آخرین خبرهااستان ها

مغازه های تعطیل و کاسبان ورشکسته

تدبیرشرق/گلسار ؛ خیابانی پر زرق و برق با ساکنینی اکثر متمول که جلوه ای از رشت مدرن و تشخص سرمایه داری شهراست. خیابانی مملو از برندهای خارجی پوشاک و رستوران های شیک و تر و تمیز. مکانی برای تردد و خرید و تفریح و گذراندن اوقات بیکاری. خیابانی که این روزها، اما ، شباهتی به گذشته نه چندان دورش ندارد. مارک های خارجی لباس و کیف و کفش ، یکی پس از دیگری عطای کاسبی در این شهر را به لقایش می بخشند و می روند، رستوران هایش خالی تر از هر زمان دیگری شده است و مغازه هایی که زمانی پر از مشتری بود اینک یا خالی از خریدار است یا خالی از جنس و فروشنده و روی شیشه شان ، ماه هاست که نوشته شده : «این مغازه به اجاره گذاشته شده است»

گلسار ، نماد اقتصاد شهری و مدرن رشت است. بالای شهرِ شهری که در کشور چندان بالا نیست به لحاظ رشد ثروت و سرمایه. اما همین خیابان شیک با خانه های ویلایی زیبا و آپارتمان های لاکچری و مغازه های پر نور این روزها حال چندان خوبی ندارد. تقریبا از هر ۵ مغازه یک مغازه ماه هاست خالی مانده و در انتظار کاسبی است که اجاره اش کند. اکثر مغازه هایی هم که در حال کاسبی هستند عمرشان به یک سال هم قد نمی دهند و می روند تا روزی شان را جای دیگری کاسب شوند شاید. موج رفتن و بستن ابتدا از برندهای خارجی و کاسبانی که جنس شان را از ترکیه تهیه می کردند ، شروع شد.

افزایش قیمت ارز و اجاره سرسام آور مغازه ، دلیل ورشکستگی

«امیر» مدیر فروش یکی از معروف ترین برندهای خارجی است که سال ها در خیابان گسار رشت ، سخت پسندان و سرمایه دارها و شیک پوشان را راضی نگه می داشت. اما دو هفته ای است که جنس ها را به نمایندگی تهران برگردانده و مغازه را با ۵ کارگرش تعطیل کرده است. او به خبرنگار گیلان تیتر از روزهای خوش کاسبی می گوید که چقدر مردم از افتتاح این برند خوشحال بودند و مخصوصا در ایام تخفیف برای خرید هجوم می آورند. روزهایی که به زعمش خیلی سریع به پایان رسید و فصل رکود جایش را گرفت: ارز که گران شد قیمت هر جفت کفش دیگر سر به فلک کشید. کف قیمت های ما به یک میلیون و پانصد هزار تومان رسید. حتی در فصل حراج هم قیمت ها به جیب مردم نمی خورد. حتی پولدارها هم کمتر وارد مغازه می شدند. برایشان به صرفه تر بود با همان پول به استانبول سفر کنند و در ماه های حراج ، کفش ها را با قیمتی استثنایی بخرند. هم تفریح می کردند هم خرید. بازهم ما صورتمان را با سیلی سرخ نگه می داشتیم تا اینکه صاحب ملک برای تمدید قرارداد، اجاره را تا ۳۰ میلیون تومان در ماه بالا برد. طبیعی بود که باتوجه به قیمت بالای ارز و افزایش اجاره مغازه باید قبول می کردیم که کارمان تمام شده است.

در گلسار شاید تنها یکی دو نمایندگی معروف پوشاک درحال فعالیت باشند که ادامه کار آن ها هم با افق روشنی روبرو نیست. مغازه های کوچک و بزرگ دیگری هم هستند که جنسشان را از ترکیه تامین می کردند. «مهرزاد» ، سال هاست یک مغازه ۳۰ متری در خیابان گلسار رشت دارد و پوشاک مجلسی زنانه می فروشد. هر سه ماه یک بار به استانبول سفر می کند و لباس های مورد نظرش را می خرد و به ایران می آورد. او هم مغازه را برای اجاره گذاشته است: دلار وقتی به ۸هزار تومان رسید ما با چالش مواجه شدیم اما اکنون که ۱۸هزار تومان شده حکم مرگ ما هم امضا شده. دیگر نمی شود برای خرید به ترکیه رفت. صرفه اقتصادی ندارد. لباسی که قیمتش ۲۰۰هزار تومان بود را الان باید ۱میلیون تومان بفروشیم. کسی قدرت خرید چنین لباسی را ندارد. داشته باشد هم نمی ارزد به این قیمت. یک بار حتی شانسمان را امتحان کردیم تا از تهران ، جنس چینی یا ایرانی بیاوریم. اما ناامید کننده بود. نه تنها ارزان نبودند که کیفیت خوبی هم نداشتند. مشتری باکلاس رشتی عمرا برای خرید حتی به آن ها نگاه هم نمی کرد چه برسد که بخواهد بخرد. بالاخره وضعیت طوری شد که اجاره ماهیانه ۷میلیون تومانی ما هم درنمی آمد. برای همین مغازه را زودتر از موعد مقرر برای اجاره گذاشتیم اما کسی جرات نمی کند با این مبلغ کاسبی کند و معلوم نیست تا کی باید در این بلاتکلیفی زندگی کنیم.

مغازه دارهای طماع و کاسبان بدشانس

«رحیم» صاحب بنگاه معاملات ملکی در گلسار است. او هم دل پری از وضعیت اقتصادی این خیابان دارد:تمام کاسبی ها در این خیابان بی رونق شده. اکثر مغازه ها را برای اجاره گذاشته اند اما کسی قدرت مبلغ اجاره را ندارد. صاحبان املاک هم رحم و مروت حالی شان نمی شود. یک مغازه ۲۰ متری را می گوید ۱۰۰میلیون پیش ، ماهی ۸میلیون تومان. مغازه های ۵۰ متری را که گذاشته اند ماهی ۳۰میلیون به بالا. آخر چه شغلی می تواند کفاف این رقم وحشتناک را بدهد. ۴تا جوان بیچاره هرچه زیر سر دارند می فروشند و به امید کاسبی در ثروتمندترین خیابان شهر به گلسار می آیند و بعد از چند ماه شکست خورده و ناامید کاسبی شان را جمع می کنند با میلیون ها تومان بدهکاری. کاسبی در گلسار مرده است. فقط بانک و بنگاه معاملات و رستوران در این خیابان دیده می شود. همه رستوران ها هم کار نمی کنند. شاید فقط چند رستوران سرشناس باشند که دارند کاسبی می کنند بقیه فقط چراغشان روشن است. خیلی از رستوران ها مغازه را به اجاره گذاشته اند اما کسی قدرت چنین اجاره های سرسام آوری را ندارد. سرمایه گذار می گوید به جای اینکه ۵۰۰میلیون حداقل هزینه کند برای شروع یک کاسبی خوب ، می رود زمین و ارز و طلا می خرد زودتر به سود و ثروت می رسد. به همین دلیل است که اکثر مغازه ها در گلسار به اجاره گذاشته شده اند اما کسی دیگر حاضر به کاسبی هم نیست.

تکرار تجربه کیش در گلسار

کریمی ، سرمایه گذار اهل رشت است که سال ها در کشورهای همسایه مشغول تجارت است و در شهرهای دیگر کشور هم سرمایه گذاری های زیادی انجام داده است. کریمی درباره وضعیت اقتصادی خیابان متمول گلسار ، آن را با وضعیت سالیان گذشته کیش مقایسه می کند: گلسار تقریبا تنها خیابان در رشت بود که ثبات اقتصادی داشت. یعنی آمار تغییر شغل و بسته شدن مغازه ها به نسبت خیابان هایی مثل علم الهدی و مطهری و منظریه بسیار پایین تر بود و ریسک سرمایه گذاری بالا بود. همین قضیه باعث شد که صاحبان مغازه طمع کنند و ارقام نجومی را برای اجاره پیشنهاد کنند. درست مثل سال های اولیه جزیره کیش که رونق اقتصادی داشت و از هرجای ایران ، سرمایه گذاران می آمدند تا کاسبی کنند. صاحبان مغازه هم که بازار خوب را دیدند طمع کردند و اجاره ها را به طرز وحشتناکی بالا بردند. اینطوری شد که دیگر کسی نتوانست کاسبی کند. رکود اقتصادی هم مزید برعلت شد که کیش کلا ورشکسته شود. حالا این ماجرا در گلسار هم اتفاق افتاده است. سرمایه دارترین خیابان شهر به علت رکود اقتصادی کشور، بالا رفتن اجاره مغازه ها و افزایش نرخ ارز و مشکلات فراوان برای تهیه جنس تقریبا به محاق رفته است و کاسبی کردن در این خیابان یک ریسک بزرگ محسوب می شود که می تواند منجر به نابودی اقتصادی سرمایه گذار شود.

تعدد مشاغل هم صنف در یک خیابان

سراغ جلال الدین شکریه می رویم. رییس اتاق اصناف شهرستان رشت. از او می پرسیم: «چرا این روزها شاهد تعطیلی بسیاری از مغازه ها در خیابان گلسار هستیم که یکی از خیابان های مهم و تجاری شهر رشت است ؟» وی در پاسخ به این سوال می گوید که در شرایط حاضر قدرت خرید کاهش یافته و اجاره ها هم افزایش پیدا کرده است. همچنین بدنبال افزایش نرخ ارز و تغییر قیمت کالا بصورت ناگزیر تنظیم درآمد توجیه اقتصادی چندانی ندارد. زمانی که مثلا در گلسار یک مغازه خالی می شود و افراد می خواهند با ادامه شغل قبلی یا تغییر به شغلی جدید، فعالیت خودشان را شروع کنند؛ مالکین معمولاً ۲۰ تا ۳۰ درصد بهای اجاره ها را بالا می برند و متاسفانه با توجه به بالا رفتن هزینه ها در این شرایط اقتصادی این مشکلات پدیدار شده است. طبق آمار حدود سه میلیون واحد صنفی در سراسر کشور به ثبت رسیده است. یعنی تقریبا ما به ازای هر ۲۶ نفر یک واحد صنفی داریم و اگر فعالیت فروشگاه های مجازی و یا دست فروش ها را نیز به این آمار اضافه کنیم شاهد خواهیم بود که به ازای هر ۱۵ تا ۱۸ نفر یک واحد صنفی وجود دارد و این مسئله با نُرم و میانگین استاندارد آمار جهانی فاصله بسیاری دارد. در حالیکه طبق تعاریف اصول علم اقتصاد برای چرخش سود باید برای بهترین نوع تقسیم ثروت، به ازای هر ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ نفر یک واحد صنفی وجود داشته باشد. و از آنجایی که از دیرباز تاکنون کشور ما برای ایجاد فرصت شغلی و اشتغال زایی جوانان در صنعت یا دستگاه های دولتی با مشکل مواجه بوده است؛ در قانون نظام صنفی توسط مجلس، سقف پذیرش واحدهای صنفی برداشته شده و بار سنگینی به عهده اصناف گذاشته شده است. از اینرو واحدهای صنفی به صورت گسترده‌ای در سراسر کشور زیاد شدند و مسلما برخی از این واحد ها در چنین شرایطی بتدریج از میدان رقابت خارج می شوند. مثلا در نظر بگیرید که شاید برای شهر رشت وجود ۲۰۰ بنگاه معاملات ملکی کفایت می کند. اما چون به سرمایه چندانی برای ایجاد آن احتیاج نبوده است و آن هم شامل تهیه یک دست میز و صندلی و یک دستگاه اسپیلت بوده است ما به یکباره با یک آمار ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ واحد در این بخش مواجه می شویم. و یا مثلاً ما بیش از چهار یا پنج هزار خواربارفروشی در سطح شهر رشت داریم و واقعا نیازی به همه این واحدها نیست و با ایجاد فروشگاه های زنجیره ای یا خواربارفروشی های بزرگ، واحدهای کوچکتر تعطیل شده اند. *** رشت به نسبت هر کلانشهر دیگری در ایران از ضریب پایین ثروت و سرمایه قرار دارد. روز به روز هم وضعیتش نامناسب تر می شود. تا جاییکه لوکس ترین خیابان این شهر پر از مغازه های خالی کاسبی های ورشکسته شده است. چه به خاطر نوسانات ارزی باشد ، چه به خاطر پایین آمدن قدرت خرید مردم و چه بالا بودن اجاره مغازه ها و یا تعدد مشاغل هم صنف در یک خیابان حال این روزهای «گلسار» خوب نیست و از نور و زرق و برقش در حال کاسته شده است.

مطالب پیشنهادی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا