میراث پنهان فارس جهانی می شود؟

با اينكه سال گذشته 11 قنات از 6 استان خراسان رضوي و جنوبي، يزد و كرمان، مركزي و اصفهان در فهرست جهاني به ثبت رسيد و در همان سال هم عنوان شد كه ديگر قنات هاي تاريخي مي تواند به اين پرونده (قنات هاي ايران) ملحق شوند، اما هنوز از الحاق قنات هاي فارس خبري نيست!
قنات هايي كه قدمتشان از دوره ساسانيان تا دوره قرون متاخر اسلامي برمي گردد و طبق آمارهاي ارايه شده بيش از 10 قنات فارس نيز در فهرست ملي به ثبت رسيده است و مستندنگاري برخي از قنات ها نيز انجام شده و به زودي داراي شماره ملي مي شوند، اما آنچه كه اين روزها نگراني تني چند از فعالين حوزه ميراث فرهنگي و گردشگري فارس را دوچندان كرده عدم شناسايي، معرفي و حتي جايگيري اين سازه هاي دست ساز تاريخي در فهرست جهاني است چرا كه اين آثار كه همواره از آنها به عنوان جاذبه ياد مي شود، مي تواند نقش بسزايي در رونق گردشگري فارس داشته باشد.
در اين رابطه عبدالرضا نصيري معاون اداره كل ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري فارس به خبرنگار ما گفت: متاسفانه آثار تاريخي و ثبتي در فارس آنقدر زياد است كه نمي توانيم به همه آنها رسيدگي كنيم، هرچند كه تمامي تلاش ما در اين رابطه همچنان ادامه دارد.
وي با بيان اينكه ثبت آثار تاريخي در فهرست هاي جهاني و ملي يك ضرورت است افزود: بي شك با جايگيري اين آثار در فهرست هاي ملي و جهاني حساسيت ها براي حفاظت و مراقبت از آنها بيشتر مي شود.
نصيري بااشاره به اينكه مستندنگاري هاي خوبي براي پرونده هاي ثبت جهاني نداريم، افزود: يكي از علت هاي تاخير در ثبت پرونده هاي آثار در فهرست جهاني تكميل اين پرونده ها است.
به طوري كه هر پرونده اي كه سريع تر آماده شود به تبع سريع تر نيز ثبت خواهد شد و يا در پرونده الحاق مي گردد.
معاون ميراث فرهنگي فارس اضافه كرد: باتوجه به حساسيت هاي موجود و ارزشمندي قنات هاي تاريخي
بي شك اين پرونده ها نيز با الويت تكميل خواهد شد، چرا كه برخي از قناتها قابليت ثبت در فهرست جهاني را دارند.
وي با ذكر مثالي به تكميل سخنانش پرداخت و گفت: قنات سعدي شيراز و يا چند قنات تاريخي در شهرستان هاي ني ريز و فيروزآباد قابليت جهاني شدن را دارند و بايد هرچه سريعتر پرونده آنها تكميل گردد.
نصيري با اشاره به اينكه محدوديت براي الحاق آثار تاريخي به پروندههاي جهاني وجود ندارد افزود: به طور مثال با ثبت جهاني پرونده محور ساساني ديگر آثار اين دوره تاريخي در سطح فارس نيز به اين پرونده الحاق شود، اما بايد يك سري فعاليت هاي عمراني و بهسازي و مراقبتي در آثار صورت گيرد و پرونده ثبتي آنها نيز تكميل گردد كه چنين اقداماتي نيازمند اعتبارات ويژه اي است.
معاون ميراث فرهنگي فارس در ادامه تاكيد كرد: شناسايي و معرفي آثار تاريخي همچنين ايجاد زيرساخت هاي مناسب در كنار آنها تاثير بسزايي در ثبت اين آثار در فهرست جهاني دارد.
وي ادامه داد: بايد از هر فرصتي براي معرفي اين آثار در ابعاد ملي و بينالمللي استفاده شود.
وی در ادامه افزود: با توجه به اهمیت قنات سعدي و جاري بودن آن طي هزار سال گذشته، پرونده ثبت ملي و جهاني آن نيز در دست تهيه است.
نصیری با تاکید بر اینکه قنات سعدي يكي از باارزش ترين قنات هاي ايراني است كه بايد حفظ شود افزود: در حال حاضر نیز پروژه احیا و کف شکنی آن در حال انجام است .بهگزارش خبرنگار سرویس گردشگری
« خبر جنوب» در حال حاضر قنات سعدی یکی از مهم ترین قنات های فارس است که عمق مادرچاه اين قنات كه در دامنه كوه بمو قرار دارد به 70 متر مي رسد و آنطور که کارشناسان می گویند؛ قنات سعدي در دورههاي مختلف تاريخي مورد احيا و كف شكني قرار گرفته است به طوري كه طبق اسناد موجود، عمق اين چاه مادر 10 متر بوده و طول آن به 3 كيلومتر مي رسيده است.
بنا بر این گزارش بیش از ۱۲۰هزار قنات در کشور وجود دارد که ۳۷هزار آن فعال است.ساخت قنات در ایران از دوره هخانشیان آغاز شد ، در دوره اشکانیان و ساسانیان تعداد قناتها افزایش یافت و در دوره اسلامی چون ایلخانیها نیز تعداد زیادی قنات وقف شده و این روند تا دوره معاصر ادامه داشته است.در حال حاضر ۱۱ قنات کشور در فهرست میراث جهانی به عنوان قناتهای ایرانی به ثبت رسیده است.
یکی از مهمترین قناتها که از نظر تکنولوژی و ساختار
بسیار مهم است، قنات قصبه گناباد است که عمیقترین مادرچاه دنیا حدود 320 متر را دارد.

46