تاجیک: با مسئله کردستان عراق نمی‌توان صفر و یکی برخورد کرد

زهره نوروزپور:  همه پرسی استقلال کردستان عراق چند روز دیگر برگزار خواهد شد و تب واکنش ها به این امر در حال افزایش است. خبرگزاری خبرآنلاین در گفتگو با نصرت الله تاجیک، دیپلمات اسبق کشورمان و کارشناس مسائل بین الملل ابعاد و پیامدهای رفراندوم کردی را تشریح کرده است که از نظر می گذرانید:

ارزیابی شما از اقدام اقلیم کردستان عراق در برگزاری همه پرسی چیست؟

مسئله آنقدر پیچیده است که نمیشود صفر و یکی با آن برخورد کرد و برایش انشاء نوشت! سه حالت کلی وجود دارد که به ترتیب اهمیت و احتمال می توان اینگونه بیان کرد:

1- همه پرسی در هر شرایطی با توجه به جو هیجانی ایجاد شده، انجام شود و دولت مرکزی عراق نیز دست به کاربرد زور نزد. حداقل لازمه این امر خارج کردن کرکوک از همه پرسی بوده و در آنصورت روندی از مذاکره و تنش بین اقلیم و دولت مرکزی عراق آغاز خواهد شد. انتهای این روند به دخالت خارجی منجر شده که از طریق جنگ بین دو طرف و با کمک نیروهای خارجی از طریق سازمان ملل و فشارهای سیاسی به استقلال کردستان عراق بیانجامد. این روند طولانی و پر مخاطره ائی بوده و ممکن است به درگیری منطقه ائی نیز بیانجامد.

2- اقلیم پنجاه تا شصت درصد اهداف مورد نظر از این همه پرسی را به واسطه تضمین های دولتهای بزرگ در قبال عدم انجام همه پرسی و با قولهائی در مورد کرکوک به دست آورد. در این صورت احتمال دارد که در دقایق پایاتی آنها از برگزاری همه پرسی عقب نشینی کنند.

بعید به نظر میرسد بازیگران منطقه‏ ای از جمله ایران و ترکیه و خود عراق در این امر دخالتی کنند و یا تضمینی بدهند.

3- خطرناکترین سناریو اصرار اقلیم کردستان بر همه پرسی در کرکوک است که منجر به بروز درگیری و خشونت شده که دور تازه ائی از آتش افروزیها در این منطقه را باید شاهد بود! اما هدف اصلی دولت اقلیم که نظیرش در سال 2005 هم برگزار شده است و با اکثریت استقلال تصویب شده است همراه کردن افکار عمومی، افزایش وزنه فعالیت های بین المللی و جذب سایر بازیگران بین المللی به سمت خود است تا بتواند مرحله بعدی را تصویب و از دولت عراق و همسایگانی نظیر ایران و عراق در آن مرحله امتیاز بیشتری بگیرد.

واکنش بازیگران منطقه را چطور ارزیابی می کنید؟

از سوی کلیه بازیگران چند پیش فرض غلط  وجود دارد نظیر:
1-همه پرسی مساوی است با استقلال
2- ترس از اثرات دومینوئی که بدلیل یکدست نبودن کردها کمی اغراق میشود.

بررسی این دو پیش فرض با توجه به مقولات زیر قابل توجه هستند:

زمان و کیفیت صدور بیانیه استقلال، یکدست نبودن کردهای چهار کشور، نقش کردهای ایرانی، بهای زیاد به اثرات دومینوئی، مسئله کرکوک، درگیریهای ترکی کردی، بهم خوردن توازن ژئوپلیتیکی عراق، ترس ایران از تضعیف این کشور، نقش آمریکا و سایر قدرتهای فرامنطقه ائی و نحوه وصول به راه حل سیاسی.

52310