در نشست بررسی آثار اقتصادی و اجتماعی سد لاسک مطرح شد ؛ مدیر عامل آب منطقه ای گیلان : ضرورت توجه فعالان زیست محیطی به امر تامین آب شرب و کشاورزی / احداث سد لاسک مغایرتی با محیط زیست تالاب انزلی ندارد

اختصاصی تدبیر شرق : بررسی آثار اقتصادی اجتماعی سد لاسک صبح امروز با حضور جمعی از فعالین حوزه ی محیط زیست و مسوولین در پژوهشکده ی گیلان شناسی برگزار شد .
در ابتدای این همایش “مجید یوسفی ” از اساتید دانشگاه در خصوص تاریخچه ی احداث سد لاسک مطالبی را عنوان کرد .
احمد آقایی معاون پیشگیری از جرم دادگستری گیلان در ادامه ی این مراسم اظهار داشت : گیلان یک استان گردشگری است و به دو دلیل این استان مورد توجه ی هوطنان در داخل و خارج از کشور قرار دارد .نخست ، پیشینه و سبقه ی فرهنگی و تاریخی این منطقه می باشد که بزرگانی در این سرزمین بروز و ظهور کرده اند و استان گیلان در حوزه ی علوم پر آوازه است.
وی افزود : دلیل دیگری که گیلان مورد توجه قرار دارد طبیعت زیبا و جلوه های طبیعی و منابع خدادادی است که شامل جنگل های هیرکانی ، سواحل زیبا و مراتع سرسبز می شود که همه ی این موارد سبب شده که استان ما مورد توجه واقع شود .
آقایی ادامه داد : متاسفانه بداخلاقی هایی که صورت گرفته موجب شده که جلوه گری استان کاهش یابد و هر اقدامی در جهت صیانت از منابع طبیعی قابل تقدیر و قدردانی است.
آقایی با اشاره به قدمت جنگل های هیرکانی گفت : این جنگل ها تنها یک میراث ملی نیست بلکه یک میراث جهانی است و ما باید این میراث را حفاظت و صیانت کنیم.
وی با تاکید بر فرمایشات مقام معظم رهبری در خصوص حفظ جنگل ها ، خاطر نشان کرد : مقام معظم رهبری
منشوری را در حفاظت و حراست از جنگل ها ابلاغ کردند و دستگاههای قضایی این منشور را مد نظر قرار داده است.
وی با اشاره به سیل های ابتدای سال ۹۸ در کشور عنوان کرد : از فواید مهم جنگل ها و مراتع جلوگیری از فرسایش خاک است .اگر تلاشهای دستگاههای قضایی در سالهای اخیر برای حفاظت از جنگل ها صورت نمی گرفت ، در استان گیلان نیز با سیلابی به عظمت سایر استانها روبرو می شد. بحث هایی زیادی مطرح شد که دستگاه قضا مانع توسعه است اما اکنون باید قضاوت شود که این ممانعتها چه فوایدی برای استان داشته است.
آقایی اضافه کرد : اجازه ندادیم که غارتگران ، طبیعت را غارت کنند .ما توسعه ی استان را باید با صیانت از منابع طبیعی و جنگل ها و مراتع لحاظ کنیم و این موارد نباید در تقابل با یکدیگر قرار بگیرند.
وی تاکید کرد : اقتصاد استان گیلان مبتنی بر کشاورزی و گردشگری است ، اما کشاورزی در اولویت قرار دارد .
معاون پیشگیری از جرم دادگستری گیلان با قدردانی از سمن ها و موسسات مردم نهاد اظهار داشت : سمن ها همیار دستگاه قضایی هستند و صحبت های آنان خیرخواهانه است و مدیرانی در حوزه های مختلف در نهادها داریم که خدمتگزاران جامعه هستند.
آقایی با بیان اینکه فعالیت های اقتصادی نباید با مسایل زیست محیطی مغایرت داشته باشد گفت : حیات استان وابسته به محیط زیست و منابع طبیعی است .برخی تصمیم گیران به دنبال کسب منافع فردی و جناحی هستند و بحث محیط زیست نباید ابزاری برای رسیدن به اهداف آنان باشد.
علیرضا مولایی سرپرست دفتر فنی آب منطقه ای و مجری احداث سد لاسک در خصوص ضرورت احداث سد لاسک در این همایش اظهار داشت : در سال ۱۳۴۱ برای تامین آب کشاورزی و نیازهای آب شرب سد سفیدرود ساخته شد و برنامه ریزی که برای آن سد در نظر گرفته شده بود ،تنظیم ۳ میلیارد و ۹۲۵ میلیون متر مکعب در سفیدرود بود که با توجه به احداث سدها ،افزایش جمعیت ،استانهای بالادستی
میزان آبی که اکنون داریم و برای استان گیلان تنظیم می شود ،یک میلیارد و ۷۲۱ میلیون متر مکعب و میزان اراضی ما توسعه پیدا نکرده و طرح سد لاسک به جهت بهبود شرایط است.
وی ادامه داد :
فوایدی که احداث سد لاسک دارد موضوع تامین آب شرب است و برای افق ۱۴۰۵ این برنامه ریزی صورت گرفته و ۷۶ هزار نفر در محدوده ی این هستند و برای افق ۱۴۴۵ این عدد به ۹۴ هزار نفر خواهد رسید که با احتساب مصرف ۱۵۰ لیتر در شبانه روز ، ما نیاز به ۵٫۴۳ میلیون متر مکعب حجم آب خواهیم داشت .
وی در خصوص مزیت های این سد برای کشاورزی عنوان کرد : مطالعات نشان داده که برای افق ۱۴۰۵ ،۲۹۳ میلیون متر مکعب کمبود آب خواهیم داشت. حجم مخزن این سد ۴۵ میلیون متر مکعب است که می تواند سالانه ۷۷ میلیون متر مکعب آب را برای مصارفی که مد نظر است تنظیم کند .
وی افزود : میزان آبی که در تابستان در این منطقه جریان دارد به طور میانگین ۰٫۲ متر مکعب بر ثانیه است و به عبارتی در تابستان این رودخانه خشک می شود اما در زمستان سیلابهایی در منطقه جاری است که ما با گرفتن این سیلاب ها ،می خواهیم ۱٫۱ متر مکعب جریان مداوم آب را در تابستان برقرار کنیم.اگر بتوانیم میزان حجم رسوبی را که به تالاب منتقل می شود را کنترل کنیم ،کنده کاری سیلاب در بالادست و پایین دست به میزان بسیار زیادی کاهش پیدا می کند .

زهرا جنسی نماینده شبکه تشکل های محیط زیست و منابع طبیعی گیلان نیز در این جلسه اظهار کرد :بارها مطرح شده که بحث های محیط زیستی که در خصوص سد لاسک عنوان می شود احساسی و یا سیاسی است اما به جرات می توان گفت که تمامی این بحث ها در طی جلسات کارشناسی با اساتید و متخصصان این حوزه عنوان شده است و چیزی به نام مسایل احساسی در خصوص احداث سد لاسک وجود ندارد.
وی ادامه داد : در زمینه ی مسایل سیاسی نیز باید عرض کنم که ما فعالان محیط زیستی نه با کسانی که رویکرد موافق با احداث سد لاسک دارند ارتباطی داریم و نه با آنانی که مخالف احداث سد هستند و از منظر سیاسی به قضیه نگاه می کنند مرتبط هستیم. این موضوع کاملا تخصصی ست و نگاه ما نگاه محیط زیستی است و حتی مخالفت با احداث سد مخالفت با توسعه نیز نیست.
جنسی بیان کرد : با توجه به بررسی هایی که انجام شده و نگاه مردمی که در آن منطقه سالها زندگی کرده اند و جویا شدن نظرات آنها این بحث شکل می گیرد که تبعات اجتماعی و اقتصادی برای ساکنین این مناطق چیست ؟
وی گفت : یکی از نگرانی ما در حوزه ی ساخت سد مسایل اجتماعی است و همچنین تعارضاتی که ساخت سد با محیط زیست دارد .بسیار ساده در گزارشات عنوان می شود که در ازای قطع کردن درختان برای احداث سد قرار است که کاشت درخت صورت گیرد ، در حالیکه فواید جنگل دست کاشت از لحاظ اکولوژیکی و جلب گردشگر با جنگل های طبیعی قابل مقایسه نیست .
علیرضا مولایی در خصوص تالاب انزلی گفت :
حجم تالاب انزلی در حال حاضر حدود ۳۵۰ میلیون متر مکعب است که چند برابر این حجم آب به میزان دو میلیارد و ۱۹۶ میلیون متر مکعب وارد تالاب و از آن خارج می شود اما مشکلی که تالاب دارد این است که در حوزه ی تالاب تاکنون هیچ سدی ساخته نشده است.
وی با اشاره به وجود گزارش هایی در زمینه تالاب بندر انزلی در قبل از پیروزی انقلاب افزود : یک شرکت خوشنام در عرصه ی بین المللی در پیش از انقلاب مطالعاتی در خصوص تالاب انزلی انجام داد و به نتایج و پیش بینی هایی رسید که امروزه این اعداد و ارقام قابل مشاهده است .
مولایی ادامه داد : بر طبق مطالعات صورت گرفته ،حداقل باید یک متر مکعب آب در اراضی تالابی وجود داشته باشد چون میزان رسوباتی که به این تالاب وارد می شود بسیار زیاد است و پیشنهاداتی در جهت احیای تالاب مطرح شده که منجمله ساخت سد لاستیکی و آبخیزداری از آن موارد است.
وی ادامه داد : دو میلیارد و ۱۹۶ متر مکعبی آبی که وارد تالاب می شود فقط در فصولی صورت می گیرد که ما نمی توانیم این آب ها را تنظیم و استفاده کنیم .در تابستان که نیازمند به این حجم آب هستیم رودخانه هایی که آب را به تالاب می آورند حجم آب آنها بسیار کم است .
وی تاکید کرد : حدود ۸۵ درصد آب دریای خزر از رود ولگا در روسیه تامین می شود و در تابستان آب دریای خزر پیشروی دارد .
با احداث سد می توانیم در زمستان جلوی سیلاب و رسوبات آن را بگیریم و در تابستان زمانی که رودخانه ها و تالاب نیازمند آب است ، حجم قابل ملاحظه ای از آب را رهاسازی کنیم.
مولایی در خصوص شرایط منطقه برای احداث سد لاسک گفت : در محدودی مخزن سد لاسک ۱۴۶ خانوار زندگی می کنند که باید از روستا جابجا شوند ، حدس ما بر این است که با بحث سر ریز سد این تعداد به ۱۷۹ خانوار خواهد رسید.
وی افزود : به مرور در حین ساخت و ساز به آمار مستندی در خصوص ساکنین در منطقه و ساکنین فصلی خواهیم رسید ، به دستور مدیر عامل آب منطقه ای گیلان برخی اراضی مازاد آب منطقه ای وجود دارد که می توانیم برای استقرار بعضی از خانوارها در همان محدوده در اختیار آنان قرار دهیم.

مهندس وحید خرمی مدیر عامل شرکت آب منطقه ای گیلان نیز در این جلسه اظهار داشت : با وجود سد سفیدرود سالهای بسیار خشکی را داشته ایم در حال حاضر به علت تغییر شرایط این موضوع از ذهن ما پاک نشود .سال گذشته در سطح کشور برای تامین آب شرب با مشکل روبرو بودیم ولی در استان گیلان خوشبختانه کشاورزان به نتیجه رسیدند با سعی و هزینه ی اضافی که خود کشاورزان انجام دادند و زحمتی که همکاران آب منطقه ای و جهاد کشاورزی و همه ی دست اندرکاران کشیدند.
وی در پاسخ به سوالی در خصوص تضمین حق آبه زیست محیطی گفت : در فصل تابستان سد سفیدرود آب رها سازی می شود و دلیل آن هم بحث های محیط زیستی است.اگر در جایی سد نباشد به عنوان مثال ورودی به سد سفیدرود از سمت طارم خشک می شود اما زمانی که سد وجود دارد باید آب وجود داشته باشد.
وی ادامه داد : وقتی سد باشد نباید مسیر سد خشک باشد ،دستورالعمل دارد و به این راحتی نیست که تضمینی داده شود .وقتی حق آبه زیست محیطی تعریف شده یعنی ۷۵ درصد از آب مخزن مربوط به مسایل زیست محیطی است حتی اگر کشاورز آب نداشته باشد این آب باید رها شود .

وی ادامه داد : بنده باید به ۳۰۰ هزار کشاورز پاسخگو باشم و ده سال است که در زمینه ی آبیاری و تامین آب فعالیت می کنم و دغدغه ی کشاورزان را به خوبی می دانم.مشکلاتی که مربوط به آب است باید احصا شود و طرح سد لاسک نیز به تازگی شروع شده و این گونه نیست که پیش از شروع این طرح جلسات مختلفی برگزار کنیم تشویش اذهان عمومی انجام دهیم.طرح مصوب و مشخص است که چه کاری صورت خواهد گرفت.
خرمی ادامه داد : جامعه هدف کاملا مشخص است ،۶ روستایی که باید تخلیه می شدند به سه روستا تقلیل یافته اند . این روستاها دهیاران ،بخشدار و روسای شورا دارند که می توانیم جلسات مشترکی برگزار می کنیم .اما خواهش من این است که سوالات خود را تقسیم بندی کنید و از متولی مربوطه پاسخ بخواهید.
خرمی خاطر نشان کرد : اگر در خصوص عمق تالاب و آلاینده های فاضلاب صحبتی وجود دارد باید با نهاد و متولی آن صحبت شود.
مدیر عامل آب منطقه ای گیلان در خصوص آب بندان ها در استان گفت : در زمینه ی آب بندان ها طرح ها و برنامه هایی وجود دارد و آب بندان های گیلان پاسخگوی نیاز آب نیست .مساحت کل آب بندان های استان ۹ هزار هکتار است . آبی که در سد لاسک احصا خواهد شد در فصل سیلابی ذخیره می شود و در فصل خشک رهاسازی خواهد شد .
وی افزود : بحث های اجتماعی ،پیوست زیست محیطی و … همه در مطالعات سد وجود دارد و اگر نباشد مجوز احداث سد صادر نخواهد شد .برای ساخت یک سد صدها نفر باید پاسخگو باشند . اگر سدی داشتیم که می توانستیم آب را ذخیره کنیم از سیلاب های تالش می توانستیم بهره بگیریم.
وی اضافه کرد : سد سفیدرود جز اولین سدهای ساخته شده در کشور است و گمان می برم که آخرین سدهای ساخته شده در کشور هم مربوط به استان گیلان خواهد بود .اگر این سدها ضرری در پی داشت ساخته نمیشد.