به مناسبت ۲۸ صفر؛ ماجرای حمایت امام موسی صدر از فیلم «محمد رسول‌الله» و ۳ ایرادی که از آن گرفت

در شرایطی که برخی از علمای شیعه نگرانی‌هایی در مورد فیلم محمد رسول‌الله داشتند و زمان تولید فیلم با ساخته‌شدن اثری درباره پیامبر اسلام (ص) مخالفت کردند، امام موسی صدر از مدافعان فیلم مصطفی عقاد بود.

البته امام موسی صدر در ملاقاتی که با عقاد داشت انتقادهایی هم به فیلم مطرح کرد ولی در کل از مدافعان فیلم و از مشوقان مصطفی عقاد برای ادامه‌دادن این مسیر بود.‌ سال ۱۹۷۷ و پس از نمایش فیلم محمد رسول‌الله در سینماهای آمریکا امام موسی صدر با کارگردان این فیلم مصطفی عقاد ملاقات کرد و در این ملاقات امام موسی صدر نکاتی را برای اصلاح بخش‌هایی از فیلم پیش از اکران عمومی در کشورهای مسلمان مطرح کرد.

امام صدر در این دیدار به چند صحنه از فیلم اشاره کرد و گفت که اگر این صحنه‌ها حذف شود، شاید اشکال‌ها و ایرادها هم برطرف شود.

از جمله این ایرادها، صحنه طبل‌زدن هنگام فتح مکه و شعار «الله اکبر کبیراً» است چراکه فتوحات پیامبر، ساده و به‌دور از مظاهر مادی بود و طبل زدن از این سادگی می‌کاهد، حتی اگر جلوه‌های سینمایی، این صحنه را اقتضا کند. ایراد دوم مربوط به جایی است که ابوسفیان هنگام فتح مکه درحالی‌که شعله‌های آتش در اطراف او زبانه می‌کشد، می‌گوید: «قلمرو فرمانروایی محمد گسترده شده است.» و بلال، مؤذن پیامبر، در پاسخ او می‌گوید: «این قلمرو نبوت است نه فرمانروایی.» ایراد سوم مربوط به پایان فیلم است که سازندگان فیلم از مقامات لیبی به‌سبب تلاش در تولید این اثر سینمایی سپاسگزاری می‌کنند. این صحنه را می‌توان هنگامی که فیلم به مشرق زمین می‌رسد، اصلاح کرد.

امام موسی صدر به مصطفی عقاد گفت: وقتی شنیدم تماشاگران فیلم در آمریکا درباره جزئیات آن صحبت می‌کنند و می‌گویند پخش این فیلم، با اعلام موافقت کمیته الازهر و مجلس اعلای شیعیان در لبنان آغاز می‌شود، احساس سربلندی کردم. نام مجلس همراه با این فیلم جاوید، جاودانه شد.

مصطفی عقاد کارگردان فیلم به امام صدر گفت: ما دست‌اندرکاران سینمای جهانی در آمریکا، از این که نیرویمان در خدمت تجارت یا فساد و یا صهیونیسم باشد، خسته شده‌ایم. ما جوانان عرب بر آن شده‌ایم که گناهان خود را جبران کنیم و با روش خودمان خدمت به اسلام کنیم و فیلم محمد رسول‌الله راساخته‌ایم تا دوران کنونی را با سلاح همین دوران به چالش بکشیم.

امام صدر درباره نویسنده فیلمنامه پرسید. آقای عقاد گفت: «آقای السهار و الحکیم آن را نوشته‌اند.» امام از موضع علمای اسلام نیز پرسید. آقای عقاد برگه موافقت کمیته مربوط در دانشگاه الازهر را به ریاست شیخ الازهر، دکتر محمد الفحام، به امام نشان داد.

این فیلم در قاهره و در اکران خصوصی برای امام موسی صدر و ۹ نفر به نمایش درآمد اما در یک‌سوم اول فیلم، برق قطع شد و امام و دیگر حاضران درحالی‌که چشمانشان از گریه سرخ شده بود، از سالن سینما بیرون آمدند.

امام موسی صدر سپس گفت: «آرزوی من این بود که فرصت مشاهده این فیلم در روز عید فطر برای لبنانی‌ها فراهم می‌شد. در چنین موقعیتی هم به ایمان همه مسلمانان افزوده می‌شد و هم مسیحیان لبنان همچون مسیحیان عرب با اسلام، این دین آزادی، عدالت و یاری مظلوم و محروم، بیشتر آشنا می‌شدند.»

پس از اکران خصوصی، امام موسی صدر کمیته‌ای را به ریاست شیخ محمدمهدی شمس‌الدین مأمور بررسی فیلمنامه و اعمال برخی اصلاحات جزئی در آن کرده و سپس آن را بازنگری کرد و نامه موافقت مجلس اعلای شیعیان با فیلمنامه را به آقای عقاد داد و گفت: «به‌ نظر من مرحله‌ای جدید در روند دعوت اسلامی آغاز شده است؛ مرحله‌ای که همواره انتظار آن را می‌کشیدیم؛ اگرچه دشواری‌های متعددی برای خودم و شما پیش‌بینی می‌کنم.»

/انتخاب