آیا مخالفین دولت با اهرم FATF در جریان مذاکرات جاری سنگ اندازی می‌کنند؟
علی رغم تلاش تندروها برای زدن ضربه ای به دولت پزشکیان و توقف بررسی لوایح مرتبط با FATF، آخرین اظهار نظرهای اعضای ساختمان خیابان شیخ هادی، حکایت از فضای مثبت مجمع تشخیص برای تصویب این لوایح است.
به گزارش تدبیرشرق، نیلوفر مولایی: اگر چه تیم دیپلماسی ایران روزهای شلوغی را پشت سر می گذارد و فردا شنبه نیز برای دور سوم مذاکرت غیر مستقیم ایران و آمریکا به عمان می‌رود، در سوی دیگر میدان و در قلب مجمع تشخیص مصلحت نظام، بررسی لوایح مرتبط با FATF روی میز بررسی قرار گرفته است. لوایحی که به باور برخی از چهره های سیاسی می تواند تاثیر مستقیمی در حل مسائل اقتصادی و معیشتی مردم داشته باشد و همچنین به یک ابزار مهم در دست مذاکره کنندگان ایران تبدیل شود.
پزشکیان و تلاش برای به سرانجام رسیدن ۲ وعده مهم
مسعود پزشکیان چه همان روزهایی که به عنوان نماینده مردم بر صندلی «۱۶۹» ساختمان هرمی شکل بهارستان تکیه زده بود، و چه در همان گرماگرم رقابت های تیر ۱۴۰۳، که جامه نمایندگی از تن درآورد و به عنوان رئیس جمهوری راهی ساختمان پاستور شد، بارها و بارها بر ضرورت حل مشکل تحریم ها، مذاکرات و پرونده FATF، تاکید کرده بود. او حتی در ایام رقابت های انتخاباتی به آن اشاره و این کنوانسیون بین المللی را به فیفا تشبیه کرد؛ «FATF مانند فیفا است اگر زیر بار حرف هایی که در فیفا می زنند نرویم ما را بازی نمی دهند. FATF هم مانند همان است، ما را بانک ها بازی نمی دهند.»
حال در روزهایی که عباس عراقچی، رئیس تیم مذاکره کننده ایران در کوران مذاکرات با آمریکایی‌ها به سر می برد تا مسیر مذاکرات غیر مستقیم ایران را پیش ببرد، مسعود پزشکیان و دیگر دولتمردانش در تهران، در تلاش هستند تا دو لایحه پالرمو و CFT را به سر انجام برسانند.
در این میان، خبرهایی که از گوشه و کنار به گوش می رسد، حکایت از فضای مثبت مجمع تشخیص مصلحت نظام برای به نتیجه رسیدن این پرونده ۱۵ ساله دارد.
استراتژی جدید تندروها درباره FATF
در گوشه دیگر رینگ سیاسی ایران، تندروها و مخالفان دولت قرار دارند که اقدامات اخیر دولت چندان به مذاق‌شان خوش نیامده است. مخالفانی که شکست های چندگانه در انتخابات ریاست جمهوری و عدم به سرانجام رساندن قانون عفاف و حجاب، آنان را برای سنگ اندازی در مسیر دیپلماسی_اقتصادی دولت مصمم‌تر کرده است. چنانچه اخیرا، ۱۵۰ نفر از نمایندگان مجلس در نامه‌ای خطاب به رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص الحاق ایران به لوایح «پالرمو» و «سی اف تی» هشدار دادند. در متن این نامه آمده است: «دولت کنونی ایالات متحده، از بدو استقرار، تشدید فشارها بر ایران را در دستور کار قرار داده و FATF را به مثابه ابزاری برای مسدود کردن مسیرهای تجاری و مالی ایران معرفی نموده است. در چنین شرایط خطیری، پذیرش و اجرای توصیه‌های نهادی که عملاً در جهت اهداف تحریمی آمریکا عمل می‌کند، یک خطای راهبردی است.»
نمایندگان مجلس خطاب به آملی لاریجانی نوشتند: «مطالبه نمایندگان مجلس شورای اسلامی از اعضای محترم مجمع تشخیص مصلحت نظام آن است که ضمن در نظر گرفتن شرایط حساس کنونی، تا زمان رفع کامل تهدید فعال‌سازی مکانیسم ماشه، از هرگونه اعلام موافقت با الحاق ایران به کنوانسیون‌های مذکور امتناع ورزند. همچنین، هرگونه بررسی مجدد یا موافقت احتمالی در آینده، باید به لغو کامل و مؤثر تمامی تحریم‌ها، مطابق با الزامات قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران»، منوط گردد.»
مالک شریعتی، نماینده تندرو مجلس و از چهره های نزدیک به علیرضا زاکانی، شهردار تهران هم در تذکری از تریبون مجلس گفت:«نمی‌شود ما به این معاهدات بپیوندیم اما نتیجه اقتصادی برای ما نداشته باشد و نتیجه سیاسی آن برای دشمنان ما باشد. رئیس‌جمهور آمریکا که با صراحت دشمنی خودش را با ملت ایران اعلام کرده است. به صراحت در آن بیانیه اجرایی ابتدایی ریاست جمهوری خود اعلام کرد که تلاش کنید از امکان دستورالعمل‌های FATF علیه منافع اقتصادی ملت ایران استفاده شود. این معلوم است که ما اگر به این لوایح بپیوندیم، ما را از لیست سیاه خارج نمی‌کنند. این موارد را برای ثبت در تاریخ عرض می‌کنم. چون ظاهراً دوستان تصمیم خود را گرفته‌اند.»
بی توجهی اعضای مجمع به اقدام جدید تندروها
علی رغم تلاش تندروها برای زدن ضربه ای به دولت پزشکیان و توقف بررسی لوایح مرتبط با FATF، آخرین اظهار نظرهای اعضای مجمع تشخیص دهنده صلاح و مصلحت نظام، حکایت از فضای مثبت این مجمع برای تصویب این لوایح است. خاصه آنکه صادق آملی لاریجانی، رئیس مجمع تشخیص اخیرا درباره این موضوع گفت: «CFT و پالرمو در مورد مسائل حقوقی و امنیتی موضوعات مهمی دارد، که محل بحث است، آن چیزی که برخی از اعضای مجمع را قانع کرده، این است که مجلس با تحفظ به این دو لایحه رأی داده است و ما با این تحفظ و به صورت مشروط می توانیم این دو لایحه را قبول کنیم.»
محمد صدر هم از دیگر موافقان این لوایح در گفت و گویی پیش از عید نوروز بیان کرد: «البته یک کمیسیون مشترک از کمیسیون‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و قضائی جلساتی داشتند که خود آقای آملی لاریجانی مسئولیتش را برعهده گرفت و جلساتی داشتیم و خوشبختانه در این کمیسیون تصویب شد. امیدوارم در صحن مجمع هم تصویب شود.»
از سوی دیگر، سکوت دیگر اعضای مجمع تشخیص و علی الخصوص مخالفان تصویب لوایح پالرمو و CFT، امیدها را برای تصویب این دو لوایح بیشتر کرده است.
* اظهارات اخیر اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام را در ادامه می خوانید؛
| اسم/ سمت | اظهارات |
| صادق آملی لاریجانی/ رئیس مجمع تشخیص | * دو کنوانسیون پالرمو و سی اف تی را مجمع تشخیص از حیث مصلحت مورد بررسی قرار می دهد. با مجوز مقام معظم رهبری مجدداً بررسی این لوایح در دستور کار مجمع قرار گرفت و در جلسات متعدد کارشناسی در کمیسیون های مختلف از جمله کمیسیون مشترک از جهات مختلف مورد بررسی و مداقه قرار گرفت. *{ با اشاره به فضاسازی های اخیر در مورد بررسی لوایح سی اف تی و پالرمو در مجمع تشخیص}: عمده مخالفان و موافقان در مورد FATFصحبت می کنند در حالی که فعلاً FATF مطلقاً در مجمع تشخیص قابل بررسی نیست زیرا مجمع تشخیص فقط مصوبات اصراری مورد اختلاف شورای نگهبان و مجلس را طبق قانون اساسی بررسی می کند و تنها این دو کنوانسیون مورد اختلاف مجلس و شورای نگهبان بوده است و بررسی FATFبه هیچ عنوان به مجمع ارجاع نشده است. * حق تحفظ و شروط مجلس شورای اسلامی در مورد دولایحه سی اف تی و پالرمو مبنی بر اینکه این لوایح در چارچوب قانون اساسی و قوانین داخلی قابل اجرا خواهد بود نکته مهمی است که به تایید کمیسیون مشترک رسیده است و طبیعتاً در صحن مجمع مورد بررسی قرار خواهد گرفت. * FATF اعلام کرده که باید پالرمو و CFT تصویب شود. * FATF در مجمع تشخیص، موضوع بحث و بررسی نیست، لایحه ای که جهت بررسی به مجمع ارسال شده فقط مربوط به دو کنوانسیون CFT و پالرمو است ، مجلس مصوبه ای در مورد FATF نداشته که مجمع ورود کند. * FATF اصلا در مجمع بحث نمی شود زیرا مورد ارجاع به مجمع نبوده است، مجمع فقط سی اف تی و پالرمو را بررسی می کند که در مجلس تصویب شده و مورد ایراد شورای نگهبان قرار گرفته است. * CFT و پالرمو در مورد مسائل حقوقی و امنیتی موضوعات مهمی دارد، که محل بحث است، آن چیزی که برخی از اعضای مجمع را قانع کرده، این است که مجلس با تحفظ به این دو لایحه رأی داده است و ما با این تحفظ و به صورت مشروط می توانیم این دو لایحه را قبول کنیم. *{در پاسخ به برخی شبهات مبنی بر اینکه کنوانسیون های بین المللی را نمی توان با تحفظ پذیرفت}: ۵۰ کشور با تحفظ این کنوانسیون ها را پذیرفته اند، ما هم به صورت مشروط می توانیم، بپذیریم. |
| مسعود پزشکیان/ عضو مجمع تشخیص و رئیس جمهور | * ما اگر FATF داخلی را اجرا کنیم، بسیاری از مصادیق فساد بدون نیاز به حضور و رصد میدانی، صرفا با رصد داده‌ها و اطلاعات اصلاح و رفع خواهند شد. به این شکل حتی می‌توانیم دولت را نیز کوچک و چابک کنیم. |
| محمد صدر/ عضو مجمع تشخیص | * {درخصوص احتمال تصویب CFT و پالرمو در مجمع}: امیدوارم تصویب شود. البته یک کمیسیون مشترک از کمیسیون‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و قضائی جلساتی داشتند که خود آقای آملی لاریجانی مسئولیتش را برعهده گرفت و جلساتی داشتیم و خوشبختانه در این کمیسیون تصویب شد. امیدوارم در صحن مجمع هم تصویب شود. * این لایحه می‌گوید که روابط اقتصادی دنیا باید به‌گونه‌ای باشد که قاچاقچیان بین‌المللی مواد مخدر، اسلحه، انسان و گروه‌های تروریستی و قاچاقچیان سایبری و کالاهای فرهنگی از روابط اقتصادی سوء استفاده نکنند. این لایحه به این هدف طراحی شده که مانع از سوء استفاده‌های این گروه‌ها شود. اگر این تصویب نشود، یعنی دولت جمهوری اسلامی ایران دولت قاچاقچی است و روابط اقتصادی‌اش در دنیا بر مبنای قاچاق است. * بنده به عنوان متخصص مقاومت می‌گویم که اجرای این لوایح اصلاً ربطی به تضعیف حمایت ایران از مقاومت ندارد؛ CFT در حقیقت مبارزه با تروریسم است و مخالفان آن می‌گویند که شما اگر این لایحه را بپذیرید، مثلاً حزب‌الله و حماس و گروه‌های دیگر را هم جزو تروریست‌ها قرار خواهید داد. در صورتی که اینطور نیست. * سازمان ملل فقط سه سازمان را به عنوان سازمان‌های تروریستی معرفی کرده است: داعش، القاعده، و طالبان. و در ۲۰ مورد دیگر هم گفته که تعاریف تروریسم بر مبنای قوانین داخلی هر کشور است. یعنی بنده می‌گویم که چه کسی از نظر من تروریست است نه اینکه آمریکا بگوید فلانی تروریست است. من می‌گویم که بله آن‌هایی که سازمان ملل گفته تروریست‌اند و آنها نه. |
| مصطفی میرسلیم/ عضو مجمع تشخیص | * {درباره آخرین وضعیت بررسی FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام}: در حال حاضر دو میثاق در دست بررسی است؛ نخست، کنوانسیون پالرمو (جرائم سازمان‌یافته فراملی) و دوم، مقابله با پشتیبانی مالی از تروریسم. * پیش از این ایرادهایی به این دو متن گرفته شد و در دولت دوازدهم توافق شد که موضوع مسکوت بماند. اکنون بررسی‌های کارشناسی دقیقی در کمیسیون‌های مجمع انجام می‌شود تا بر مبنای آنها تصمیم‌گیری شود. نتیجه این بررسی‌ها به احتمال زیاد در اوایل بهار مشخص خواهد شد. * من فکر می‌کنم نتیجه ما یک نتیجه مصلحتی ترکیبی خواهد بود؛ نه نتیجه بله یا خیر. * بحث میانجی‌گری نیست و بحث تشخیص مصلحت است. از دولت و مجلس حضور خواهند داشت و خود ما هم از نظرات کارشناسان مستقل استفاده و تصمیم‌گیری می‌کنیم. برای تشخیص مصلحت باید خیلی دقت کرد؛ چون ما باید جواب خدا را بدهیم. |
| محمدرضا باهنر/ عضو مجمع تشخیص | *رهبری تنها دستور داده‌اند که پذیرش FATF در مجمع تشخیص مجدد بررسی شود، نه اینکه بگویند FATF باید پذیرفته شود. من خودم موافق پذیرش FATF هستم، اما فکر می‌کنم به هر حال سایر دوستان که مخالفت دارند هم دلسوز کشور اند. کاری به اینکه برخی در این رابطه الم‌شنگه راه انداخته‌اند و کفن می‌پوشند، ندارم. در داخل مجمع واقعا تمام کسانی که در حال بررسی این موضوع اند و نظر می‌دهد، دغدغه حفظ منافع ملی را دارند. |
