تمایل دونالد ترامپ برای توافق هسته‌ای با ایران
ترجمه از گاردین-سردبیر-علی جلالی// اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا موجب ایجاد اختلافاتی در ایران درباره برنامه‌های هسته‌ای کشور و تحریم‌ها شده است. دونالد ترامپ اعلام کرده که می‌خواهد یک “توافق هسته‌ای صلح‌آمیز تأییدشده” با ایران داشته باشد و ادعاهای مبنی بر اینکه او قصد دارد ایران را به کلی نابود کند را رد کرده و آن‌ها را “بسیار اغراق‌آمیز” توصیف کرده است.
او همچنین تأکید کرد که ضروری است ایران سلاح هسته‌ای نداشته باشد و افزود: “باید فوراً کار روی این موضوع را آغاز کنیم. اظهارات او در سایت اجتماعی‌اش Truth Social نمایانگر واضح‌ترین نشانه از تمایل ترامپ برای برگزاری مذاکرات با ایران به منظور جایگزینی توافق هسته‌ای امضا شده در سال ۲۰۱۵ (برجام) است که ترامپ در سال ۲۰۱۸ آمریکا را از آن خارج کرد.
او گفت که برای شروع مذاکرات، فرقی نمی‌کند که با رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان تماس بگیرد یا اینکه رهبر ایرانی این روند را آغاز کند. او همچنین اظهار داشت: “بسیاری از افراد در رده‌های بالای ایران نمی‌خواهند سلاح هسته‌ای داشته باشند.” او پیش‌بینی کرد: “ما روزی که توافق امضا شود، جشن بزرگی در خاورمیانه خواهیم داشت.”
پست ترامپ در شبکه اجتماعی‌اش بعد از برگزاری مذاکرات با نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، منتشر شد و همچنین او یک یادداشت ریاست‌جمهوری امضا کرد که به وزارت خزانه‌داری و وزارت امور خارجه آمریکا دستور می‌دهد تا کمپینی را برای “رساندن صادرات نفت ایران به صفر” اجرا کنند.
او همچنین به وضوح با یک خبرنگار تضاد نظر داشت و گفت که ایران را کشوری قوی می‌داند، اظهاراتی که ادعای نتانیاهو مبنی بر اینکه وضعیت نامناسب دفاعی ایران زمان مناسبی برای بمباران سایت‌های هسته‌ای این کشور است را تضعیف می‌کند. نتانیاهو مدت‌هاست با روسای‌جمهور مختلف آمریکا بحث کرده که ایران به طور مخفیانه در حال ساخت سلاح هسته‌ای است.
اظهارات ترامپ موجب بروز اختلافات شدید در ایران خواهد شد درباره اینکه آیا توافق برای محدود کردن برنامه‌های هسته‌ای ایران است یا به واقع منجر به لغو تحریم‌ها خواهد شد یا خیر.
پزشکیان در پاسخ به تهدید تحریم‌های اقتصادی حداکثری گفت: “با ذخایری که داریم، می‌توانیم مشکلات کشور را حل کنیم. ما یک کشور قدرتمند هستیم. ذخایر و منابع ما در جهان بی‌نظیر است.”
وزیر امور خارجه ایران، عباس عراقچی، ادعا کرد که فشار حداکثری یک آزمایش ناموفق بوده و تلاش برای تکرار آن به شکست دیگری منجر خواهد شد. اما او افزود: ” اگر مسئله اصلی ترامپ این است که ایران به دنبال سلاح‌های هسته‌ای نیست، این قابل دستیابی است و مشکلی وجود ندارد.”
عراقچی گفت: “مواضع ایران واضح است، این کشور عضو پیمان عدم اشاعه هسته‌ای است و همچنین یک فتوای رهبری وجود دارد که مانع از ساخت سلاح‌های هسته‌ای در ایران می‌شود.” وزارت امور خارجه ایران در تلاش بوده است تا زمینه‌های داخلی را برای آغاز مذاکرات با ترامپ آماده کند، اما می‌داند که یک جناح بزرگ (در ایران) مخالف تعامل با ایالات متحده وجود دارد، حتی اگر این به معنای سنگینی تحریم‌ها بر اقتصاد باشد.
ترامپ خود را به عنوان فردی معرفی کرد که بی‌میل، یادداشتی علیه ایران را امضا کرده و افزود که امیدوار است این اقدامات هرگز نیاز به اجرا پیدا نکنند. او در مراسم امضای این یادداشت گفت: “این یکی از مسائلی است که من در آن دچار تردید هستم. من این را امضا می‌کنم، اما از انجام آن ناراضی هستم.” یک یادداشت دارای قدرت کمتری از یک دستور اجرایی در قانون است.
مقامات ایرانی استدلال کردند که تلاش ایالات متحده برای تضعیف اقتصاد ایران که قبلاً به شدت تحریم شده، دشوار خواهد بود، زیرا بخش عمده‌ای از درآمدهای ایرانی از طریق صادرات نفت به چین، غالباً از طریق واسطه‌ها تأمین می‌شود. اعمال تحریم‌های اضافی به عنوان ابزاری برای چانه‌زنی قبل از مذاکرات درباره توافق هسته‌ای درنظر گرفته می‌شد، مشابه اعمال تعرفه‌ها بر کشورهای دیگر.
تا کنون وزارت امور خارجه ایران در دو دور مذاکرات در ژنو با سه کشور اروپایی امضاکننده توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ فرانسه، آلمان و بریتانیا پیشتاز بوده است. اروپا هشدار داده است که اگر تا سپتامبر توافق جدیدی برای جایگزینی توافق ۲۰۱۵ که امسال منقضی می‌شود، به توافق نرسد، مجدداً تحریم‌های سازمان ملل را اعمال خواهد کرد.
هیچ یک از اظهارات ترامپ نشانه‌ای از نوع تضمین‌هایی که ایالات متحده برای رسیدن به توافق نیاز دارد و همچنین اطمینان از اینکه ایران قصد ساخت بمب هسته‌ای ندارد، نداد(آمریکا صرفا محدود سازی برنامه هسته‌ای را در نظر دارد). او(ترامپ) اشاره نکرد که ایالات متحده به دنبال توافقی گسترده‌تر با ایران است که حمایت آن از نیروهای نیابتی در منطقه را محدود کند.
ایران دسترسی بازرسان تسلیحاتی سازمان ملل به سایت‌های هسته‌ای خود را کاهش داده است. هم بازرسی سازمان ملل، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) و هم کشورهای اروپایی گفته‌اند که ممکن است ایران دانش غیرقابل برگشتی در مورد چگونگی ساخت سلاح‌های هسته‌ای کسب کرده باشد.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، گفت: “ادعای اینکه ایران در حال تلاش برای ساخت سلاح‌های هسته‌ای است یک دروغ بزرگ است که بارها ثابت شده نادرست است و اگر کسی به دنبال اطمینان در مورد چنین موضوعی باشد، به راحتی قابل دستیابی است.”
او (اسماعیل بقایی) افزود که بر خلاف اسرائیل “که عضو هیچ پیمان بین‌المللی منع سلاح‌های کشتار جمعی نیست و (اسرائیل) به وضوح تهدید کرده است که در جنگ علیه مردم غزه از سلاح‌های هسته‌ای استفاده خواهد کرد، جمهوری اسلامی ایران عضو پیمان عدم اشاعه سلاح هسته‌ای است و برنامه هسته‌ای ایران تحت نظارت کامل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و مطابق با توافقات حفاظتی قرار دارد. اساساً جمهوری اسلامی ایران سلاح‌های کشتار جمعی را به دلایل اسلامی و انسانی حرام می‌داند.”
