چرایی هراس عربستان از قطر
چرایی هراس عربستان از قطر
وبلاگ > تاجیک، نصرت اله – اقدامات عربستان که توان تخریبی سیاست خارجی اش طی شش سال گذشته خاورمیانه را بهم ریخته است در برابر قطر بیش از اندازه، خودزنی و فرار روبه جلوست. دست سعودیها شاید پیش ترامپ که به دنبال دلار بو میکشد رو نشده باشد، ولی هیچکدام از شرکای غربی اش برخورد با قطر را نپسندیدند و حمایت نکردند. بقیه هم که دنبال عربستان راه افتاده اند از ترامپیها هستند. هم اکنون قطر و عربستان هر یک به دلایلی از یکدیگر میترسند. عربستان غولی که دیگر نتوان آنرا در شیشه کرد و قطر کشور سرکش و غیر قابل کنترلی که تا کنون دستش با سعودیها در یک کاسه بوده! اما سعودیها باید لحظه ائی بیاندیشند که کابینه ترامپ تا چه مدت در آمریکا دوام می اورد و آیا دوره خودش را تمام میکند یا نه؟ اما یقینا” آمریکای مابعد ترامپ دچار سیر قهقرائی در سیاست خارجی اش شده و بعید است عربستان قدرت تحمل گسلها و تبعات امنیتی حاصل از آن را داشته باشد.
تنش‌ها میان قطر و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس به ویژه عربستان سعودی که در صدر آن‌ها قرار دارد به اندازه‌ای بالا گرفته است که ضرورت ایجاب میکند نکاتی چند در ارتباط با این تنش‌ها بیان شود. نخستین نکته‌ای که در این رابطه باید نسبت به آن دقت نظر فراوان داشت این است که زاویه نگاه به تحولات اخیر و تنش‌ها میان قطر و عربستان سعودی را باید در قالب یک مجموعه از گزاره‌های مختلف مورد تحلیل و تدقیق قرار داد. تنش میان قطر و عربستان سعودی به اتفاقات چند هفته گذشته و یا به انتشار مطالبی از سوی خبرگزاری قطری باز نمی‌گردد، بلکه عمقی بیشتر دارد و با یک هماهنگی نسبی و یا پذیرفتن برخی از شروط سعودیها از سوی سران قطر به ویژه در ارتباط با قطع روابط دیپلماتیک با ایران، حل و فصل نخواهد شد. اینکه گفته شود قطر به دلیل حمایت از جمهوری اسلامی با عربستان سعودی دچار تنش شده، نگاه نادرستی برای اعتبار و اقتدار ایران است. ایران کشوری بزرگ و تاریخی با وزنی منطقه‌ای و بین‌المللی است که نیازی به حمایت قطر برای منافع خود ندارد. هر کشوری به هر میزان که در سیاست‌های خارجی خود سرمایه‌گذاری کند، به همان میزان در روابط بین‌المللی و منطقه‌ای خود مؤثر خواهد بود. از نظر روابط سیاسی و تاریخی به همین صورت است و قطری‌ها از سال‌های پیش و به ویژه از سال 95 با سعودیها دچار مشکل شدند. زمانی که قطر برای یافتن نقشی در دنیای انرژی خیز برداشت، تحمل این مسئله برای سعودیها سخت بود و تنش‌ها از همان زمان شکلی جدی‌تر به خود گرفت. سپس زمانی که توانستند از طریق سرمایه‌گذاری به موقع در صنایع گاز به صادرکنندگان نقش‌آفرین گاز مایع در دنیا بپیوندند و از این فرصت به نحو احسنت و مطلوب بهره برند، به تدریج سعی کردند وزن ژئوپلیتیک خود را ارتقاء دهند؛ درحالی‌که قطر از کوچک‌ترین استان‌های سیزده‌گانه عربستان نیز کوچک‌تر است. این مسئله برای سعودیها هراس‌آور بود و آن‌ها چنین جسارتی را از سوی سران قطری تحمل نمی‌کنند. در این میان پرسش این است که چرا این دُمل چرکین در چنین زمانی سر باز کرده است؟ شاید بتوان پاسخ این پرسش را در پمپاژ تسلیحاتی عربستان سعودی از سوی ایالات متحده آمریکا و حمایت‌های نظامی ترامپ از ریاض دانست که چندان خوشایند سران قطری نیست و آن‌ها هیچ‌گونه تمایلی برای افزایش قدرت نظامی عربستان سعودی ندارند. تنش‌های اخیر به نوعی دمل چرکین در روابط منطقه‌ای را باز کرده است. تحت این شرایط، اتفاقات تلخی که روز گذشته در مجلس شورای اسلامی و حرم امام رخ داد و در پی آن تعدادی از هموطنان به شهادت رسیدند و تعدادی هم مجروح شدند، نشان از این دارد که مقامات ما نیز باید با دقتی فزاینده‌تر تحولات منطقه را پیگیری کنند. هرچند که نمی‌توان تا زمانی که جزئیات دقیقی از حملات تروریستی روز گذشته اعلام نشده، آن را مربوط به تنش‌های اخیر میان قطر و عربستان سعودی و شروط سران ریاض برای قطری‌ها در ارتباط با ایران دانست، اما همان‌گونه که همگی به خاطر دارند، سعودیها قبل و پس از اجلاس ریاض اعلام کردند که جنگ را به داخل مرزهای ایران خواهند کشاند.
منبع: روزنامه ستاره صبح مورخ پنجشنبه 18.3.96 شماره 569 (مصاحبه- یاداشت)
