ترامپ با خروج از توافق پاریس چه بلایی سر دنیا می آورد؟

محمد کرباسی

یخهای قطب جنوب هر روز سریع‌تر آب می شود. میلیونها نفر در اثر تغییرات آب و هوایی در حال آواره شدن هستند که در برابر آن تا چند سال دیگر، بحران کنونی پناهجویان جهان بی اهمیت به نظر خواهد رسید.  معاهده پاریس در واقع  نخستین توافق در تاریخ جهان به حساب می‌آمد که بر اساس آن همه کشورها موظف به کاهش تولید گازهای کربنی شدند و آمریکا حالا به این توافق مهم و تاریخی پشت پا زده است. گزارش‌های سازمان‌های جهانی نشان می‌دهد که میانگین دمای هوای کره زمین از سال ۱۸۸۰ تا سال ۲۰۱۵ تقریبا دو درجه بیشتر شده است. این دو درجه لعنتی اما اگر فکری به حالش نشود می‌تواند زمین را نابود کند.

توافق پاریس که بر خلاف اجلاس کپنهاگ به نتیجه رسید  راه حل دنیا برای کاستن از میزان گازهای گلخانه‌‌ای آلاینده هوا که دلیل اصلی گرمایش جهانی زمین به شمار می‌روند به حساب می‌آید.

مشکل کجاست ؟

در حال حاضر میزان تولید گازهای گلخانه‌ای بیشتر از هر زمان دیگری در تاریخ بشر است. بنا به گزارش سازمان ملل متحد تنها در سال ۲۰۱۴ پنجاه و سه میلیارد تن دی اکسید کربن وارد جو کره زمین شده است و میزان آن به طرز نگران‌کننده‌ای در حال افزایش است.
مهمترین گازهای گلخانه ای که بر اثر فعالیتهای بشری تولید می شود “دی اکسید کربن”، “متان” و “پروتوکسیدِ ازت” است که نخستین آنها حاصل استفاده از منابع انرژی فسیلی نظیر زغال سنگ، نفت و گاز است. “متان” نیز بر اثر بهره برداری از منابع نفت و گاز و نیز فعالیت دامداری تولید می شود. “پروتوکسیدِ ازت” هم ناشی از کودهای ازتی و نیز برخی فعالیتهای صنعتی است.
سی و پنج درصد این دی‌اکسیدکربن نتیجه سوزاندن سوخت‌های فسیلی برای تولید انرژی است. کشاورزی و نابود کردن جنگل‌ها با ۲۴ درصد دومین دلیل اصلی افزایش گازهای گلخانه‌ای‌اند. صنایع سنگین و حمل و نقل و ساخت و ساز رده‌های بعدی را در اختیار دارند.
در سال ۲۰۱۱ میانگین تمرکز گازهای گلخانه‌ای در جو زمین ۴۳۰ ذره در یک میلیون (کل ذرات موجود در جو)‌ بود. این میزان در هشتصد هزار سال گذشته بی‌سابقه بوده است.

دانشمندان سازمان ملل متحد پیش‌بینی کرده‌اند که اگر میزان گازهای گلخانه‌ای سطح زمین کاهش پیدا نکند، تا سال ۲۱۰۰ گرمای زمین چیزی بین ۳.۷ تا ۴.۸ درجه بیشتر خواهد شد. برای اینکه افزایش گرما تا زیر دو درجه باقی بماند، میزان گازهای گلخانه‌ای تولید بشر باید به میزان ۴۰ تا ۷۰ درصد آنچه در سال ۲۰۱۰ تولید کرده کاهش یابد.
کاستن این میزان گازهای آلاینده، مستلزم صرف میلیاردها دلار در روزآمد کردن سازه‌های قدیمی تولید انرژی و سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پاک مثل انرژی‌های خورشیدی یا بادی و آبی است.

متهمان اصلی چه کسانی هستند؟
تولید گازهای گلخانه‌ای، که مهمترین آنها گاز کربنیک است، در دهه های اخیر همواره افزایش یافته است. در حالی که میزان تولید گازهای گلخانه ای در سال ۲۰۰۰ معادل ۳۷ میلیارد تن گاز کربنیک بوده، دوازده سال پس از آن جهان ۴۷۵۹۹ میلیارد تن از این گازها در جو زمین رها کرده است. پنج کشور به تنهائی بیش از نیمی از گازهای گلخانه ای جهان را تولید می کنند : چین،آمریکا، هند، روسیه و اندونزی.
فقط بیست کشور، که  یکی از مهمترین انها آمریکاست، بیشتر از هشتاد درصد دی اکسید کربن جو زمین را منتشر می کنند. 

در اجلاس پاریس نزدیک به ده هزار نماینده از ۱۹۵ کشور تحت تدابیر امنیتی شدید به بحث و گفت‌وگو در باره پیمان جایگزین پیمان کیوتو در راستای کاهش پخش و نشر گازهای گلخانه‌ای پرداختند. بر اساس این پیمان کشورهای جهان برای اولین بار توافق کردند که مصرف انرژی‌های فسیلی در جهان را به میزانی کاهش دهند که گرمای زمین تا آخر قرن حاضر نسبت به آغاز صنعتی‌شدن جهان بیش از ۲ درجه افزایش پیدا نکند. افزایشی فراتر از این میزان ذوب یخچال‌های طبیعی جهان، بالاآمدن بیشتر سطح آب دریاها، افزایش طوفان‌ها و گردبادها و سایر حوادث اقلیمی را به دنبال خواهد داشت و زمین را در معرض تهدیدهای باز هم خطرناک‌تری قرار خواهد داد. آمریکا که یکی از متهمان اصلی در گرمایش زمین و تولید گازهای گلخانه‌ای است حالا با پشت پا زدن به یکی معاهده تاریخی از تعهداتی فرار می‌کند که ضرر آن برای جهان تا چند سال دیگر فاجعه‌بار خواهد بود. 

۵۴۵۴