پیامی برای کاملترین هنر روی زمین
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، محمدِ امیریاراحمدی، حمیدنعیمی، حسین کیانی، جوادعاطفه، سلماسلامتی، شهرام کرمی و اصغر نوری اعضای هیئتمدیره کانونِ نمایشنامهنویسان و مترجمانِ خانه تئاتر به مناسبت ۲۷ مارس، برابر با هفتم فروردین؛ روز جهانی تئاتر و هنرهای نمایشی در پیامی نوشتند:
«نقش ِخیال، لعبتکانِ بساطِ بازی، تماشاگه راز و زلف و دل و گُل، صندوقِ عدم، چرخ و فلکِ لعبتباز، فانوس خیال و خیالبازی و بسیاری دیگر از این دست واژگانِ کهنکاربردِ ادبیاتِ پیشینِ ایرانزمین، جای هیچگونه تردیدی را باقی نمیگذارد که هنرهای نمایشی، دیرزمانی در این زادوبومِ کهن، بخشِ بزرگی از فرهنگِ اندیشگی و کرداری و گفتاری مردمانِ همه سوی ایران را نمایندگی میکردهاند.
این بخشِ بزرگ از فرهنگِ سه سویه نیکِ مردمانِ ما در قالب مجموعه باورهای عُرفی و اجتماعی و زیستیشان، جایگاهی بر مبنای ذوقِ جمعی و پایگاهی بر اساسِ خردِ آگاهیبخش داشته است.
ادبیاتِ هر سرزمینی واقعیترین تاریخ آن سرزمین است و هنرهای نمایشی هر سرزمینی حقیقیترین تاریخ آن سرزمین. این سخنی گزاف نیست و هستند سرزمینهایی که یکی یا هر دوتای این تاریخهای واقعی و حقیقی را ندارند و به همین جهت نقشی در تاریخ فرهنگی جهان ندارند. تاریخی که بیوقفه و بیرحم نوشته میشود و ملاحظه گذشته پُربار و سرشارِ برخی ملتهای فرودست شده را نمیکند. تاریخی که برخی از آن کشورهایی که نه تاریخ واقعی دارند و نه تاریخ حقیقی، میکوشند با استفاده از هر ابزاری جایی در آن برای خود به ثبت برسانند و سهمی از تاریخ فرهنگ جهانی به دست بیاورند. به نام زدنِ بزرگان دانش و اندیشه یک سرزمینِ بزرگ به نام یک زمین کوچک و به ثبت رساندنِ رسوم و آیینها و بازیها و حتی خوراکهای یک ملت به نامِ ملتِ دیگر، تنها بخشی از این مسابقه سهمخواهی در تاریخ فرهنگ جهانی است. اَمری از نظرگاه ما مذموم، حقیر و نکوهیده. اما از دیدگاه آنها کاملا توجیهپذیر و قابل قبول!
ولی ما و سیاستگذاران فرهنگ ما به جهت آن که سهمِ بزرگ ما از تاریخ فرهنگ جهانی دست یازیده نگردد و به اندوخته آن افزودهتر شود، چه کردهایم و چه میکنیم؟ وزارتخانهها، سازمانهای فرهنگی، دستگاههای مرتبط، سازمانهای مردمنهاد، خانهها و انجمنها و کانونها تا چه میزان تعریف و دغدغهمندی حضورِ اثرگذار فرهنگ و هنر ایرانزمینی را در تاریخ فرهنگِ جهانی دارند و تا چه اندازه و با کدام متر و معیار در این مسیر میکوشند؟ اصلا این مسیر از جمله مسیرهایی که فرهنگ و هنر ما طی میکند هست؟
بیستوهفتم مارس روزِ جهانی تئاتر، برابر با هفتم فروردین، فرصت مناسبی است برای بازاندیشی در مسئله حضور موثر در فرهنگ جهانی، بهواسطه هنری که میتواند تمامِ زمینههای فرهنگیِ یک جامعه را معرفی و نمایندگی کند.
به همین جهت است که اساتیدِ فن گفتهاند؛ تئاتر، هنری کامل یا به عبارتی دیگر، کاملترین هنر است. چون میتواند انسان را از هر نوع و سرزمینی و با هر سطحِ فکر و جهانبینی و در هر موقعیت و شرایطی نمایش دهد و از ابزارهای کاربردی همه هنرهای دیداری و شنیداری و نوشتاری و گفتاری نیز در این مسیر استفاده ببرد.
بنابراین تا کشف و یا اختراعِ هنری کاملتر از هنرِ تئاتر، باید به این هنر بیش از پیش توجه نشان دهیم، به آن احترام بگذاریم و به خاطر بالندگی فرهنگ و زیستِ بهتری که این هنر به ما هدیه میدهد تا بالاترین حد توانِ خود در امرِ پیشرفت و توسعه و رونق آن کوشا باشیم.
کانون نمایشنامهنویسان و مترجمانِ خانه تئاتر، روزِ جهانی تئاتر را به همه هنرمندان و فرهنگمداران و باورمندان و علاقمندان به فرهنگ و هنرِ واقعی و حقیقی ایران زمین، تبریک و شادباش میگوید و آرزو میکند سالِ دیگر در چنین روزی، تئاتر ایران گامهای بلندی به سوی توسعه پایدار و جایگاه فرهنگی ماندگار برداشته باشد.»
در سال ۱۹۶۲ میلادی برای نخستین بار انیستیتوی جهانی تئاتر (آی تی آی) در هلسینکی فنلاند طرحی را برای بزرگداشت روز جهانی تئاتر ارائه داد. از آن تاریخ تا امروز، همه ساله در تاریخ بیست و هفتم مارس برابر با هفتم فروردین، این روز گرامی داشته میشود.
۵۷۲۴۲