گفت‌وگو با بولتون دربارۀ خروج آمریکا از برجام و آیندۀ تحریم‌ها

به گزارش خبرآنلاین، جان بولتون در گفتگوی اختصاصی با گِرِتا وَن ساستِرِن، خبرنگار صدای آمریکا درباره دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ، رئیس جمهور کنونی آمریکا، که یک سال و اندی از آغاز آن می گذرد، گفت: رئیس جمهور ترامپ در مبارزات انتخاباتی اش همواره می گفت قصد دارد منافع ملی آمریکا را در صدر اولویت های کاری اش قرار دهد و من فکر می کنم این ویژگیِ مشخص دوره ریاست جمهوری ترامپ در بیش از یک سالی است که وی سر کار بوده است.

­ترامپ مشکلات فراوانی را – از جمله ایران، کره شمالی و خاورمیانه – به ارث برده است. دولت اوباما یا به این مشکلات اصلاً رسیدگی نکرده، یا به صورت اشتباه به این مشکلات پرداخته بود. این بخش بزرگی از مسئولیت های وی (ترامپ) بوده است (که به این مشکلاتی که به ارث برده است، رسیدگی کند).

از سوی دیگر، وقتی دولت بوش روی کار آمد، چنین ایده ای وجود داشت که دیگر، مشکلات جهان حل شده و جنگ سرد نیز به پایان رسیده است و تنها موضوعِ مهم، رشد اقتصادی است، ولی ناگهان واقعه یازدهم سپتامبر رخ داد.

بولتون در رابطه با انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به شهر قدس گفت: این مسئله به اعتبار آمریکا، به ویژه اعتبار رئیس جمهور آمریکا، باز می گردد. تمام نامزدهای موفق ریاست جمهوری تاکنون در مبارزات انتخاباتی خود قول داده بودند سفارت آمریکا را به قدس منتقل خواهند کرد، ولی این کار را نکردند. این صرفاً بر شرایط در درون اسرائیل تأثیرگذار نیست، بلکه به رهبران جهانی در سراسر دنیا نیز نشان می دهد که وقتی او (ترامپ) وعده می دهد و می گوید کاری را انجام می دهد، واقعاً به وعده ی خود عمل خواهد کرد.

تصمیم اخیر وی برای خروج از توافق هسته ای ایران نیز بر همین منوال بوده است، زیرا او در خلال مبارزات انتخاباتی همواره می گفت که این توافقی بسیار بد است. ترامپ با خروجش از برجام، صرفاً به صحبت هایی که نزدیک به دو سال به طور مستمر درباره این توافق انجام می داد عمل کرده است.

خبرگزاری صدا و سیما مشروح این گفتگو را منتشر کرده است:

آیا شما انتظار دارید ایران به میز مذاکره بازگردد یا این مسئله به نوعی رویارویی میان دو کشور تبدیل شود؟
من فکر نمی کنم هیچ رویارویی رخ دهد، بلکه به صورت اجتناب ناپذیر، وقتی تحریم های آمریکا به اجرا درآیند، بر اروپا تأثیرگذار خواهد بود و میزان تجارت و سرمایه گذاری های کشورهای اروپایی را در ایران کاهش خواهد داد و آنگاه ایران با انتخابی بسیار دشوار روبرو خواهد شد. البته آنان خیلی دوست دارند این توافق را ادامه دهند، زیرا تمامی منافع اقتصادی این توافق در جهت ایران بود. این در حالی است که اکنون آن منافع در شرف قطع شدن قرار گرفته اند. حتی پس از لغو تحریم ها اقتصاد ایران در شرایط بدی قرار دارد. ما در پایان سال گذشته شاهد تظاهرات در سراسر ایران بودیم. از این رو، فکر می کنم برای ایران، ادامه ی شرایط کنونی بسیار دشوار باشد.

موضع شما درباره “تغییر رژیم” در ایران چیست؟
خب، این هدف دولت آمریکا نیست. (بلکه) هدف این است که مانع از آن شویم که آنان حتی بتوانند به سلاح های هسته ای نزدیک شوند. فکر می کنم، با ناپدید شدن منافع اقتصادی که رئیس جمهور اوباما براساس این توافق به ایران اعطا کرده بود، ایرانیان خواهند گفت – همانطور که تصور می کنم شاید مقامات کره شمالی نیز به همین دلیل گفته باشند – ما دیگر این را نمی توانیم تحمل کنیم، زیرا هزینه هایی که باید برای سلاح های هسته ای بپردازیم، بیش از حد زیاد است.

طریقی که اوباما درباره این توافق مذاکره کرد، به نحوی بود که منافعِ این توافق پیشاپیش به ایران می رسید و این یکی از اشتباهات اصولی این توافق بود. این در حالی است که به سادگی باید گفت: این توافق در کانونِ اصلیِ خود، در راستای منافع راهبردی آمریکا نبود. این توافق بطرزی مؤثر ایران را مهار نکرده بود تا این کشور نتواند کماکان به دنبال دستیابی به سلاح هسته ایِ قابل حمل با موشک باشد. این توافق فاقد ساز و کارهای مؤثرِ راستی آزمایی بود.

ما در حالی وارد این توافق شدیم که هیچ نوع اطلاعاتی- به غیر از آنچه سرویس های اطلاعاتی خودمان به ما داده بودند- درباره برنامه نظامی ایران نداشتیم و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز به سادگی تدابیر و آمادگی کافی برای انجام بازرسی ها نداشت. از اینرو، ما می دانیم که در قلب این توافق، دروغی درباره اهداف نظامی (هسته ای) ایران وجود داشت و اطلاعاتی که اخیراً اسرائیل برملا کرده است، صرفاً مؤید همین مسئله است.

آیا آمریکا نباید به هر توافقی که امضا می کند عمل کند و به آن پایبند باشد و آیا خروج آمریکا از برجام، مانع حصول هرگونه توافقی میان آمریکا و کره شمالی نخواهد شد؟
به نظر من، هر توافقی که برپایه دروغ نهاده شده باشد، معتبر نیست و همین امر باعث تضعیف آن (برجام) شده است. در هر صورت، رئیس جمهور باید منافع راهبردی آمریکا را در نظر بگیرد. مثلاً وقتی جرج دبلیو بوش، رئیس جمهور اسبق آمریکا، از معاهده ضد موشک های بالستیک خارج شد، به این دلیل نبود که روسیه در حال نقض آن پیمان بود ولی علتِ خروج آمریکا از آن پیمان این بود که جهان تغییر کرده بود. فکر می کنم در خصوص توافق ایران این توافق هرگز در راستای منافع آمریکا نبوده و با گذر زمان نیز اوضاع اصلاً در حال بهبود نبوده است.

بولتون سپس مدعی شد: من واقعاً فکر می کنم که آن (خروج آمریکا از برجام) احتمال دستیابی به توافق (هسته ای) با کره شمالی را افزایش می دهد، زیرا مقامات کره شمالی به خودشان خواهند گفت این کاملاً واضح است که ما نمی توانیم توافقی مانند ایران (برجام) به دست آوریم که آنقدر برای ما مساعد و مطلوب باشد و از اینرو، اگر ما خواستار هرگونه توافقی با آمریکا هستیم، آن توافق باید به مراتب بیشتر (از برجام) طبق شرایط و خواسته های آمریکا باشد .

۵۲۳۱۰