گفتگو با لیلا کوچکی بانوی نويسنده گیلانی: نگاه بازاری در حوزه نشر کتاب مفهوم نویسندگی را زیر سوال می برد
لیلا کوچکی یکی از بانوان نویسنده و فعال در امر ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی استان است که چند جلد کتاب هم از وی به چاپ رسیده است. به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی گفتگویی که با وی انجام دادیم تا با آثار و فعالیت های وی در این عرصه آشنا شویم که در ادامه می خوانید.
لیلا-در ابتدا ضمن معرفی از خودتان، بفرمایید از چه زمانی به نویسندگی روی آوردید.
لیلا کوچکی هستم، اهل شهر بندر کیاشهر، نوشتن را از پانزده سال پیش آغاز کردم. اولین بار در مجله خانواده سبز که یک مسابقه داستان نویسی برگزار شده بود شرکت کردم و داستانی تحت عنوان صندوقچه مادربزرگ نوشتم، هیئت تحریریه آن مجله در پاسخ گفتند که داستان خوبی است و نیاز به تمرین و خواندن داستان های بیشتری داری. همان جرقه ای شد تا بیشتر به سمت نویسندگی سوق داده شوم. بعدها با شنیدن سرگذشت نویسنده داستان هری پاتر که بانویی بود که علیرغم مشکلات اقتصادی فراوان و رد شدن نوشته هایش از سوی ناشران دست از تلاش نکشید و توانست با نوشتن هری پاتر پولدار شود، انگیزه ای در من ایجاد شد که بیشتر بنویسم.
-تاکنون چه آثاری از شما منتشر شده است؟
اولین کتابم رمانی با عنوان آرزوهای گمشده بود که در سال ۹۴ توسط انتشارات طاعتی رشت منتشر شد و خوشبختانه با استقبال و فروش بسیار خوبی مواجه شد. دومین اثرم کتاب صف شکنان تخريبچی در حوزه دفاع مقدس بود که سال ۹۸ توسط انتشارات حوزه مشق انتشار یافت. این اثر مجموعه داستانی بود که خاطرات شهدا را بیان می کرد و سومين کتابم مجموعه داستان که گلهای اقاقیا سال ۹۹ انتشارات مؤلفین طلائی به چاپ رسید.
-در سالهای اخیر شاهد بودیم که کتاب های حوزه دفاع مقدس با اقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شده است. دلیل این اتفاق را چه می دانید؟
به نظر من انتشار کتاب دا (خاطرات سیده زهرا حسینی از روزهای جنگ تحمیلی) که با استقبال گسترده ای مواجه شد باعث افزایش علاقه مردم به کتابخوانی های حوزه دفاع مقدس شد. ساختار شکنی این کتاب در نوع نوشتار در این اتفاق تاثیر گذار بود. این نشان می دهد باید نحوه نگاه نویسندگان ما به این حوزه تغییر کند.
-از همکاری با حوزه هنری گیلان در چاپ تاریخ شفاهی درگذشتگان شاخص ویروس کرونا توضیحاتی دهید.
زمانی که با همه گیری ویروس کرونا مواجه شدیم، حوزه هنری گیلان تصمیم گرفت که تاریخ شفاهی افراد شاخصی که در اثر کرونا درگذشته اند را چاپ و ماندگار کند. گروهی را برای این کار مامور کردند و من با توجه به شرق گیلانی بودنم مسئولیت گفتگو با افراد شاخص این منطقه که براثر کرونا درگذشته اند را برعهده گرفتم. اولین مصاحبه ام با خانواده پرستار شهید نرجس خانعلی زاده بود که گفتگوی کاملی با خانواده اش انجام شد و بزودی در قالب کتابی منتشر خواهد شد.
-بعنوان یک نویسنده عملکرد دولت و نهادهای مسئول در امر کتاب را چطور ارزیابی می کنید؟
من فکر می کنم دولت با در اختیار قرار دادن بن های خرید کتاب به خانواده ها می تواند به ارتقای آمار و افزايش گرایش مردم به کتابخوانی کمک کند. متاسفانه در این زمینه کم کاری شده است. این اتفاق می تواند به کتابخوان شدن کودکان کمک کند و باعث می شود دایره لغات بیشتری یاد بگیرند و برای کتاب خوان شدن در آینده تربیت شوند.
-خیلی ها پایین بودن سرانه مطالعه را به گسترش فضای مجازی ارتباط می دهند و معتقدند امروزه این فضا، جایگزین مطالعه شده است. دیدگاه شما در این مورد چیست؟
من با این نظر موافق نیستم. به اعتقاد من فضای مجازی به افزايش کتابخوانی کمک کرده است. تبلیغ و معرفی کتاب در این فضا به فروش خیلی از کتاب ها کمک می کند. حتی خیلی از افراد از روی چشم و هم چشمی به خرید کتاب گرایش پیدا کرده اند که اتفاق مثبتی است. بعضی از کتاب ها مانند نویسنده ترکیه ای که کتاب های ملت عشق، سه دختر حوا را نوشته است، توسط همین فضای مجازی مطرح شده و با فروش های بالایی مواجه شده اند. حتی نوع نوشتار مردم در برخی اپلیکیشن ها نشان می دهد این اتفاق در سواد مردم تاثیر مثبت داشته است.
-یک مشکلی که وجود دارد این است که کتاب ها بعد از جلسه رونمایی فراموش می شوند و حتی همان جلسه رونمایی هم برای نویسنده هزینه بر است.
دقیقا همین طور است. متاسفانه افرادی که برای رونمایی کتاب می آیند، حتی کتاب را خریداری نمی کنند. این اتفاق می تواند باعث دلگرمی و بازگشت بخشی از هزینه های نویسنده شود که متاسفانه نادیده گرفته می شود.
-مدتی است که شاهد هستیم خیلی از افراد به چاپ کتاب رو آورده و بسیاری از آنان با پرداخت هزینه ای نویسنده شده اند! فکر نمی کنید این روزها خیلی چاپ کتاب راحت گرفته می شود؟
متاسفانه این روزها چاپ و انتشار کتاب بسیار آسان و سهل الوصول شده است و به نوعی با نگاه بازاری در این حوزه طرف هستیم. باید سختگیری بیشتری در این زمینه شود و اصول و قواعدی برای نوشتن درنظر گرفته شود. ناشران نباید فقط به سود خود فکر کنند و باید به این فکر کنند که این کتاب به چه درد مردم می خورد و هرکسی با چاپ هر کتابی مدعی شود که نویسنده هستم و موجب زیر سوال رفتن مفهموم نویسندگی شود!
_شما فعالیت های زیادی برای ترویج فرهنگ کتاب بخصوص در شهر کیاشهر انجام داده اید. در مورد این فعالیت ها توضیح دهید.
با همکاری اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بندر کیاشهر سه سال متوالی جام باشگاه‌های کتابخوانی را برای کودکان برگزار کردیم که استقبال بسیار خوبی از خانواده ها و کودکان شاهد بودیم. همچنين با ادارات فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان آستانه اشرفیه و بندر کیاشهر برای افزايش فرهنگ کتابخوانی با اقداماتی مانند برگزاری مسابقه ها و… همکاری داشتم. برگزاری جلسات کتابخوانی برای کودکان در کتابخانه ۲۲ بهمن کیاشهر و درنظر گرفتن جایزه برای آنها و همکاری با ارگان های مختلف شهر از دیگر فعالیت هایم در این زمینه است.
-در پایان این گفتگو، اگر صحبتی دارید بفرمایید.
با سپاس از شما، امیدوارم نگاه خود را به مقوله کتاب تغییر دهیم و آن را به عنوان نسخه ای شفابخش برای خود درنظر بگیریم. اینکه یک کتاب چه آرامشی نصیب ما می کند و فهم و درک با مطالعه آن بالایی بدست می آوریم و با افکار مختلفی آشنا می شویم.
گفتگو: اکبر حیدرپور
