«استراتژیک» ملک سلمان به روسیه / پادشاه عربستان به دنبال میانجی گری پوتین میان تهران و ریاض است؟

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

روزنامه البناء لبنان نوشت: پادشاه بیمار سعودی امروز در حالی به روسیه آمد که هدفش نزدیکی اقتصادی با مسکو و عقد توافقهای مهمی در زمینه نفت و گاز بوده و امیدوار است یک تحول منحصر به فرد را در روابط کشورش با ایران ایجاد کند؛ ایرانی که هم پیمان اول روسیه در خاورمیانه و جهان اسلام است.

به گزارش «انتخاب»؛ اهمیت این سفر از این جهت است که در نوع خود اولین سفر یک مسئول سعودی به کشوری است که تا پیش از سال 1990، ریاض آن را متهم به کفر و الحاد می کرد.

انتظار می رود که این سفر به تعمیق مشارکت اقتصادی بین دو کشور در سه سطح نفت، گاز و بخشهای دیگر اقتصاد صنعتی و گردشگری منجر شود؛ همچنانکه وزارت انرژی روسیه برای امضای توافقهایی با شرکت سعودی آرامکو و برخی دیگر از شرکتهای سعودی آماده می شود.

اما این سوال مطرح است که همکاری در زمینه های اقتصادی چگونه برای دو کشوری  که به لحاظ نظامی در دو محور مخالف یکدیگر مبارزه می کنند، امکان پذیر است؟

این وضعیت حتی در صحنه سیاستهای پراگماتیسم دو دولت روسیه و عربستان نامالوف و عجیب به نظر می رسد؛ درگیری روسی سعودی در سوریه در نوع خود یک درگیری شدید است و در مورد مسائل عراق نیز بین دو کشور اختلاف نظر وجود دارد. از سویی دیگر روسیه در برابر هجوم سعودیها به یمن سکوتی طولانی داشته و تنها به محکوم کردن لفظی سیاستهای حاکم بحرین نسبت به مردمش اکتفا کرد در حالی که عربستان و ایران را برای رسیدن به توافق تشویق میکند.

این اوضاع میزان نیاز هر یک از دولتهای روسیه و عربستان به یکدیگر برای دستیابی به توازن اقتصادی کشورهایشان را نشان می دهد؛ بویژه آنکه عربستان با توجه آمریکا به بهره برداری از نفت و گاز صخره ای اش مواجه شده و برای بازار نفت خود احساس خطر کرده است.

بنابراین سلمان به دلایل اقتصادی، سیاسی و استراتژیک در مسکو است. نفت و گاز از لازمه های ادامه روابط اقتصادی در دو کشور است؛ اما نتایج جنگهایی که از دریای مدیترانه در لبنان تا یمن، سوریه و عراق جریان دارد، اهمیت زیادی برای سعودیها دارد بویژه آنکه پیروز این جنگ ها علاوه بر روسیه، ایران«دشمن بزرگ» عربستان است که از نفوذی گسترده در منطقه برخوردار می باشد.

ایران حتی در داخل عربستان سعودی روابطی دارد که در لحظه های تاریخی لازم مورد استفاده قرار می گیرد؛ همچنانکه روابط مهمی با نیروهای فلسطینی، مصری، تونسی و الجزایری دارد که از آنها در شرایط دشوار استفاده می کند. در مقابل، ریاض حربه ای برای تاثیر گذاری بر تهران در اختیار ندارد. با اینکه تلاش کرد گروه هایی را در ایران خدمت بگیرد اما نتیجه مطلوبش حاصل نشد.

در یمن نیز، طرح سعودیها با شکست مواجه شده و ریاض برای حفظ آبروی آل سعود و کنترل اوضاع داخلی نیازمند برقراری رابطه دوستانه با ایران است که آن را متهم اول برهم خوردن نقشه هایش در یمن می داند؛ زیرا تهران در جهان اسلام تبدیل به یک بازیگر مهم شده است که با اکثر دولتهای آسیایی رابطه خوبی دارد؛ از افغانستان، پاکستان، هند و شیعیان روسیه و چین گرفته تا عراق، سوریه و لبنان.

حتی تحرکات سعودیها در لبنان در جهت کارشکنی در فعالیتهای حزب الله با مانع بزرگ جمهوری اسلامی مواجه شده است که از سلاح حزب الله برای مقابله با اسرائیل حمایت می کند.

این مسائل باعث شده است که ملک سلمان برای نزدیکی به ایران به همراه هم پیمان روسی اش در جهت کاهش فشار بر ریاض و دست یابی به راه حلی برای بحران یمن تلاش کند تا از این طریق امنیت دائمی بحرین نیز تضمین شود. عربستان سعودی اکنون می داند که شرایط سوریه و عراق بیش از آنکه به سیاست سعودیها مرتبط باشد، به کمرنگ شدن سیاست آمریکا در این مناطق مربوط است.