صدد مبارزه و درمان اين آسيبها مي باشند؛ لذا عاملان آسيب اجتماعي ، افرادي قانون گريز و بدور از ناظران اخلاقي و قانوني، به زندگي اجتماعي خود ادامه مي دهند و مخل نظم و امنيت فردي و اجتماعي مي شوند.
عوامل مختلفي در پيداش يك آسيب اجتماعي دخالت دارد كه رئوس آن عبارتند از اشتغال، سياست، فرهنگ، اعتياد، طلاق ، بي سوادي، عدم آشنايي به مهارتهاي زندگي فردي و اجتماعي و …؛
آسيب شناسي اجتماعي به نابسامانيها و ناهنجاريهاي افراد يك جامعه، چه بصورت فردي و يا جمعي اطلاق مي شوند كه باعـث ايجـاد نقصان و زيان به پيكره خانواده و در نتيجه جامعه مي شود؛ زيرا خاستگاه اصلي تبهكاري را مي توان در كل حيات اجتمـاعي از قبيـل فقر، تورم؛ گراني؛ بيكاري؛ فقدان امنيت مالي و حقوقي، و ديگر عوامل كه باعث محروميت مي شوند و زمينه مساعدي را براي انـواع آسيبهاي اجتماعي اعم از، 1-آسيب هاي اجتماعي زنان 2-آسيب هاي اجتماعي طلاق 3-آسيب هاي اجتماعي خانواده 4-آسيب هاي اجتماعي جوانان 5-آسيب هاي اجتماعي اعتياد 6-آسيب هاي اجتماعي فضاي مجازي 7 -آسيب هاي اجتماعي دانش آموزان و دانش جويان و…، ايجاد مي كند.
از اين رو آسيب شناسي اجتماعي گستره وسيعي پيدا مي كند و از ابعاد ارزشي و كاربردي فراواني برخوردار مي گردد.
در اين نوشتار ، سعي بر آنست كه با توجه به عوامل موجود در پيداش آسيب اجتماعي، اقشار آسيب پذير جامعه به ويژه دراستان قم مورد تحليل و بررسي قرار گيرند:
1-آسيبهاي اجتماعي زنان
نقش زنان با برعهده داشتن مسئوليت سنگين پرورش نسل آينده، در ايجاد و حفظ بنيان خانواده و توسـعه اجتمـاعي، بيشـتر از مـردان است؛ به طور كلي مي توان گفت زنان از لحاظ روحي و رواني نسبت به مردان شكننده تر هستند و به همين علت در صورت قـرار گرفتن در مسير نابهنجاري هاي جامعه، زودتر دچار آسيب مي شوند ودر صورت آسيب ديدن زن در يك جامعه، يقينـا جامعـه دچـار آسيب خواهد شد.
در واقع زنان بزرگترين قربانيان آسيبهاي اجتماعي در جامعه به شمار مي روند كه تحت تـاثير مشـكلات موجـود، گـاهي بـه سـوي ناهنجاريهايي از قبيل اعتياد، تكدي گري و … مي روند. در ميان زنان جامعه، زنان سرپرست خانوار و زنان بدپرست، بيشتر در معرض اين ناهنجاريها بوده و گروه آسيب پـذيري هسـتند كـه عواملي چون طلاق، فوت همسر، اعتياد همسر، زنداني شدن همسر، بيكاري همسر، از كارافتادگي همسـر، ناسـازگاري همسـر و رهـا شدن توسط مردان، موجب بوجود آمدن اين طيف از زنان شده است.
بر طبق آمارهاي رسمي در استان قم، تعداد زنان سرپرست خانوار، بيش از 14هزار نفرمي باشد كه رو به افزايش است و اين امـر يك معضل جدي براي استان محسوب مي شود؛ و تاسف بارتر اينكه اكثر اين زنان، فاقد شغل و درآمد هسـتند و فقيـر محسـوب مـي شوند؛
بيشترين آسيب حوزه زنان سرپرست خانوار، فقر مالي شديد است كه با در نظر گرفتن عواملي چون بيكاري و نداشتن حرفه تخصص، اين عامل مي تواندآسيب هايي را در پي داشته باشد؛ با افزايش شكاف درآمدي و اختلافات طبقاتي و توزيع غير عادلانه منابع در هر جامعه، فقر گسـترش مـي يابـد و بخـش بيشـتري از جامعه براي تأمين ضروريات زندگي، دچار محروميت و زحمت مي شوند كه درصدي از اين جمعيت فقير زنان خواهند بود.
از سوي ديگر افزايش آمار طلاق و زنان مطلقه از يك سو، و محدوديتهاي شغلي موجود مي تواند موجب بروز بحرانهـايي شـديدتر براي زنان جامعه شود. براي رفع بحران در حال تشديد آسيبهاي اجتماعي زنان مي توان به راهكارهايي از قبيل حذف موانع اشتغال – كاهش فاصله طبقاتي ، توزيع عادلانه منابع – بهبود وضعيت اقتصادي و توانمند سازي بـانوان از طريـق توسـعه فعاليتهـاي كـارآفريني و … تـدابير لازم انديشيده شود در قسمتهاي بعدي سعي برآنيم تا آسيبهاي اجتماعي ديگر را واكاوي نماييم.
ادامه دارد …
*مشاور بانوان سازمان فرهنگی و هنری شهرداری قم
46
