بازی جدید آمریکا؛ مذاکره درباره برنامه موشکی

محمد اکبری: با ورود برجام به سومین سال خود، ترامپ روش جدیدی برای برخورد با برجام پیش گرفته است و منازعه برجامی ایران و امریکا وارد مرحله جدیدی شده است. امریکا وارد یار کشی شده است. وزیر خارجه امریکا تلاش دارد با کشاندن اروپایی ها به سمت خود در این منازعه عرصه را بر ایران تنگ کند و فشارهای هر چه بیشتری بر آن وارد کند.

موضوع برنامه موشکی ایران مسئله ای است که امریکا روی آن دست گذاشته است و با توجه به حساسیت اروپایی ها به این موضوع احساس می کنند می توانند در این مسیر آنان را با خود همراه کنند. به تازگی زمزمه های جدیدی از اروپایی ها شنیده می شود. زمزمه هایی که هر چند شبیه سخنان ترامپ است اما تفاوتهایی هم با آن دارد. تفاوت آن در این است که ترامپ شرط حفظ برجام را وصل کردن آن به مذاکراتی در رابطه با برنامه موشکی ایران می داند ولی اروپایی ها خواستار تفکیک بین این دو موضوع هستند. برجام جای خود اما در مورد برنامه موشکی ایران سخن بگوییم.

ترامپ جمعه شب (۲۲ دی‌ماه) طبق تعهدات آمریکا در برجام تعلیق تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران را تمدید کرد، اما گفت ممکن است آخرین بار باشد که این کار را می‌کند. او متحدان اروپایی آمریکا را تهدید کرد چنانچه برای «اصلاح نقائص فاجعه‌بار برجام» اقدام نکنند، آمریکا را از آن خارج خواهد کرد.
به نوشته وال‌استریت‌ژورنال، رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا روز دوشنبه به گروهی از خبرنگاران که با او در حال سفر بودند گفت: «آمریکا با یک چارچوب زمانی برای عمل به آن چیزی که رئیس‌جمهور به دنبال آن است، رو به روست؛ ولی ما نمی‌توانیم برای دیگران چارچوب زمانی تعیین کنیم».[اینجا]

وزیر خارجه آمریکا بدون اشاره به جزئیات بیشتر گفت دیپلمات‌های وزارت خارجه از هفته آینده برای گفت‌وگو درباره «ترتیبات جانبی» برجام به اروپا سفر کرده و با مقام‌های آلمان، فرانسه و انگلیس دیدار خواهند کرد.
وی گفت: «روی همه این موارد به عنوان یک بسته کار می‌شود، چون در نهایت باید آن را به همین نحو مورد بررسی قرار دهیم».
این مسئله باعث شد اظهار نظرهای متفاوتی از مقامات مختلف اروپایی و امریکایی و همچنین مسئولین ایرانی شکل بگیرد. جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدای شروع مذاکرات هسته ای، مسائل غیر هسته ای، مخصوصای برنامه موشکی را خط قرمزی برای خود تعریف کرده است و برنامه موشکی را به عنوان برنامه دفاعی خود قلمداد کرده و به هیچ روی مذاکره ای روی آن را نمی پذیرد.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز در واکنش به شروطی که برای برجام گذاشته شده بود، در صفحه خود در توییتر نوشت: سیاست ترامپ و بیانیه امروز وی تلاش‌های مذبوحانه ای برای خدشه دار کردن یک توافق محکم چندجانبه است که همزمان بندهای ۲۶، ۲۸ و ۲۹ آن توافق را نیز به شکل مغرضانه‌ای نقض می کند.
وزیر امور خارجه ایران تاکید کرد: برجام قابل مذاکره مجدد نیست. بجای تکرار لفاظی‌های کهنه، آمریکا باید مانند ایران به تعهداتش در برجام عمل کند. [اینجا]
در این باره سردار دهقان عنوان کرد اگرچه توان ساخت موشک در بردهای مختلف با قدرت تخریب کنندگی بالا و دقت بسیار زیاد را داریم اما برد موشک‎هایمان را در حدود تهدیدات احتمالی نگه داشته‎ایم.

سردار حسین دهقان مشاور فرمانده کل قوا در امور دفاعی نیز در ارتباط با مطرح شدن مذاکره روی برنامه موشکی ایران گفت: در مذاکرات هسته‌ای (برجام) هیچگونه محدودیتی برای توان دفاعی وجود ندارد. [اینجا]
رئیس دفتر رئیس جمهور نیز یکی از افرادی بود که در این باره اظهار نظر کرد و گفت: بارها گفته‌ایم آنچه مربوط به توان دفاعی و موشکی ماست قابل مذاکره نیست. ما در این باره با هیچ کسی مذاکره نکردیم. این در دنیا عرف است که وقتی مسئولین با هم مذاکره می کنند طرفین صحبت های هم را می شنوند اما اینکه توافقی کردیم یا کمیته ای تشکیل شده که روی مساله موشکی مذاکره کنیم چنین چیزی وجود ندارد. قطعا راجع به توان دفاعی از جمله موشکی با هیچ کشوری مذاکره نمی کنیم. [اینجا]

اما روسیه نیز در ارتباط با اقدام امریکا در ارتباط با گروه کاری برای رفع نقائص برجام واکنش داشت. معاون وزیر خارجه و مذاکره کننده ارشد هسته ای روسیه در مورد تشکیل گروه کاری آمریکا و اروپا درباره برجام و مذاکره در این مورد گفت که چنین ابتکاراتی نمی تواند نتایج مثبت در پی داشته باشد.

ریابکوف روز سه شنبه در گفت وگو با خبرگزاری اسپوتنیک با بیان اینکه از این خبر (تشکیل گروه کاری اروپا و آمریکا درباره برجام) اطلاع دارد، اظهار کرد: پیشتر گفته بودیم که موضوع بازبینی در برجام در آن شکلی که آمریکا مطرح می کند، برای لغو این توافق و دشوار کردن اجرای آن هدف گیری شده است. [اینجا]

در جدول زیر مواضع و اظهار نظرهای مختلف را مشاهده می کنید:

۴۹۳۱۲