گردشگری دریایی در اقتصاد گیلان؛ خیلی دور، خیلی نزدیک
نوروز ۱۴۰۴ حدود ۱۰ میلیون گردشگر به گیلان سفر کردند و در کنار بهره‌مندی از طبیعت و مناظر زیبا ۱۸۸ هزار نفرشان با تجربه شیرین گردش در دریای خزر به خانه برگشتند.
به گزارش تدبیرشرق، استان گیلان در ۳۰۰ کیلومتر نوار ساحلی خود سه مجتمع بندری(انزلی، کاسپین و آستارا)، بندر گردشگری درحال احداث (چمخاله)، یک اسکله شیلاتی- تفریحی در شهر انزلی و یک اسکله مارینا در منطقه آزاد انزلی دارد که فرصت بی‌نظیر را برای ایجاد تحول در اقتصاد دریامحور و رونق صنعت گردشگری این استان فراهم می‌کند اما اینکه بتوانیم و یا اینکه چقدر از این فرصت مغتنم بهره بگیریم خود به مباحث مختلف بستگی دارد، با این حال اقداماتی آغاز شده است.
تلاش برای رونق صنایع دریاپایه در استان گیلان با ابلاغ سیاست های کلی دریا محور طی یکی دو سال اخیر وارد مدار تازه ای شده و اکنون مسئولان گیلان هم معتقدند در حوزه اقتصاد آبی زمان آن فرا رسیده تا گیلانیان روبه دریا زندگی کنند.
مردمان این خطه برای زندگی کردن روبه دریا و رسیدن پایشان و نیز همه ایرانیان به دریا نخست نیازمند تجهیزات و ایجاد زیرساختهای مناسب هستند؛ نماینده رئیس جمهور در هماهنگی اجرای سیاست‌های کلی توسعه دریامحور در سفری که پارسال به گیلان داشت خواستار تعریفی درست و واقعی برای توسعه دریا محور شد و نقش دولت را در توسعه اقتصاد دریا محور سیاست‌گذاری و نقش مردم را توسعه آفرینی عنوان کرد.
گیلان ظرفیت توسعه گردشگری دریایی را دارد
اشتغال چهار هزار نفر در پره‌های صیادی و هزاران صیاد آزاد در استانی با بیش از ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر جمعیت نشان می دهد مردم این خطه با دریا بیگانه نیستند اما تاکنون برای استفاده از ظرفیت گردشگری آن به علت مواج بودن دریای خزر برنامه‌ریزی جدی نداشته اند.
استاندار گیلان معتقد است باید مشاغل دریایی را پذیرفت و تقویت کرد چراکه این استان دارای ظرفیت‌های توسعه گردشگری دریایی است.
هادی حق شناس اخیرا در جلسه ستاد ساماندهی سواحل استان به غنای گیلان در حوزه اقتصاد آبی اشاره کرد و افزود: زمان آن فرارسیده تا گیلانیان روبه دریا زندگی کنند؛ بر همین اساس اگر اسکله‌های بین بنادر فعال شود این موضوع به طور قطع منجر به تقویت گردشگری دریایی خواهد شد.
وی همچنین به ظرفیت‌های بسیار استان در حوزه اقتصاد دریامحور نیز اشاره کرده و معتقد است این خطه با قابلیت های فراوان می‌تواند مهد اقتصاد دریا پایه باشد.
وی اواخر پارسال با تاکید بر اینکه باید کشتی‌های مسافربری و گردشگری دریایی در خزر و سواحل گیلان راه اندازی شود، گفته بود: در این راستا پس از پیگیری های لازم زمینه انتقال چند لنج از جنوب کشور فراهم شده است تا پای مردم گیلانیان و گردشگران به دریا باز شود.
سیاست گذاری و ایجاد زیرساختهای گردشگری دریایی در استان گیلان در ۲ بخش خصوصی و دولتی با ایجاد اسکله مارینا در منطقه آزاد انزلی و تکمیل فاز نخست بندرگردشگری چمخاله و اسکله گردشگری مجتمع بندری انزلی دنبال شد اما چرا این سیاست گذاری منجر به توسعه گردشگری دریایی نشده است؟ را باید در کلام نماینده رئیس جمهور دنبال کرد که تا امروز هیچ برنامه‌ای برای توسعه دریامحور نداشته‌ایم.
علی عبدالعلی‌زاده گفت که برای دستیابی به توسعه باید نخست آن را فهمید و بعد توسعه آفرینی کرد ضمن آنکه نمی توان یک نسخه واحد برای توسعه پیچید و هر شهر و روستا نسخه ای مجزا دارد به طور مثال در گیلان نسخه توسعه آستارا با رشت و بندرانزلی متفاوت است.
وی اظهار کرد: گیلان باید بتواند بدون اتکاء به اعتبارات دولتی و با پشتوانه جلب نظر و اعتماد مردم به توسعه دست یابد. باید درست سیاست‌گذاری کرده و به خاطر فهم آنچه که می خواهیم انجام دهیم با مردم به تفاهم برسیم تا آنان مشارکت کرده و توسعه آفرین باشند.
وی ادامه داد: استفاده از ظرفیت گردشگری در دریای خزر حق مسلم مردم است؛ طبیعت خزر برای شنا مناسب نیست و اکثر مردم ایران شنا در دریا خزر را نمی دانند اما گردشگری دریایی مایه آرامش است و چون تاکنون چنین خدماتی به مردم در حوزه دریایی ارائه نکرده ایم نمی توانیم بگوییم استقبال نمی کنند.
استفاده از ظرفیت گردشگری در دریای خزر حق مسلم مردم است؛ طبیعت خزر برای شنا مناسب نیست و اکثر مردم ایران شنا در دریا خزر را نمی دانند اما گردشگری دریایی مایه آرامش است
نماینده رئیس جمهور در هماهنگی اجرای سیاست‌های کلی توسعه دریامحور تاکید کرد: باید در کوتاه‌ترین زمان لنج‌ها و کشتی‌های گردشگری در دریای خزر راه اندازی شود تا پای مردم ایران به دریا برسد و در این میان منطقه آزاد انزلی با راه اندازی گردشگری دریایی در این زمینه پیش قدم شود و طی برنامه‌ریزی تورهای یک روزه مردم را با دریا آشنا کند.
وی ادامه داد: می توان با حمل بار و مسافر مردم را از بنادر شمالی ایران به باکو و قزاقستان منتقل کرد و به این ترتیب ظرفیت اشتغال را افزایش داد.
افزایش ۴۶ درصدی تعداد گردشگران دریایی
حال اکنون در سال ۱۴۰۴ با وجود آنکه هوای گیلان در نخستین روزهای نوروز ۱۴۰۴ بارانی و سرد بود اما با این وجود تعداد گردشگران دریایی در این استان نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۴۶ درصد رشد داشت.
مدیرکل بنادر و دریانوردی گیلان با استناد به ثبت دقیق داده‌های آماری در سامانه‌های جامع نظارتی این اداره کل گفت: از آغاز طرح تا ۱۵ فروردین ۱۴۰۴ بیش از ۳۷ هزار تردد قایق تفریحی و ۱۸۸ هزار گردشگر دریایی در این سامانه ثبت شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته به ترتیب ۵۳ درصد و ۴۶ درصد رشد داشته است.
حسین یونسی ادامه داد: آمار بیانگر افزایش تمایل شهروندان و مسافران نوروزی به استفاده از خدمات گردشگری دریایی و ضرورت بهبود کمی و شرایط ایمنی زیرساخت‌ها و خدمات ارائه شده در این حوزه است.
وی با بیان اینکه همکاری اثربخش میان ارگان های همکار در اجرای طرح مذکور می‌تواند نقشی کلیدی در ارتقاء کیفیت و نیز تنوع خدمات گردشگری دریایی، ساماندهی بهتر مراکز فعال و تقویت نظارت‌های تخصصی ایفا کند.
این رشد نشان می دهد توانسته‌ایم در توسعه گردشگردی دریایی اقدامات موثری داشته باشیم.
راه اندازی اسکله گردشگری
مدیر کل بنادر و دریانوردی گیلان گفت که این اداره کل راه اندازی گردشگری دریایی را در ۲ فاز دنبال می کند نخست اسکله شناور موقت دریایی و دوم بهره برداری از بندر گردشگری چمخاله.
یونسی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: برای توسعه اقتصاد دریامحور اسکله‌ای موقت با سرمایه گذاری بخش خصوصی در این مجتمع بندری ایجاد شده است و برای ایجاد اسکله مارینا نیز طرح مطالعاتی آن در دست انجام است و با انتخاب پیمانکار پنج اسکله شناور فلزی (باتوجه به کاهش تراز آب دریای خزر اسکله ثابت ایجاد نمی شود) در این حوضچه احداث خواهد شد.
وی یکی از چالش های اصلی در توسعه گردشگری دریایی حوزه خزر عدم تمایل سرمایه گذاران را در خرید شناور مناسب برای دریای مواج خزر اعلام کرد و افزود: سرمایه گذاران تمایلی برای خرید شناور مناسب گردشگری دریای در سواحل گیلان از خود نشان نمی دهند درحالی که سازمان بنادر و دریانوردی حمایت لازم را با پرداخت تسهیلات به سرمایه گذران علاقمند به سرمایه گذاری در این حوزه خواهد داشت.
یکی از چالش های اصلی در توسعه گردشگری دریایی حوزه خزر عدم تمایل سرمایه گذاران برای خرید شناور مناسب برای دریای مواج خزر است
یونسی با بیان اینکه پیگیر ورود شناورهای مناسب مسافری برای سواحل استان هستیم، گفت: شناورهای داخل بندرانزلی دریارو نبوده و تفریحی است؛ این شناورها ایمنی لازم را ندارند در این راستا با اطلاع رسانی بدنبال ترغیب بخش خصوصی برای خرید شناور اصولی هستیم که از جنوب نیز می توان تهیه و از طریق خشکی به استان وارد کرد.
مدیر کل بنادر و دریانوردی استان گیلان اظهار کرد: با خرید شناورهای کاتاماران(اتوبوس های دریایی که طی یکساعت ۳۰ نات حرکت می کنند) و استقرار آنها در اسکله های مسافری استان می توان مسیر ۱۰ مایلی بندرانزلی تا منطقه آزاد را در ۲۰ دقیقه طی کرد.
وی تاکید کرد: سازمان بنادر و دریانوردی به مسئولیت خود برای ایجاد زیرساخت لازم در گردشگری دریایی عمل کرده و با نصب اسکله شناور فلزی، اسکله موجود را برای پهلوگیری شناورهایی مسافری مانند کاتاماران و غیره مناسب خواهیم کرد.
چمخاله؛ نخستین بندر گردشگری شمال کشور در گیلان
نخستین بندر گردشگری شمال کشور در گیلان؛ بندر زیبای چمخاله است.
این بندرگردشگری در ۲ فاز تعریف شده که فازنخست آن شامل جاده دسترسی به طول ۸۵ متر، پل دسترسی به طول ۳۵۲ متر و ۲ بازوی موج شکن(که یک حوضچه آرامش را تشکیل می دهد) توسط بخش دولتی به اتمام رسیده است. اعتبار هزینه شده دولتی برای این بندرگردشگری حدود چهار هزار میلیارد ریال است.
فاز دوم این پروژه شامل؛ احداث اسکله‌ها برای قایق ها و شناورهای تفریحی و نیز ایجاد مجتمع های اقامتی، هتل، رستوران، فود کورت(خوراک‌سرا)، فضای سبز، پارک، استخر و مکانهای ورزشهای آبی است که باید توسط سرمایه گذار بخش خصوصی انجام شود.
مدیر کل بنادر و دریانوردی استان به ایرنا گفت: با تکمیل فاز نخست اکنون آسفالت جاده دسترسی و اسکله فلزی در دست انجام است و نصب پروژکتور و برق رسانی به اسکله انجام شده است.
وی افزود: بدنبال امضای قرارداد کوتاه مدت با شرکت خصوصی که در نزدیکی این بندر قرار دارد، هستیم تا با تحویل اسکله و حوضچه به این شرکت مردم به جای استفاده از مکانهای ناامن از بندری استاندارد و برخوردار از زیرساختهای اصولی استفاده کنند.
یونسی از نشست با نماینده مردم لنگرود در شورای اسلامی خبر داد و افزود: بدنبال حذف برخی از موارد زائد هستیم و در گام نخست آسفالت و جاده دسترسی و اسکله بندر گردشگری را راه اندازی کرده و سرمایه گذار در گام بعدی با قرارداد bot هتلی در ساحل این بندر ایجاد کند که پس از ۴۰ سال به سازمان واگذار خواهد شد تا به پیمانکار بعدی اجاره داده شود.
قرارداد بی او تی (bot) :بخش خصوصی با دولت توافق می کند که دولت امتیاز ساخت و بهره برداری از یک پروژه زیر بنایی را به آن منتقل کند و در مقابل نیز بخش خصوصی در مقابل اخذ امتیاز، پروژه های سنگین مالی را اجرا خواهد کرد.
نائب رئیس مجلس نیز در بازدیدی که از بندر تفریحی، گردشگری و مسافری دریایی چمخاله داشت این بندر را اتفاقی مثبت در حوزه گردشگری استان گیلان خواند و گفت : دولت از سرمایه گذاران بخش خصوصی حمایت و پشتیبانی خواهد کرد.
علی نیکزاد که ۲۴ اسفند ماه از این بندر تفریحی، گردشگری و مسافری بازدید می کرد؛ افزود: گیلان، استانی گردشگر پذیر بوده و وجود این بندر گردشگران بیشتری را به این استان جذب می کند.
نائب رئیس مجلس با دعوت از سرمایه گذاران در راستای سرمایه گذاری در این بندر اظهار کرد: طبق اظهارات استاندار گیلان؛ زمین و تسهیلات مناسبی به سرمایه‌گذاران این حوزه اعطا خواهد شد.
وی با اشاره به حمایت دولت از سرمایه گذاران و بخش خصوصی، تصریح کرد: از سرمایه گذاران این پروژه، حمایت خواهیم کرد.
راه اندازی اسکله مارینای منطقه آزاد انزلی بعد از سالها رکود
یکی از ظرفیت گردشگری دریایی استان گیلان، اسکله مارینای منطقه آزاد انزلی است که بعد از رکود شش‌ساله این مجموعه نیمه اول اردیبهشت‌ماه امسال تکمیل و آماده بهره‌برداری توسط سرمایه‌گذار بخش خصوصی خواهد بود.
اسکله مارینای منطقه آزاد انزلی سال ۹۶ بهره برداری شد اما در سال ۱۴۰۰ به دلیل پسروی آب دریا نیاز به لایروبی داشت و الان با تغییرات مهندسی در سازه آن از اردیبهشت ماه دوباره مورد استفاده و بهره برداری قرار می گیرد.
با اجرای این تغییرات در طرح فوق زمینه بهره‌برداری سرمایه‌گذار بخش خصوصی در بخش‌های تفریحی، ورزشی و گردشگری دریایی مهیا می‌شود و مقدمه‌ای برای راه‌اندازی مسیرهای گردشگری دریایی با سایر بنادر دریای کاسپین خواهد بود.
مارینا کاسپین که در منطقه آزاد انزلی واقع شده نخستین مارینای شمال کشور و همچنین بروزترین و حرفه‌ای ترین مجموعه تفریحات دریایی در این منطقه است و هدف از احداث آن فراهم آوردن مکانی برای نگهداری و سرویس دهی به شناورهای شخصی و مالکان آنها در محیطی لوکس و مدرن است و از سوی دیگر وجود کلاب تفریحات دریایی، مدرسه بادبانی و سایر امکانات ورزشی یا رفاهی این مجموعه به خودی خود سبب جذب حداکثری گردشگران یا ورزشکاران علاقمند به آن می‌شود.
این مارینا تاثیر زیادی بر جذب علاقمندان به خرید یا اجاره شناورهای لوکس شخصی داشته و کمک شایانی نیز به مالکین شناورهایی می کند که تاکنون مکانی برای پارک و نگهداری طولانی مدت شناورهای خود نداشته اند.
باتوجه به سابقه این مجموعه در برگزاری برنامه‌ها و مسابقات ورزشهای آبی، ساحلی با لایروبی اسکله مارینا شاهد فراهم‌شدن زمینه اجرای برنامه‌های حمایتی سازمان در زمینه توسعه ورزش حرفه‌ای، استعدادیابی و برگزاری رویدادهای بین‌المللی در حوزه گردشگری و ورزشهای دریایی خواهیم بود.
به نظر می رسد استان گیلان گام هایی برای توسعه صنعت گردشگری دریایی و توسعه اقتصاد دریا محور برداشته است اما این اقدامات بسیار اولیه است و با توجه به ظرفیت های گسترده استانی گردشگر پذیر که گاه تعداد گردشگران آن به چند برابر جمعیت ساکن آن می‌رسد می تواند از مواهب طبیعی و خدادادی خود بهره گرفته و رونق اقتصادی، اشتغال و درآمد پایدار را نه فقط برای مردمان این خطه که حتی کشور ایجاد کند.
