کشف جهش ژنتیکی ۷۰۰۰ ساله که از انسان در برابر ویروس ایدز محافظت می‌کند
پزشکی مدرن درباره ویروس ایدز مبتنی بر یک جهش ژنتیکی رایج است. گروهی از پژوهشگران «دانشگاه کپنهاگ» مکان و زمان وقوع این جهش و چگونگی محافظت آن از انسان‌ها در برابر بیماری‌های باستانی را بررسی کرده‌اند.
به گزارش تدبیرشرق، ۱۸ تا ۲۵ درصد از جمعیت دانمارک حامل یک جهش ژنتیکی هستند که می‌تواند آنها را در برابر HIV مقاوم یا حتی ایمن کند. از این اطلاعات برای توسعه درمان‌های جدید این ویروس استفاده می‌شود.
به نقل از یورک الرت، تاکنون مشخص نبود که این جهش کجا و چه زمانی یا چرا رخ داده است، اما گروهی از پژوهشگران «دانشگاه کپنهاگ» اکنون با استفاده از فناوری پیشرفته بررسی DNA، این معمای ژنتیکی را حل کرده‌اند.
پروفسور «سیمون راسموسن»(Simon Rasmussen)، استاد دانشگاه کپنهاگ گفت: معلوم شد که این جهش در شخصی که بین ۶۷۰۰ تا ۹۰۰۰ سال پیش در منطقه‌ای نزدیک دریای سیاه زندگی می‌کرده، به وجود آمده است.HIV یک بیماری نسبتا جدید است و کمتر از ۱۰۰ سال قدمت دارد. بنابراین، تقریبا تصادفی و بسیار جذاب است که یک جهش ژنتیکی به‌وجودآمده در هزاران سال پیش، از انسان در برابر یک ویروس جدید مانند HIV نیز محافظت می‌کند.
پژوهشگران برای تعیین محل و زمان بروز این جهش ابتدا با تحلیل ماده ژنتیکی ۲۰۰۰ شخص زنده در سراسر جهان، از آن نقشه‌برداری کردند. سپس، آنها یک روش جدید مبتنی بر هوش مصنوعی را برای شناسایی جهش در DNA باستانی به‌دست‌آمده از استخوان‌های قدیمی توسعه دادند.
پژوهشگران داده‌های بیش از ۹۰۰ اسکلت مربوط به اوایل عصر حجر تا عصر وایکینگ‌ها را بررسی کردند. «کریستین راون»(Kirstine Ravn)، پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: با نگاهی به این مجموعه بزرگ داده می‌توانیم مشخص کنیم که جهش کجا و چه زمانی رخ داده است. برای یک دوره، جهش کاملا وجود ندارد؛ اما ناگهان ظاهر می‌شود و به سرعت باورنکردنی گسترش می‌یابد. وقتی این را با دانش خود از مهاجرت انسان در آن زمان ترکیب می‌کنیم، می‌توانیم منطقه‌ای را که جهش از آنجا سرچشمه گرفته است، نیز تشخیص دهیم.
پژوهشگران توانستند جهش را در یک شخص اهل منطقه دریای سیاه پیدا کنند که همه حاملان این جهش از نسل او هستند، اما چرا بسیاری از دانمارکی‌ها حامل یک جهش ژنتیکی هزار ساله هستند که آنها را در برابر بیماری‌ای که در آن زمان وجود نداشت، محافظت می‌کند؟
پژوهشگران معتقدند که این جهش به سرعت ایجاد شد و گسترش یافت. «لئوناردو کوبوچیو»(Leonardo Cobuccio) از پژوهشگران این پروژه گفت: افرادی که این جهش را داشتند، در زنده ماندن بهتر بودند.
کوبوچیو و راون توضیح دادند: نکته جالب این است که این تغییر، یک ژن ایمنی را مختل می‌کند. این یک ویژگی منفی به نظر می‌رسد، اما احتمالا سودمند بوده است. یک سیستم ایمنی بیش از حد تهاجمی می‌تواند کشنده باشد. به واکنش‌های آلرژیک یا موارد شدید عفونت‌های ویروسی مانند کووید-۱۹ فکر کنید. در این موارد، سیستم ایمنی اغلب به آسیبی منجر می‌شود که بیماران را می‌کشد. با گذار انسان‌ها از جوامع شکارچی-گردآورنده به جوامع کشاورزی که در کنار هم زندگی می‌کردند، فشار ناشی از بیماری‌های عفونی افزایش یافت و یک سیستم ایمنی متعادل‌تر ممکن است سودمند بوده باشد.
این پژوهش در مجله «Cell» به چاپ رسید.
