چینی‌ها چطور از هوش مصنوعی پول درمی‌آورند؟
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین از اتاق تهران، امریکایی‌ها شاید در حوزه تحقیق و توسعه هوش مصنوعی رهبر بی‌چون و چرا به حساب بیایند اما مقام دومی چین در این بخش اهمیت فراوان دارد. چینی‌ها در زمینه تحقیقات پیشرفته عقب‌تر هستند، اما شرکت‌های چینی استفاده‌های کاربردی‌تری از هوش مصنوعی می‌کنند که می‌تواند برای کشورهای دیگر هم راه‌گشا باشد. این گزارش در فصل‌نامه دانشکده اقتصاد چئونگ کنگ، از مهم‌ترین مراکز آموزش عالی اقتصاد در چین منتشر شده است. این دانشگاه در سال ۲۰۰۲ میلادی تاسیس شد و به سرعت پیشرفت کرد طوری که در سال ۲۰۱۱ درآمد مجموع فارغ‌التحصیلانش بالای یک تریلیون دلار، حدود ۱۳.۷ درصد تولید ناخالص داخلی چین در آن سال، بود.
هرکس که تا به حال خواسته باشد در چین پول هنگفتی را از یک حساب به حسابی دیگر حواله کند می‌داند که ماجرا چقدر کند و خسته‌کننده است. روند استاندارد این است که شخصا به بانک بروید، در صف منتظر بمانید، کارت شناسایی‌تان را نشان دهید، کلی فرم پر کنید و بالاخره با توجه به طول صف، یک ساعت یا بیشتر منتظر بمانید تا درخواستتان انجام شود.
به لطف هوش مصنوعی این روند تغییر کرده است. چاینا مرچنتز بنک، یکی از بانک‌های بزرگ چین، در آپدیت اخیر برنامه موبایلی‌اش به مشتریان اجازه می‌دهد که مقادیر فراوان پول را به هر حسابی که می‌خواهند حواله کنند. نکته اینجاست که امنیت این حواله با اسکن تشخیص چهره توسط هوش مصنوعی تضمین شده است. کل روند اینجا حدود یک دقیقه طول می‌کشد.
لیلی ژائو، تاجر سی و چند ساله چینی ساکن شانگهای که از این سیستم استفاده می‌کند می‌گوید: «برنامه واقعا هوشمند است. اگر احساس کند چیزی سر جای خودش نیست دوباره درخواست اسکن چهره می‌دهد، حتی اگر پول کمی را بخواهید حواله کنید.»
شرکتی که این سیستم تشخیص چهره هوشمند را برای بانک طراحی کرده چینی است. ییتو تکنالجی در سال ۲۰۱۲ تاسیس شد. در سال ۲۰۱۳ یک صندوق سرمایه‌گذاری چینی در آن سرمایه‌گذاری کرد و کمی بعد شرکت‌های مختلف از جمله یک صندوق سرمایه‌گذاری مهم امریکایی به جمع حامیان آن پیوستند. یکی از مشتریان ییتو اداره گمرک چین است که به کمک سیستم تشخیص چهره آنها قاچاقچیان را شناسایی می‌کند. هوش مصنوعی ییتو به مدیریت ترافیک شهری هم کمک می‌کند.
شاید غول‌های حاضر در سیلیکون ولی امریکا در حوزه هوش مصنوعی در مرکز توجه دنیا باشند، اما شرکت‌های نوظهوری مثل ییتو یا غول جست‌وجوی اینترنتی Baidu چین را به رقیب قدرتمندی در این بخش تبدیل کرده‌اند. لو یانشیا، مدیر تحقیق در شرکت تحقیقات بازار آی‌دی‌سی می‌گوید: «چینی‌ها در چندین حوزه هوش مصنوعی پیشرو هستند مثل تکنولوژی‌های تشخیص چهره و صدا. به علاوه آنها توانسته‌اند هوش مصنوعی را به زندگی روزمره وارد کنند.»
طبق گزارش اخیر موسسه تحقیقاتی مکنزی چین یکی از مراکز مهم دنیا در حوزه هوش مصنوعی به حساب می‌آید و یکی از نقاط قوتش جمعیت بالایش است. سیستم‌های هوش مصنوعی برای بهتر کار کردن به دریافت مداوم اطلاعات از تعداد عظیمی از کاربران متکی‌اند و چین در این حوزه کم ندارد.
غول‌های تکنولوژی مثل Baidu و Tencent در طول سال‌های اخیر میلیاردها دلار خرج تحقیق در این حوزه کرده‌اند و هم‌زمان علاقه سرمایه‌گذاران چینی و خارجی به شرکت‌های نوظهور چینی متخصص در هوش مصنوعی بیشتر می‌شود. بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶ صندوق‌های سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در ۲۲۶ شرکت هوش مصنوعی به طور میانگین ۵.۹ میلیون دلار سرمایه‌گذاری کردند.
MOZI Health که در شانگهای قرار دارد و سال پیش تاسیس شده یکی از این شرکت‌هاست. این شرکت از هوش مصنوعی در حوزه داروپژوهی استفاده می‌کند. کنت زایتلیک، بنیان‌گذار و مدیرعامل ۲۹ ساله MOZI می‌گوید: «این بازار نوظهور، خشن و بی‌قانون است. حالا هرچیزی ممکن است. هرکس این فرصت را دارد که به شرکت شماره یک چین در حوزه هوش مصنوعی تبدیل شود.»
فقط سرمایه خصوصی نیست که روانه شرکت‌های نوظهور هوش مصنوعی می‌شود. لو یانشیا می‌گوید: «ما متوجه حمایت قوی دولت از این صنعت هستیم.» دولت چین قول داده تا سال ۲۰۱۸ حدود ۱۵ میلیارد دلار در هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کند. هدف دولت چین به وجود آمدن شرکت‌هایی در کلاس جهانی است تا بتواند با گوگل و آی‌بی‌ام در تولید ماشین‌های هوشمند رقابت کند. در گزارشی که مارس گذشته در کنگره ملی خلق منتشر شد از صنعت هوش مصنوعی به عنوان یکی از حوزه‌های کلیدی در توسعه چین نام برده شده است.
شرکت‌های خارجی هم بیکار ننشسته‌اند. در ماه آوریل شرکت خودروسازی فولکس‌واگن اعلام کرد که ۱۸۰ میلیون دلار در شرکت هوش مصنوعی چینی Mobovi سرمایه‌گذاری خواهد کرد. هدف این همکاری استفاده از تکنولوژی‌های هوشمند تشخیص صدا و آینه هوشمند جلو برای بهبود تجربه رانندگی است.
با وجود همه این پیشرفت‌ها، صنعت هوش مصنوعی چین با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کند که یکی از مهم‌ترین آنها کمبود نیروی باهوش آینده‌نگر است. و با اینکه در چندین حوزه در این صنعت چینی‌ها دستاوردهای خوبی داشته‌اند در حوزه‌هایی مثل خودروهای بدون راننده کاملا از شرکت‌های امریکایی عقب‌تر هستند. عده‌ای از تحلیل‌گران از این می‌ترسند که بازار مصرف همراه با حجم سنگین سرمایه دریافتی رشد نکند و شاهد حبابی شدن بازار باشیم.
آیا هوش مصنوعی خطرناک است؟
عبارت «هوش مصنوعی» ممکن است از دید بعضی‌ها به داستان‌های علمی- تخیلی محدود باشد، به تصاویر ترسناک از دنیایی که در آن ماشین‌های هوشمند کنترل انسان- برده‌ها را در دست گرفته‌اند. چیزی شبیه هال، ربات هوشمند آدم‌کش رمان «۲۰۰۱: ادیسه فضایی» ایزاک آسیموف یا سیستم آخرالزمانی اسکای‌نت در سری فیلم‌های «ترمیناتور». اتفاق‌هایی مثل پیروزی برنامه هوش مصنوعی آلفاگوی شرکت گوگل در برابر که جیه، قهرمان جهانی بازی تخته‌ای گو، که بهار امسال در چین رخ داد، چنین هراس‌هایی را تقویت می‌کنند. ماشین‌ها کم‌کم از انسان باهوش‌تر می‌شوند.
اما نباید فراموش کرد که فعلا ربات‌هایی باهوش بی‌نیاز از انسان به وجود نیامده‌اند و باید آنها را در کتاب‌های علمی- تخیلی جست‌وجو کرد. ما در وضعیت فعلی در حال توسعه هوش ماشین‌ها هستیم. یعنی به جای ساخت ماشین‌هایی بی‌نیاز از انسان، در حال افزایش هوش ماشین‌ها هستیم تا بتوانیم توانایی‌های خودمان را گسترش دهیم: اینکه بتوانیم تشخیص پزشکی را سریع‌تر و دقیق‌تر کنیم، یا کاری کنیم که دیگر به خاطر یک حواله بانکی یک ساعت در صف منتظر نباشیم.
اینجاست که می‌توانیم نتایج خیره‌کننده تکنولوژی را در زندگی معمولی ببینیم. و بنیان همه این تحولات روی ایده «یادگیری ماشین» گذاشته شده است. به زبان ساده، یک برنامه کامپیوتری مدرن می‌تواند روندها را در اطلاعات پیدا کند و هم‌زمان که دیتای بیشتری دریافت می‌کند در امر تشخیص روند بهتر و بهتر می‌شود. این یعنی ماشین می‌تواند بدون نیاز به کسی، از طریق بررسی واکنش انسان‌ها به اطلاعاتی که ارائه کرده، چیز یاد بگیرد.
به کمک همین روند است که کامپیوتر آلفاگو به بزرگ‌ترین قهرمان بازی کهن چینی تبدیل می‌شود یا ییتو می‌تواند روزبه‌روز در تشخیص چهره‌ها بهتر عمل کند.
یادگیری ماشین به این شکل پیشرفته نیازمند سه عامل است: الگوریتم‌های پیشرفته، سخت‌افزارهای قدرتمند که توانایی بررسی حجم عظیمی از اطلاعات را دارند، و اطلاعات خام جدید. در دنیای کنونی دسترسی به دو عامل اول خیلی سخت نیست. آنچه دشوار است دسترسی به اطلاعات خام جدید است. (دلیل حضور و تبلیغات گسترده برنامه نقشه گوگل در هند هم همین است. شرکت گوگل در تلاش است با کمک جمعیت عظیم کاربران تلفن‌های هوشمند در هند، سیستم هوش مصنوعی نقشه خود را تقویت کند تا بتواند از آن در کشورهای پیشرفته و سیستم خودروی بدون راننده بهره بگیرد.)
اندرو ان‌جی، یکی از مهم‌ترین دانشمندان حال حاضر در حوزه هوش مصنوعی می‌گوید: «قرار نیست آن کسی که بهترین الگوریتم را دارد بازی را ببرد. برنده کسی است که بیشترین دیتا را دارد.» ان‌جی کسی است که پروژه هوش مصنوعی گوگل برِین را راه انداخت و بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۷ سرپرست تیم هوش مصنوعی موتور جست‌وجوی Baidu بود.
چین با ۷۳۱ میلیون کاربر اینترنتی – بیش از نیمی از جمعیتش – بیشتر از اکثر کشورهای دنیا دیتا تولید می‌کند. این اطلاعات از عکس‌ها و فیلم‌ها و متون منتشرشده توسط کاربران، نوع وب‌گردی کاربران، رابطه آنها با برنامه‌های موبایل و خریدهای آنلاین آنها به دست می‌آید. گاهی اوقات این اطلاعات به طور مستقیم از طرف دولت چین منتشر می‌شود. مثلا وزارت امنیت چین پایگاه اطلاعاتی خود از ۱.۶ میلیون چهره شهروندان را در اختیار شرکت‌های هوش مصنوعی چینی گذاشت تا سیستم خود را تقویت کنند.
یکی از نقاط قوت چین در این حوزه این است که مردم این کشور نسبت به حریم خصوصی خود حساس نیستند. جیانگ وئی، از شرکت ژن‌فاند که در شرکت‌های هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری کرده است می‌گوید: «نگاه چینی‌ها به حریم خصوصی با غربی‌ها متفاوت است. اکثر چینی‌ها حاضرند در قبال استفاده از یک برنامه رایگان و کاربردی موبایل، اطلاعات خصوصی‌شان را در اختیار آن بگذارند.» به همین خاطر است که سیستم‌های تشخیص چهره و صدا در چین جزو پیشرفته‌ترین‌ها در دنیا به حساب می‌آیند و مجله تکنولوژی دانشگاه ام‌آی‌تی در فهرست «۵۰ شرکت هوشمند دنیا» سال ۲۰۱۶ خود، سایت Baidu را در رتبه دوم قرار قرار داد.
به همین دلایل است که باید چین را در حوزه هوش مصنوعی جدی گرفت. اقتصاد آینده و جنگ‌های آینده، اقتصاد و جنگ‌های مبتنی بر هوش مصنوعی – و نه عملکرد تک‌تک افراد- هستند و چین رقیب اصلی غرب در این حوزه است.
39224
