چرا رئیسی از روحانی شکست خورد؟ / رئیسی ضربه مهلکی خورد، اما قالیباف بازنده بزرگ انتخابات 96 بود

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

سرویس بین الملل «انتخاب»؛ لابلاگ نوشت: در دو دهه گذشته انتخابات های ریاست جمهور ایران عمدتا شگفت انگیز بوده است. تازه واردها معمولا آرای بهتری از سیاست مداران شناخته شده کسب میکنند. این دوره نتیجه انتخابات شگفت آور نبود بلکه تبلیغات انتخاباتی کاندیداها و وعده های آنها توجه ها را به خود جلب کرد.

به گزارش «انتخاب»؛ حسن روحانی دوباره انتخاب شد. اکثریت رای دهندگان با شعار به گذشته بر نمیگردیم به او رای دادند. اگر او انتخاب نمی شد باعث تعجب بود اما راه های اقناع رای دهندگان برای رای دادن به او نیاز به توضیح دارد.

از این نظر ممکن نیست بتوان ترکیب رای مردم را تحلیل کرد. وزیر کشور ایران هنوز جزییات و آرای استان ها را به تفکیک اعلام نکرده است. فرمانداران و استاندار ها بعضا اطلاعات استان های خود و مجموع آرای هر کاندیدا را اعلام کرده اند.

هر اظهار نظری درباره رای روستا و شهر و رای طبقه متوسط و فقیر قابل استناد نیست. با اطلاعات کنونی استان هایی که بیشترین جمعیت حاشیه نشین را داشته اند به روحانی رای دادند و شهرهایی مانند قم که مذهبی است به رییسی.

هیچ شکی درباره پیروزی روحانی وجود ندارد. قسمت جالب و عجیب انتخاب او درسال 2013 ائتلاف اصلاح طلبان و اعتدال گرایان پشت سر او بود. این ائتلاف در سال 2016 نیز در انتخابات مجلس تکرار شد. اصولگرایان در این انتخابات به این نتیجه رسیده بودند که در صورت عدم ائتلاف بر سر یک کاندیدای خاص مجددا شکست خواهند خورد. آنها برای جلوگیری از تکرار شکست از یک فرايند دموکراتیک استفاده کردند و پشت سر رییسی در جمنا ائتلاف صورت گرفت. اما کاندیدای آنها برای ارائه پیام آنها به مردم قالبیت و توانایی لازم را نداشت.

در پایان علی رغم افزایش مشارکت میزان رای رییسی از میزان مجموع رای کاندیداهای اصولگرا در سال 2013 کمتر بود. به عبارت دیگر این اتحاد برای ایجاد حمایت پشت سر اردوگاه اصولگرایی کافی نبود.

هنوز معلوم نیست چرا رییسی تنها چند روز بعد از اینکه به طور علنی بر ارادتش به امام رضا (ع) تاکید کرده بود و گفته بود میخواهد به عنوان خادم حرم خدمت کند تصمیم به ورود به انتخابات گرفت. او که اخیرا به عنوان رییس آستان قدس منصوب شده است گفته بود خدمت به حرم امام رضا برای او از همه چیز مهم تر است.

به هر ترتیب او به رقیب اصلی روحانی تبدیل شد. حضور او در انتخابات این رقابت را دوقطبی کرد. رییسی در ابتدا سعی کرد خود را کاندیدایی فرا جناحی معرفی کند. در هفته اول تبلیغات انتخاباتی پوسترهایی از تصویر او به همراه رئیس دولت اصلاحات منتشر شده بود. با این حال تجربه رییسی در مواجهه با افکار عمومی پایین بود و به دلیل فقدان کاریزما از نگه داشتن این تصویر بازماند.

قالیباف دیگر کاندیدای اصولگرا در اولین مناظره انتخاباتی حمله سنگینی علیه روحانی داشت و این روند را تا مناظره آخر ادامه داد. کمپین او بر شعارهای پوپولیستی تاکید داشت. او بر بی عدالتی و عدم مساوات و فاصله طبقاتی درکشور تمرکز داشت و وعده سه برابر کردن یارانه های نقدی اقشار فقیر را مطرح کرد. رییسی نیز همین روندر ا در پیش گرفت. او وابستگی روحانی به خارج را هدف قرار داد و گفت اقتصاد ایران نباید برون نگر باشد.

با همه اینها رییسی نیز بر ادامه تعهد ایران به برجام تاکید داشت. رییسی مدعی شد که بهتر از روحانی میتواند به تعهدات ایران در برجام پایبند باشد و عواید اقتصادی آن را نقد کند. در نهایت قالیباف به نفع رییسی کناره گیری کرد.

روحانی پس از مدتی صبر، انتقادات تیز حود را علیه رییسی آغاز کرد. در نهایت روحانی توانست رای کسانی را که از روی کار امدن رییسی نگران بودند و نمیخواستند رییسی چهار سال آینده به عنوان رییس جمهور ایران باشد به خود جلب کرد. تبلیغات انتخاباتی ای که با انتقاد به آمارهای اقتصادی روحانی آغاز شده بود برای رای دهندگان به انتخاباتی برای آینده کشور بدل شد . روحانی در یکی از نشست های انتخاباتی خود گفت من این آدمها را میشناسم. آنها یک زمان میخواستند بین زنان و مردان در پیاده رو ها چادر بکشند. رییسی این اظهارات روحانی را ترساندن مردم از کاندیدای رقیب خوانده بود.

اگر رییسی ضربه مهلکی در این انتخابات خورد، بازهم بازنده اصلی قالیباف شهردار تهران بوده است. او برای سومین بار در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کرده بود . بار اول خود را به عنوان یک کاندیدای ترقی خواه و تکنو کرات معرفی کرده بود. این بار او به عنوان یک مدیر جهادی وارد عمل شد. او در این دوره شکاف طبقاتی را با ادبیاتی که از تقسیم طبقات اقتصادی مردم بین 96 و 4 درصد حکایت میکرد وارد رقابت های انتخاباتی شد. این تغییر مشی او را به یک فرصت طلب تبدیل کرد که برای پیروزی دست به هر کاری میزند. او وعده داد که بارانه نقدی اقشار کم بضاعت را سه برابر میکند اما مردم این وعده های او را باور نداشتند.